تو مامانی‌ترین هستی!

عنوان لاتین
Jij bent de liefste

کتاب تصویری «تو مامانی‌ترین هستی» مجموعه‌ای از اشعار «هانس و مونیک هاگن» با تصویرگری هنرمندانه‌ی «ماریت تورن‌کویست» است. این کتاب که دربردارنده‌ی اشعاری شیرین، لطیف و کودکانه از زبان دخترکی خردسال است، به گونه‌ای بی‌واسطه مخاطب را به دنیای تخیلات، احساس‌ها، دغدغه‌ها و تجربه‌های کودکانه می‌برد تا از زاویه‌ی دید دختری کوچک به دنیا بنگرد. بازی‌های کودکانه، عروسک‌ها، خواب‌ها، ترس‌ها، خورشید و ماه و ابرها، دوستی با پدربزرگ و مادربزرگ، بی‌تابی‌ها، شادی‌ها و غصه‌های کودکانه، همه و همه با زبانی خیال‌انگیز و کودکانه به تصویر کشیده شده‌اند. تصویرسازی‌های شگفت‌انگیز «ماریت تورن‌کویست» هم تاثیری دوچندان به این اشعار بخشیده‌اند.

بیش‌تر کتاب‌های شعری که در ایران برای کودکان وجود دارد، از شاعرانگی کودکانه‌‌ بهره‌ی اندکی دارند، زیرا اغلب این اشعار بیش‌ از آن‌که از منطبق بر عواطف، دریافت‌ها و برداشت‌های مخاطب کودک از جهان باشد، بر نوستالژی و  خاطرات شاعران بزرگ‌سال از دوران کودکی خود استوارند. «تو مامانی‌ترین هستی!» اما لمس بی‌واسطه‌ و ملموس دنیای کودکی است. مخاطب کودک می‌تواند بازتاب رویاها و تجربه‌های ذهنی و واقعی خود را در شعر‌ها بیابد و با آن‌ها هم‌دل و همراه شود. همچنین برخلاف اغلب کتاب‌های شعر کودک منتشر شده در ایران، که در آن‌ها تصاویر اهمیتی اندک یا ثانویه دارند، متن و تصویرسازی‌های این کتاب پیوندی عمیق و دوسویه دارند و یک‌دیگر را به خوبی کامل و ارتباط عاطفی کودک با مضامین شعرها را غنی‌تر می‌کنند.

مامانی‌ترین

به دنبال واژه‌ای می‌گردم

واژه‌ای نرم و نازک

واژه‌ای که تاکنون به گوش کسی نرسیده

به دنبال واژه‌ای هستم

تا بتوانم بگویم

که تو مامانی‌ترین هستی

دوست داشتنی‌ترین!

کتاب با این شعر احساسی که کودک درباره‌ی مادرش می‌گوید آغاز می‌شود. و هر شعر به گوشه‌ای از دنیای کودک می‌پردازد. گاهی به خیال‌های‌اش، گاهی به آرزوهای‌اش و گاهی به رنج‌های‌اش:

دانه‌های غم

دونهدونه اشک با غم

گاهی میافتم محکم

زانوم می شه پر از خون

گریه  می‌کنم فراوون

چشمام پر از غم می شه

از جون من کم می شه

گاهی می افتم نرم نرم

نیست دیگه اشک‌های ام گرم

شاعران این کتاب زیبا، مونیکا هاگن (۱۹۵۶) و هانس هاگن (۱۹۵۵) زوج نویسنده و شاعر هلندی هستند که برای بیش از دو دهه است که در عرصه‌های گوناگون مانند ادبیات کودکان، می‌نویسند، می‌سرایند و در اجراهای نمایشی یا برنامه‌های تلویزیونی شرکت می‌کنند. گاهی کارشان مشترک است، مانند همین کتاب «تو مامانی‌ترین هستی» و گاهی هم آثارشان را فردی می‌نویسند یا می‌سرایند و منتشر می‌کنند. یکی از گرایش‌های شاخص آن‌ها در میان انبوه کاری که برای کودکان و نوجوانان انجام می‌دهند، گرایش به شعر خردسالان است، گونه‌ای که علاقه‌ی زیادی به آن دارند.

هانس هاگن که از سال ۱۹۸۷ کار نویسندگی حرفه‌ای را شروع کرد، پیش از آن آموزگار تاریخ و تئاتر بود. و کم کم به نوشتن برای کودکان جلب شد. مونیکا هاگن که افزون بر نویسندگی مجری برنامه‌های تلویزیونی است، کتاب‌هایی از زبان‌هایی مانند فرانسه نیز به هلندی برمی‌گرداند.

روش کار مونیکا و هانس این است که نه تنها شعر می‌سرایند که به کودکستان‌ها و دبستان‌ها می‌روند و شعرهایی که کار کرده‌اند، با کودکان در میان می‌گذارند. آن‌ها سال‌های زیادی در کنار هم در یک نشریه‌ی ویژه‌ی گروه سنی ۸-۱۱ ساله کار کرده و در بسیاری از مدرسه‌های هلند، اجرای نمایش داشته‌اند. پرفروش‌ترین اثرشان که به زبان‌های زیادی ترجمه شده است، همین کتاب است که در سال ۲۰۰۰ ابتدا در هلند منتشر شد و از آن سال به زبان‌های گوناگون ترجمه و در کشورهای دیگر منتشر شده است.

کتاب «تو مامانی‌ترین هستی» با لطف خود این دو شاعر و نویسنده از زبان هلندی به انگلیسی ترجمه و همراه با راهنمایی‌های ارزنده‌ای که همراه متن شعرها کرده‌اند از سوی محمدهادی محمدی به فارسی ترجمه شد. مترجم کوشیده است با توجه به باز کردن متن از سوی این دو شاعر و نویسنده، در برگردان آن، با در نظر گرفتن ویژگی‌های زبان کودکانه فرهنگ فارسی معیار، نزدیک‌ترین حالت را به اصل کتاب که به زبان هلندی است، داشته باشد.

ماریت تورن‌کویست تصویرگر نام‌آشنای سوئدی - هلندی این کتاب را هم، مانند کتاب‌هایی که پیش از این از او به زبان فارسی برگردانده شده است، به برنامه‌ی «با من بخوان» اهدا کرده است تا همه‌ی کودکان فارسی زبان در ایران و هر جای دیگر جهان بتوانند با اثر مشترک او و دو شاعری که شعرهای این کتاب را سروده‌اند آشنا شوند. ماریت درباره آشنایی‌اش با این دو شاعر هلندی ادبیات کودکان می‌گوید: هنگامی که دختر بزرگم را باردار بودم، مونیک و هانس این شعرهای زیبا را برای من فرستادند به این امید که بهترین زمان برای به تصویر کشاندن این شعرهاست. من حس خوبی به شعرها داشتم. اما در آن زمان نمی‌دانستم که تصویرگری این شعرها سه سال به درازا می‌کشد و دختر کوچک‌ام با آن دنیای کودکانه‌اش شخصیت اصلی این کتاب می‌شود. «تو مامانی‌ترین هستی» با ۳۵ بار تجدید چاپ و تیراژ ۲۵۰ هزار یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های کودکان هلند شد. و هنوز من و هانس و مونیک دوستان نزدیکی هستیم.

برگردان
محمدهادی محمدی, Mohammad Hadi Mohammadi
تصویرگر
ماریت تورن کویست, Marit Törnqvist
سال نشر
1400
شاعر
هانس و مونیک هاگن, Monique and Hans Hagen
Submitted by editor74 on