برندگان نخستین دور جایزه مهدی آذریزدی اعلام شدند

یک شنبه ۶ دی ماه آیین پایانی نخستین دور جایزه ی مهدی آذریزدی با حضور گروهی از فعالان و دوستداران ادبیات کودک درهتل البرز تهران برگزار شد. نشست با سخنان میرزا محمد کاظمینی بنیان گذار موسسه ریحانه الرسول یزد و پشتیبان مالی جایزه مهدی آذریزدی آغاز شد. او هدف از برگزاری جایزه هنری ادبی مهدی آذریزدی را پشتیبانی و تشویق کردن نویسندگان ادبیات کودک عنوان کرد.

او ابزار امیدواری کرد که در همایش های بعدی که هر دو سال یک بار برگزار خواهد شد، از آثار بیشتری تجلیل و قدردانی شود.

حسین شیخ رضایی درباره ی این جایزه گفت: «این برنامه حاصل مشارکت دو نهاد مدنی و غیردولتی است و شبهاتی که در مورد دخالت دولت در جایزه های دیگر وجود دارد، درباره ی این جایزه کمتر است و دو نهاد حرفه ای مسئول برگزاری این جایزه هستند. برگزاری چنین برنامه هایی تمرینی است برای این که در بزرگداشت یک نفر افزون بر دور هم جمع شدن و تعریف کردن خاطره، کارهای ماندگارتری بکنیم. توجه دادن به یک الگوی موفق، نوع متفاوت و بهتری از گرامی داشت یک فرد تاثیرگذار است.»

نوش آفرین انصاری هم درباره ی مهدی آذریزدی و آثارش، و این جایزه و داوران آن توضیحاتی داد و گفت: «قبل از تاسیس شورا چندین نمایشگاه کتاب برگزار شد و من مطمئن هستم که آثار ایشان در آن جا حضور داشت و ایشان بنیادگذاران شورای کتاب کودک را قبل از تاسیس شورا می شناختند. به شهادت اسناد آذریزدی یکی از بینانگذاران شورا است. در سال ۱۳۴۳، سندبادنامه و قاموس نامه از مجموعه قصه های خوب برای بچه های خوب و در سال ۱۳۴۵  قصه های قران از این مجموعه به تصویرگری مرتضی ممیز منتشر شد.هم اکنون سندبادنامه و قاموس نامه به چاپ ۶۳ و قصه های قران به چاپ ۶۰ رسیده است.»

او در پایان با نام بردن از تک تک افراد یادآوری کرد که بدون کارگروهی هرگز چنین اتفاق های خوبی رخ نمی دهد و ابراز امیدواری کرد که «در سال های آینده هم شاهد اهدا این جایزه باشیم و از رشد ادبیات کودک ایران به خود ببالیم.»

سخنران دیگر برنامه مهدی محقق، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و از پشتیبانان شورای کتاب کودک بود. او گفت: «مسئله کودک بسیار بسیار مهم است. ما اگر از کودکی کتاب های مناسب برای کودکان فراهم کنیم، بعدها کتاب خوان می شوند و به کتاب علاقمند می شوند. علت این که علاقه به کتابخوانی در مملکت ما کم است این است که برای کودکان کتاب های مناسب معرفی نمی شود. آمار پایین کتابخوانی برای مملکت ما و مذهب ما که با کلمه ی کتاب آغاز می شود، شایسته نیست. رتبه ی ۳۵ یا ۴۰ از نظر کتابخوانی یعنی اهمیت ندادن به کتاب.» او با اشاره به اینکه در ایران همیشه افراد هستند که کارهای بزرگ انجام می دهد، از مدیر موسسه ریحانه الرسول سپاسگزاری کرد.

آخرین سخنران برنامه، مسعود ناصری، سخنانش را با سپاسگزاری از افراد و موسسه هایی مانند انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان آغاز کرد که برای شناساندن این چهره ها فعالیت می کنند. او در سخنانش به ویژگی هایی از آذریزدی و آثارش پرداخت که برای پدید آورندگان امروز می تواند سودمند باشد. او گفت: «قصه های آذریزدی دو، حتی سه نسل را به هم پیوند می زند. چه چیزی سبب می شود که چندین نسل از داستان های او لذت ببرند؟ این نشان می دهد که پدیدآورنده چقدر مخاطبان خود را می شناسد. مهم این است که چقدر این پیام برای پدیدآورنده ی امروز مهم است؟ جوهره ی آثار آذریزدی چیست که نسل ها با آن ها ارتباط می گیرند؟ 

یکی از این ویژگی ها احترام به حقوق کودک است، احترام به حق دستیابی به منابعی که او را با فرهنگ و تاریخ خودش آشنا کند. در سال ۱۳۸۰ هنگامی که شورا همایش «ایران در ادبیات کودک و نوجوان» را با شعار «بگذاریم کودکان بر بال های فرهنگ خود پرواز گیرند» برگزار کرد، بر پیشانی کتابشناسی منتشر شده آثار مهدی اذریزدی می درخشید. آثار او گنجینه ای است از فرهنگ ایران که هم شامل متون کلاسیک و هم متون دینی ایران است که همین ویژگی ارزش و اهمیت کار را چند برابر می کند. در هشتصدمین تولد مولوی نیز شورای همایشی را برگزار کرد. در این همایش هم شورا چه منبعی را می توانست در اختیار پدیدآورندگان و تصویرگران قرار دهد معتبرتر از آثار آذریزدی در ارتباط با مثنوی؟

