به تازگی مجموعه ای از ترانه های کودکانه ایرانی به همراه نت هایشان در کتابی به نام گل های شادی منتشر شده است. این ترانه ها به سه دهه ۳۰ تا۵۰ خورشیدی تعلق دارند. در زیر گفت و گوی کوتاه کتابک را با ایرج گلی و شهین نیک ذات می خوانید:
- ایده گردآوری ترانه های کودکان چگونه شکل گرفت؟
سال هایی که در مهدکودک مشغول فعالیت بودیم، برای آموزش موسیقی به کودکان و برای بیان موضوعات مختلف دائم در جست و جوی اشعار و ترانه های کودکی بودیم و چون یکی از رشته های تحصیلی ما، موسیقی (پیانو و آواز) بود، آن ها را آهنگین برای کودکان اجرا می کردیم و با کودکان می خواندیم. این کنکاش و گردآوری آوازها انگیزه ای برای پدید آمدن این کتاب شد.
- اهمیت گرداوری این ترانه ها در چیست؟
در حوزه فرهنگ و تاریخ ادبیات کودکان، شعر و ترانه کودکی و موسیقی همراه آن، بخش بسیار مهم و انکار ناپذیر تاریخ ادبیات کودکی است و ما دریافتیم از حدود ۳۰۰ ترانه زیبا با ملودی های بسیار زیبا و غنی که ما در این کتاب جمع آوری و نت نویسی کردیم، بیش از ۲۰۰ ترانه از این مجموعه، فراموش شده و در حال نابودی بودند و این گم شده های به تحریر درآمده در این مجلد، بخش زیبای موسیقی این سرزمین ما هستند و باید زنده می ماندند و انشاالله بمانند.
برای ما این کار لذت بخش بوده و هست. کار ما شاید مهم نباشد ولی این ترانه ها و تلاش آیندگان برای بقای آن ها مهم است. این یک گنجینه است.
- امتیاز این مجموعه نسبت به مجموعه های دیگر چیست؟
به نظرم کامل تر از مجموعه های دیگر است. دیدگاه ما برای گردآوری و نت نویسی این کتاب، رسیدن به مجموعه ای است مانند فرهنگنامه یا کتابی مرجع برای جویندگان و پژوهشگران و مربیان موسیقی.
- این کتاب برای چه کسانی سودمند است؟
ابتدا برای کودکان ایران زمین و بعد برای پژوهشگران، خانواده ها، مدارس و مراکز پیش دبستانی و مربیان موسیقی کودک و ایرانیان علاقمند به موسیقی و فرهنگ کودکی...
- چرا طبقه بندی ویژه ای برای این ترانه ها در نظر نگرفته اید؟ برای نمونه موضوعی، گروه سنی، زمانی یا سطح دشواری.
درست است و به نظرم باید با دقت بیشتری چیدمان ترانه ها انجام می گرفت. این کتاب تا حدودی از ساده به سخت نوشته شده است و ترانه ها بیشتر تربیتی، اجتماعی و در توصیف طبیعت است. امیدوارم در چاپ های بعدی رعایت شود. متاسفانه زمان اجرای این ترانه ها هم هیچ معلوم نیست و تاریخ نگاری نشده است.
- چرا فقط تا دهه ۵۰ را کار کرده اید؟
ناشناخته ها و فراموش شده ها در این سه دهه خلق گردیده اند. ما اول سراغ آن ها رفتیم. منابع ما در نوارها و کاست هائی بودند با کیفیت بسیار پائین. برای فهمیدن یک کلمه، بعضی اوقات یک هفته روزی چند ساعت ترانه ها را با سرعت های مختلف گوش می کردیم تا بفهمیم خواننده چه می گوید. برای یافتن یک مصرع شعر باید سفر می کردیم. به چاپ رساندن ترانه های این دوره، بخش سخت این کار بود.
ولی کار ادامه دارد و ما مشغولیم و در حال ویرایش کتاب دوم که مربوط به دهه های بعدی است.
ایرج گلی تحصیلات آکادمیک خود را در رشته موسیقی در اداره فرهنگ و هنر گرگان آغاز کرده و در مؤسسه دانشگاهی رسام هنر ادامه داده و مدرک کارشناسی اش را از دانشگاه شهید بهشتی گرفته است. او زیر نظر استادانی چون استاد محمدرضا درویشی و دکتر علیرضا مشایخی و دیگران، کر و آواز کلاسیک و هم چنین دوره های آهنگسازی موسیقی جهانی (هارمونی، کنترپوان، فرم و ارکستراسیون ) را فرا گرفته است و هم زمان نزدیک به سی سال به همراه همسرش، شهین نیک ذات، در آموزش موسیقی کودکان (ارف) و ترانه خوانی در مهدکودک گل های شادی فعالیت کرده است.
شهین نیک ذات در رشته مشاوره و راهنمای خانواده تحصیل کرده است. اما زیر نظر استادان موسیقی از جمله استاد داریوش طلائی و استاد محمدرضا درویشی موسیقی و... آواز کلاسیک را فرا گرفته است و در این زمینه فعالیت هایی داشته است. او به سبب علاقه فراوانش به کودکان در چندین تاتر و نمایش تلویزیونی از جمله داستان های آقای حکایتی اجرای نقش داشته است. او و همسرش از اعضا شورای کتاب کودک هستند.
