بیانیه‌ی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برای تاسیس رشته‌ی دانشگاهی ادبیات کودک و نوجوان

 به نام پروردگار کودکی

امروزه گروه‌های سنی کودک و نوجوان بخش قابل اعتنایی از جامعه را به خود اختصاص داده‌اند. کودک و نوجوان ایرانی در روند تحول تاریخی، از خود ماهیتی متفاوت به نمایش گذاشته و نیازهای فکری و فرهنگی این قشر بر مناسبات اجتماعی اثري ژرف گذاشته است. با این همه، هنوز شاهد حضور فرهنگ پدرسالارانه‌ای هستیم که با نگاهی تحقیرآمیز به حوزه‌ی کودک و نوجوان می‌نگرد و نیازهای آنان را در ذیل مناسبات اجتماعی بزرگسالان قرار می‌دهد. اگر بتوانیم وجود این انگاره را در برخی از لایه‌های فروتر جامعه معلول توسعه‌نیافتگی فرهنگی بدانیم، اما بروز چنین دیدگاهی در ذهن متولیان فرهنگی که با اندیشه‌ی مدرن هم بیگانه نیستند، بی تردید توجیه‌‌ناپذیر است.

در طول سالیانی که دپارتمان ادبیات در آموزش عالی و نظام دانشگاهی ما ـ آن هم با کم اعتنایی به ادبیات معاصر- شکل گرفته، کسانی ادبیات کودک را نوعی ناقص‌الخلقه از ادبیات بزرگسال پنداشته‌ و مجال نداده‌اند که این گونه‌ی ادبی، هم‌چون رشته‌ای مستقل به آموزش عالی راه پیدا کند. این عارضه در‌حالی رخ داده که به گواهی کارشناسان و دست اندرکاران این حوزه و دیگر حوزه‌های مرتبط، ادبیات کودک و نوجوان ایران در سال‌های اخیر، درمجموع حرکتی پيشرونده داشته است. بازتاب‌های جهانی آثار ایرانی نیز گواه دیگری بر این اتفاق به شمار می‌روند.

امروز دیگر ادبیات کودک دوره‌ی «تجربی» را پشت سر گذاشته است. نویسندگان این عرصه بی‌این‌که از نقش مهم تجربه و جسارت و نوآوری غفلت ورزند، به پژوهش و نقد و نظریه نیز بها می‌دهند و از دستاوردهای علوم مرتبط با این حوزه بهره می‌گیرند.

آن‌چه گذار کامل از دوره‌ی تجربی را آسان‌تر می‌سازد، رونق پژوهش‌ها، نقدها و گفت‌وگوهایی است که در قالب نشریات نظری، کتاب‌ها و نشست‌ها و جشنواره‌های داوری و انتخاب آثار برتر منتشر شده‌ و می‌شوند. اما با وجود افزایش چشمگیر بحث‌های نظری در جامعه‌ی امروز ایران که در تاریخ ادبیات کودک کشور بی‌سابقه است، آن‌چه هنوز محقق نشده، یافتن جایگاهی شایسته در تریبون‌های دانشگاهی است. تا کنون ادبیات کودک در دانشگاه های ایران تنها در حد درسی دو واحدی در رشته‌ی تربیت معلم فرصت بروز داشته و دست‌اندر‌کاران، آن را بیش‌تر به مثابه ابزاری آموزشی تلقی کرده‌اند.

با این همه، جای خوشوقتی است که با وجود مقاومت‌های غیرکارشناسانه‌ا‌ی که به چشم می‌خورد، پیشرفت‌های قابل اعتنای این گونه‌ی ادبی، در دو عرصه‌ی آفرینش و پژوهش، چنان بوده که دانشگاهیان علاقه‌مند به این عرصه، به تاسیس رشته‌ی دانشگاهی ادبیات کودک همت گماشته‌اند.

اینک سه دانشگاه بزرگ دولتی، دانشگاه شیراز(مرکز مطالعات ادبیات کودک)، دانشگاه تربیت مدرس (دانشکده‌ی ادبیات) و دانشگاه تهران (دانشکده‌ی هنرهای زیبا) گام‌های ابتدایی و بعضا نهایی را برای تاسیس رشته‌ی ادبیات کودک و یا تئاتر کودک برداشته‌‌ و با همکاری دفتر گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی در وزارت علوم، مراحل تحقق این مهم را با پشتکار و حوصله پی‌می‌گیرند.

اینک در آستانه‌ی سال تحصیلی دانشگاهی ۸۸ – ۱۳۸۷ ،انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، به عنوان نهادی مدنی و مردمی، با نزدیک به ۳۰۰عضو، وظیفه‌ی خود می‌داند تلاش‌های دانشگاهیان فرهیخته‌ای را که برای تاسیس این رشته در دانشگاه می‌کوشند، ارج ‌نهد.

انجمن هم‌چنین با سپاس از مسئولان و متخصصان محترم وزارت علوم و شورای گسترش و برنامه ریزی آن وزارتخانه، چشم آن دارد که روند اجرایی تاسیس این رشته تسریع گردد و در پیچ و خم اداری متوقف نشود.

ما به پشتوانه‌ی پژوهشگران، منتقدان و کارشناسان انجمن، هم‌چون گذشته شوق و آمادگی خود را برای هرگونه همکاری در این مسیر اعلام می‌داریم، باشد که هرچه زودتر شاهد تحقق این رویداد تاریخی در فرهنگ ایران باشیم.

مهر ۸۷ انجمن نویسندگان کودک و نوجوان

 خبری دیگر در همین زمینه

 

Submitted by editor6 on