آثار آذریزدی سنگ محک شورای کتاب کودک و پژوهشگرانی است که می خواهند در این حوزه کار کنند. نکته ی دیگر این که آذریزدی یک نویسنده - قصه گوست. استفاده از شگردها و تکنیک های قصه گویی  یکی از برگ های برنده آذریزدی در برقراری ارتباط با مخاطب است. در ویژه نامه ای که انجمن آثار و مفاخر منتشر کرده است، می توان این وجوه را به خوبی از خاطرات و نامه ها و آثار کمتر شناخته شده ی او دریافت. وجه دیگر این که او کتابدار- کتابشناس - کتابفروش است؛ چیزی که واقعا غیرقابل تفکیک  است. او کتابفروشی است کتابشناس. این به شهادت کسانی است که اذریزدی را می شناسند. قطعا عشق به کتاب، کتابی که سرچشمه ی دانایی است سبب می شود که زندگی اش را تماما وقف آموختن کند. واقعا پدیدآورندگان ما چقدر انرژی صرف می کنند روز به روز بیاموزند؛ مهم ترین چیزی که مهدی آذریزدی تا لحظه ی مرگ به آن فکر می کند. نکته ی دیگر پذیرش فرهنگ هاست که به پیشینه ی او برمی گردد. قطعا احترام به تنوع ادیان در کتاب هایش و این پذیرش فرهنگ ها می تواند برای نسل ها بسیار معنادار باشد.» بحث اراده و اختیار، و نقدپذیر بودن و شک کردن از دیگر ویژگی های آذریزدی بود که ناصری در سخنانش به آن ها اشاره کرد.

نخستین دور جایزه ادبی هنری مهدی آذریزدی

 

سپس فروغ الزمان جمالی، رئیس هیئت داوران جایزه آذریزدی بیانیه هیئت داوران نخستین جایزه ی ادبی هنری مهدی آذریزدی را خواند و برندگان را اعلام کرد.

۱- آرش (حکایت تیر انداختن مرد قصه‌گو). مرجان فولادوند؛ تصویرگر ژمان رحیمی‌زاده. انتشارات افق

به سبب بازنویسی خلاق از اسطوره آرش کمانگیر، بهره‌گیری از زبان ادبی و شاعرانه و قابل‌فهم برای کودک و نوجوان امروز، طرح مفاهیم ملی و اجتماعی دنیای امروز در ساختاری استوار، خلق تصاویر روایتگر و هنرمندانه متناسب با فرهنگ ایرانی

 

۲- رستم و اسفندیار. مرجان فولادوند؛ تصویرگر پژمان رحیمی‌زاده. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

به سبب بازنویسی خلاق از اسطوره رستم و اسفندیار، بهره‌گیری از زبان ادبی و حماسی، تلفیق قدرتمند درون‌مایهٔ روان‌شناختی و حماسی، بهره‌گیری از زاویه ی روایت خلاق، انطباق سبک تصاویر با سبک اسطوره‌ای حماسی اثر، بهره‌گیری از عناصر نمادین متناسب با فرهنگ ایرانی، خلاقیت در فضاسازی و شخصیت‌پردازی در تصاویر و قدرت در طراحی و ترکیب‌بندی و استفاده از تکنیک

 

۳- سیاوش. آتوسا صالحی. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

به سبب خلاقیت در شیوهٔ روایت با تغییر راوی، بهره‌گیری از زبان ادبی و لحن عاطفی ، غنا بخشیدن به اثر با اشارات فرا متنی ، مناسب‌سازی محتوای داستان سیاوش برای مخاطب امروز با تأکید بر مفهوم پاکی

 

۴- اَشوَزدنگِهه. آرمان آرین. انتشارات موج

به سبب تخیل در بازآفرینی یک شخصیت اسطوره‌ای در بستر تاریخ شش‌هزارسالهٔ ایران، وجود منطق روایی قدرتمند در متنی پرکشش،

خلق فانتزی ماجراجویانهٔ ایرانی متناسب با نیازهای مخاطب امروز، وجود اطلاعات مستند تکمیلی برای کمک به درک بهتر متن ، طرح مسائل انسانی جهان‌شمول

 

۵- نیم من بوق ابن پشم پانزده. تصویرگر علیرضا گلدوزیان. انتشارات کتاب نیستان

به سبب هماهنگی بین سبک تصویر و سبک طنز متن، بهره‌گیری خلاق از عناصر هنر ایرانی، خلاقیت در فضاسازی و شخصیت‌پردازی در تصویر ، قدرت در طراحی و ترکیب‌بندی و استفاده از تکنیک

 

۶- زال و سیمرغ. تصویرگر مانلی منوچهری. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

به سبب قدرت در فضاسازی متناسب با متن کهن، بهره‌گیری از عناصر هنر ایرانی در شخصیت‌پردازی ، قدرت در طراحی و ترکیب‌بندی و استفاده از تکنیک

در این مراسم از نشر افق با انتشار کتاب «آرش» (حکایت تیرانداختن مرد قصه‌گو)، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با انتشار سه کتاب «رستم و اسفندیار»، «سیاوش» و «زال و سیمرغ»، موج برای انتشار کتاب «اشوزدنگهه» و کتاب نیستان با انتشار کتاب «نیم من بوق ابن پشم پانزده» و فریده فرجام نویسنده کتاب مهمان‌های ناخوانده، نخستین کتاب منتشر شده انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به عنوان نویسنده پیشکسوت کودک و نوجوان تقدیر شد. 

نخستین دور جایزه ادبی هنری مهدی آذریزدی

نویسنده
شبنم عیوضی
Submitted by editor3 on