به مناسبت 15 اسفند روز درخت‌کاری
روز درخت‌کاری می‌تواند بهانه‌ای باشد برای توجه به مسائل زیست محیطی. کتابخوانی و فعالیت‌های در پیوند با آن یکی از راه‌هایی است که می‌توان کودکان و نوجوانان را به اهمیت حفاظت از درختان و جنگل‌ها، آب‌ها، رودخانه‌ها و دریاها، اهمیت مسئله‌ی بازیافت و در کل راه‌های حفظ کره‌ی زمین آگاه کرد.
در ادامه تجربه‌ی بلندخوانی یکی از مربیان جزیره‌ی زیبای قشم را در این باره می‌خوانید. اسما رحیمی، این مربی خلاق، بلندخوانی کتاب امپراتور سیب‌زمینی چهارم را با فعالیت‌های در پیوند با حفظ و مراقبت از مادر طبیعت همراه کرده است. او در چهار نشست این کتاب را بلندخوانی کرده و در هر نشست در گفت‌وگوها و فعالیت‌های در پیوند با بلندخوانی به یکی از موضوعات زیر پرداخته است:
پلاستیک و بازیافت
آلودگی هوا
آلودگی دریاها و آب‌ها
خشکسالی و صرفه‌جویی در مصرف آب
-
نام کتاب: امپراتور سیب‌زمینی چهارم
-
مکان: هرمزگان - قشم
-
مربی: اسما رحیمی
-
تاریخ اجرا: بهمن 1398
جلسه اول
امروز قصد داشتم در پیوند با بلندخوانی کتاب امپراتور سیب‌زمینی چهارم، درباره‌ی آلودگی طبیعت به پلاستیک و تاثیرات آن بر محیط زیست، با کودکان گفت‌وگو کنم. از پیش وسایلی را آماده کرده بودم: یک شاخه‌ی خشک‌شده به شکل درخت که از همه‌ی شاخه‌های‌اش پلاستیک آویزان بود، طبیعتی که دارد زیر بار پلاستیک خفه می‌شود و کره‌ی زمینی که درون پلاستیک گیر کرده است. از بچه‌ها هم خواسته بودم نوشته‌ی کوتاهی درباره‌ی پلاستیک و اثرات زیان‌بار آن بنویسند و به همراه یک عدد ماسک با خود به نشست بیاورند. در آغاز نشست نظر کودکان را درباره‌ی این وسایل و معنای آن پرسیدم. کمی گفت‌وگو کردیم. سپس دور این ماکت طبیعت پر از زباله حلقه زدیم و بلندخوانی کتاب را آغاز کردیم.
برای فعالیت پس از بلندخوانی سعی کردم فعالیتی انتخاب کنم که در آن امید به پاکسازی طبیعت وجود داشته باشد. از قبل با استفاده از ابر دو ماکت درست کرده بودم یکی با طرح جزیره قشم (البته بیش‌تر شبیه دلفین شد تا نقشه‌ی خود قشم!) و دیگری هم با طرح نقشه‌ی کشور ایران. از کودکان خواستم در لابه‌لای خط‌هایی که در این نقشه‌ها ایجاد کرده بودم، بذر بکارند، به این امید که بذرها سبز شوند و خاک جزیره و ایران را دوباره پاک و زیبا سازند.
جلسه دوم
موضوع نشست امروز در پیوند با بلندخوانی کتاب امپراتور سیب‌زمینی چهارم، آلودگی هوا بود. ماکتی از یک کارخانه و آلودگی‌های ناشی از آن ساختم و پیش از آغاز بلندخوانی کمی در این باره با کودکان گفت‌وگو کردم. درباره‌ی درختان و تاثیر آن‌ها در پاکیزگی هوا هم صحبت کردیم. به عنوان فعالیت‌های پس از بلندخوانی نیز دو فعالیت انجام دادیم.
از کودکان خواستم ته بطری‌های آب معدنی را ببرند و بادکنکی به دهانه‌ی آن وصل کنند. بعد چوبی را آتش زدم و داخل بطری گرفتم تا دودش جمع شود. سپس بچه‌ها با تکان دادن بادکنک دودهای حلقوی خارج می‌کردند.
از کودکان خواسته بودم که از خانه با خودشان سیب‌زمینی بیاورند. از سیب‌زمینی‌ها به عنوان کره‌ی زمین استفاده کردیم و دو طرف آن‌ها خلال فرو کردیم و داخل لیوان آب گذاشتیم تا جوانه بزنند.
جلسه سوم
موضوع نشست سوم، آلودگی دریا بود. لاک‌پشتی درست کردم، با این هدف که به کودکان نشان بدهم که چگونه موجودات دریایی به خاطر آلودگی زیاد آب‌ها، هنگام غذا خوردن مقدار زیادی زباله وارد بدن‌شان می‌شود. در مورد ماده‌ی سیاهی که ناشی از زباله‌هاست و وارد رودخانه و دریاها می‌شود، هم گفت‌وگو کردیم
برای فعالیت پس از بلندخوانی آزمایش ساده‌ای انجام دادیم. با استفاده از ترکیب کردن نوشابه و شیر، آب آلوده و با ترکیب نوشابه و لیمو، آب تمیز به وجود آوردیم. کودکان بسیار کنجکاو بودند و با دقت نگاه می‌کردند که نتیجه‌ی کار چه می‌شود.
جلسه چهارم
امروز ادامه‌ی کتاب امپراتور سیب‌زمینی چهارم را بلندخوانی کردم. این بار هم از پیش ماکتی در رابطه با موضوع حشکسالی درست کرده بودم. ماکت را وسط حلقه‌ی بلندخوانی‌مان گذاشتم و در این باره گفت‌وگو کردیم که خشکسالی یعنی چه؟ صرفه‌جویی در مصرف آب و هدر رفتن آن چه معنایی دارد؟ درباره‌ی مصرف درست و نادرست آب صحبت کردیم. بچه‌ها با علاقه و به درستی به پرسش‌ها پاسخ می‌دادند.
یک بازی با لیوان‌ها هم ترتیب دادم. هر یک از بچه‌ها باید به نوبت با سرعت تعدادی لیوانِ روی‌هم‌چیده‌شده را جمع می‌کرد. زمان هر کسی را با تایمر اندازه می‌گرفتیم و بقیه تشویق‌اش می‌کردند.
در پایان هم کودکان با استفاده از کاغذها و مقواهای رنگی کره‌ی زمین را درست کردند.
