چگونه نوجوانان را به خواندن كتاب‌‌های عشقی مناسب هدایت كنیم؟

نوجوانان به سبب ویژگی‌های سنی خود، به خواندن كتاب‌‌های عشقی علاقه ‌مندند.

به سبب پرهیز دادن نوجوانان از خواندن این گونه كتاب‌‌ها از سوی برخی خانواده‌ها و دبیران و مسئولان مدرسه‌‌ها در ایران، نوجوانان به ناچار پنهانی به خواندن كتاب‌‌های عشقی می‌ پردازند و از آن جا كه راهنمایی برای انتخاب كتاب‌های خوب در این گستره ندارند، به كتاب‌‌های كم ‌ارزش و گاه مبتذل و بی‌مایه روی می‌ آورند.

چون در سن نوجوانی، عشق یكی از دغدغه‌‌های ذهنی نوجوانان است، مادران و پدران و كتابداران و دبیران و مسئولان مدرسه‌‌ها، باید به بهترین شكل به آن‌ بپردازند و نوجوانان را از همان گام‌‌های نخست به شكل سنجیده و درست با مقوله‌‌ی عشق آشنا كنند.

یكی از بهترین ابزارها در این زمینه، كتاب است.

ناگفته آشكار است كه این روزها بازار آثار عاشقانه‌‌ی برخی نویسندگان و شاعران بی‌ مایه و كم ‌مایه و بازاری چقدر رونق دارد.

بی‌ تدبیری آموزشگران و خانواده‌‌ها و چشم پوشیدن آگاهانه از خواست‌‌ها و نیازهای عاطفی نوجوانان و حتی قرار دادن این مقوله در خط قرمز خانواده ‌ها و مدرسه نیز بازار خرید و كرایه كردن این گونه كتاب‌‌ها را داغ ‌تر می‌‌كند.

می‌توانید کتاب‌های مناسب برای نوجوانان را از سایت کتاب هدهد تهیه کنید

آموزگاران و دبیران و كتابداران و خانواده‌‌ها می‌توانند برای آشنایی درست و سالم نوجوانان با این مقوله، از كتاب بهره بگیرند. آن‌‌ها می‌توانند:

• از دانش ‌آموزان بپرسند دوست دارند بیشتر در زمینه‌‌ی چه موضوع‌‌هایی مطالعه كنند. و از آن‌‌ها بخواهند به این پرسش‌‌ها واقعی و آزادانه پاسخ دهند.
•   پاسخ دانش‌آموزان را روی تخته‌ی كلاس یادداشت كنند.
•   آرای دانش ‌آموزان را بشمرند و شمار هر موضوع را كنار آن بنویسند.
•   به نظر می‌رسد اگر دانش ‌آموزان را آزاد بگذاریم موضوع عشق، شمار زیادی را از آن خود خواهد كرد.
•   از دانش ‌آموزانی كه موضوع عشق را برگزیده ‌اند، بپرسند چرا به این موضوع علاقه‌ مندند و چه كتاب ‌هایی در این زمینه خوانده‌‌اند.
•  سپس از آن ‌ها بخواهند خلاصه ‌ای از بهترین كتابی كه خوانده‌‌اند، برای دیگران بازگو كنند.
•   آن گاه آموزشگر، كتابدار یا پدر و مادر، كتاب‌‌هایی از آثار كلاسیك و معاصر ایران را با موضوع عشق معرفی می‌ كند و به دانش‌ آموزان نشان می‌‌دهد.
•  اگر كتاب ‌ها از آثار كلاسیك باشند، همچون خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، بیژن و منیژه، زال و رودابه، و... آموزشگر، كتابدار یا پدر و مادر با دانش ‌آموزان و فرزندان خود قرار می‌ گذارد كه در زمان معین بخشی از یكی از این كتاب ‌ها را كه با رأی اكثریت انتخاب می‌ شود، بخوانند. چون متن این كتاب ‌ها دشوار ‌خوان است، آموزشگر یا كتابدار و پدر و مادر باید نوجوانان را در خواندن آن‌ها یاری دهند، معنای واژه‌‌های دشوار را بگویند و جمله‌‌ها یا بیت‌های دشوار را معنی كنند.
•  پس از پایان مطالعه‌‌ی كتاب انتخاب شده، درباره‌‌ی آن در كلاس بحث و گفت و گو می‌ شود.
•  آموزشگر سبب دوست داشتن یا نداشتن كتاب را از هر یك از دانش ‌آموزان می‌‌پرسد و می‌خواهد كه نظر خود را روی ورقه‌‌ای بنویسند.
•  سپس باید دانش‌ آموزان، چگونگی و میزان عشق و عملكرد شخصیت‌‌های مرد و زن كتاب را با هم مقایسه و درباره‌‌ی آن گفت و گو كنند و بگویند كه هر كدام از آن‌‌ها برای پایداری عشق خود چه كرده‌‌اند.
•  آن‌ گاه باید عشق در آن دوره را با عشق در دوره‌‌ی خود بسنجند و تفاوت‌‌ها و شباهت ‌ها را پیدا كنند.
•  در پایان دانش ‌آموزان گروه‌‌بندی می‌‌شوند و هر گروه نوع فعالیتی را كه برای معرفی كتاب خوانده شده باید انجام دهد، برمی ‌گزیند.
•  این فعالیت‌‌ها می‌‌توانند شامل: نوشتن مقاله درباره‌‌ی كتاب خوانده شده با در نظرگرفتن همه‌‌ی جنبه‌‌های آن، كتاب‌سازی از داستان یا شعر خوانده شده وتصویرگری آن، تهیه‌‌ی نقاشی دیواری، اجرای نمایش از آن و اداره ‌ی نشست نقد كتاب خوانده شده باشد.
•  دور بعدی فعالیت، خواندن جمعی یکی دیگر از آثار کلاسیک عاشقانه‌‌ی ایران با روش پیش گفته است. پس از به پایان رساندن مطالعه‌ی کتاب دوم، دانش آموزان می‌توانند:
• شخصیت‌‌های مرد و زن در كتاب، مثلاً شیرین را با لیلی و خسرو را با مجنون مقایسه و تفاوت‌‌ها و شباهت‌‌های آن‌ها را پیدا كنند.
• درباره‌‌ی سبب تفاوت ‌ها و شباهت ‌ها‌ بیندیشند و گفت ‌و گو كنند تا درباره‌‌ی علت ‌ها به نتیجه برسند.
• آن ‌گاه دو كتاب خوانده شده را با دو كتاب عاشقانه‌‌ی معاصر كه خوانده‌‌اند و دوست دارند، مقایسه كنند و تفاوت‌‌ها و شباهت‌‌‌ها را پیدا و درباره‌‌ی آن ‌ها بحث و گفت ‌و گو كنند. (این كار بهتر است به شكل فردی انجام شود)
• پس از آن نوبت به مقایسه‌‌ی كتاب ‌ها از دیدگاه زبان، فضاسازی، تصویرسازی ذهنی و پرداختن به ژرفای موضوع می‌ رسد.
• در پایان نتیجه‌ گیری از مطالعه و فعالیت‌های انجام شده، از سوی نماینده‌‌ی گروه‌های دانش ‌آموزان و نیز آموزشگر ارائه می‌‌شود.