نشست ارائهی گزارش سیوپنجمین کنگرهی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان در شورای کتاب کودک با حضور علاقهمندان و فعالان حوزهی ادبیات کودک و نوجوان برگزار شد.
در این نشست، شهره یوسفی، زهره قایینی و نهضت قریشی از ایران در سیوپنجمین کنگرهی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان به ارائهی گزارش خود از این کنگره پرداختند.
در ابتدای این نشست که عصر چهارشنبه ۲۴ شهریورماه در شورای کتاب کودک برگزار شد، سحر ترهنده از اعضای شورای کتاب کودک و مجری این نشست، در آغاز برنامه دربارهی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان و کنگرهی بینالمللی ادبیات کودک که هر دو سال یکبار برگزار میکند، توضیح داد و سپس از نوشآفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک دعوت کرد تا با سخنرانی خود آغازکنندهی برنامهی این نشست باشد.
نوشآفرین انصاری ضمن خوشآمدگویی به حاضران، استقبال از این نشست و حضور افراد را در مقایسه با سالهای گذشته بینظیر و موجب خرسندی شورای کتاب کودک دانست.
در ادامه، شهره یوسفی، کارشناس ادبیات کودک و آموزش و پرورش پیشدبستان و یکی از داوران جایزهی جهانی هانس کریستین آندرسن ۲۰۱۶ تجربهی خود را از حضور در این کنگره بازگو کرد.
یوسفی در سخنان خود ضمن اشاره به بخشهای مختلف این کنگره از جمله اهدای جایزههای برندگان هانس کریستین آندرسن ۲۰۱۶، جشن اهدای جایزهی ترویج کتابخوانی آساهی، نمایش کتابهای برگزیده، به توضیح شماری از برنامههای روزانه این کنگره پرداخت. او در صحبتهای خود، خلاصهای از سخنرانیهای سخنرانان این کنگره از جمله «جولیا اکلشر (Julia Ecccleshare)» منتقد ادبی انگلیسی را ارائه داد. به گزارش یوسفی، این منتقد ادبی در بخشی از سخنان خود دربارهی کتاب کودک گفت:
«نویسندهی کودک باید برای کودکان بنویسد. جذابیت کتاب کودکان در این است که همهچیز را به مخاطب نگوید و برخی از مسائل را به کشف خود او واگذار کند.»
و همچنین در ادامهی سخنان خود از تلویزیون به عنوان وسیلهای یاد کرد که کتاب کودک را مورد تهدید قرار داده است.
یوسفی در بخشی از گزارش خود به سخنان دکتر «جان استنسون»، محقق و نویسنده از آمریکا از دیگر سخنرانان این کنگره اشاره کرد استونیسون در سخنان خود دربارهی تصویرگری در جهانِ چندصدایی که از محورهای اصلی سخنرانی این کنگره بود، گفت: «۹۷ درصد جوانان بازیهای چندرسانهای میکنند. سرمایههای بالایی بر روی این بازیها صرف شده است که یکی از نمونههای ملموس آنها «انگریبِرد» است. باید شرکتکنندگان، خود در داستانگویی این ابزار سهیم باشند. میتوان روی طرح پیوند و شخصیتسازی، با مخاطبان گفتوگو و دربارهی داستانگویی برای این بازیها بحث کرد.»
پس از ارائهی گزارش از سوی شهره یوسفی، «نهضت قریشینژاد»، بنیانگذار و رییس هیئت مدیرهی انجمن دوستداران ادبیات کودکان و نوجوانان اصفهان ویکی از همکاران و آموزشگران برنامهی «با من بخوان» دربارهی حضور خود در سیوپنجمین کنگرهی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان گفت:
«کار سازمانیافته و برنامهریزیشده در کنار عشق و علاقه، میتواند نتیجهبخش باشد. برنامهی «با من بخوان» این حس را در من ایجاد کرد که این برنامهی سازمانیافته و برنامهریزیشده، میتواند موجبات رشد کودکان این سرزمین را فراهم آورد و با تکیه بر خرد جمعی ادامه یابد. خوشحالم که با این برنامه همکاری کردم. این برنامه کامل و فوقالعاده است و همه اعضای هیات داوران جایزه آساهی این را تایید کردند. زمانی که جایزهی آساهی را دریافت میکردیم، به شدت به تعلقم به این کشور افتخار میکردم خوشحال بودم که در مسیر زندگیام کسانی را دیدم که من را با برنامهی با من بخوان پیوند دادند.»
قریشی همچنین گزارشی از روزی مخصوص خانوادهها ارائه داد که در سیوپنجمین کنگرهی دفتر بینالمللی کتاب در نیوزلند به اجرا درآمد. قریشی در این باره افزود:
«در این روز کنگره که به خانوادهها اختصاص داده شده بود، کودکان به همراه والدینشان به محل برگزاری کنگره میآمدند و به سرگرمیهایی که برای آنها اختصاص داده شده بود، مشغول میشدند. چیزی که برایم جالب و دیدنی بود، بخش قصهخوانی این مراسم بود. کودکان بسیاری جذب قصهخوانی مردی شده بودند که به کمک نخ برای آنها شکلهای مختلف میساخت و با او مشارکت میکردند. این بخش از سایر بخشها شلوغتر شده بود.»
در ادامه، از زهره قایینی، سرپرست «موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان» و پروژهی با من بخوان که به نمایندگی از ایران در سیوپنجمین کنگرهی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان شرکت داشت دعوت شد تا تجربهی خود را از حضور در این کنگره و دریافت جایزهی ترویج کتابخوانی آساهی برای برنامهی با من بخوان، بازگو کند.
قایینی که در این کنگره به عنوان یکی از اعضای هیاتمدیرهی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان برای دورهی دوساله ۲۰۱۶- ۲۰۱۸ انتخاب شده است، دربارهی انتخاب خود به عنوان عضو هیئت مدیره دفتر بینالمللی، گفت:
«امیدوارم بتوانم عنصر فعالی در این تشکل بینالمللی باشم. حضور ما به عنوان نماینده ای از آسیا و خاورمیانه در هیئت مدیرهی مهم است، به ویژه که در مقطع تاریخی کنونی، بیانیهی مهمی نیز از سوی این دفتر صادر شده است.»
او در ادامه، ضمن خواندن بیانیهی منتشر شده از سوی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان در بخش دیگر سخنان خود به موضوع ادبیات کودکان در کشور نیوزلند پرداخت و ضمن ارائهی تاریخچهای از ادبیات کودکان در این کشور گفت:
«ادبیات کودک در کشور نیوزلند با وجود جمعیت چهار میلیونی آن به خوبی مورد توجه قرار گرفته است. امروزه در این کشور افزون بر رشد ادبیات داستانی، بر شمار کتابهای محیطزیست با تکیه بر زیست بوم نیوزیلند و جانوران و پرندگان استثنایی آن کشور افزوده شده است. همکاری نزدیک کتابداران با آموزگاران به خوبی احساس میشود. فعالیت کتابخانهها در این کشور از دو راه کتابخانههای مدرسهای و کتابخانهی ملی انجام میشود. کودکان در کتابخانهی مدرسهای باید پیوسته با کتابخانه در ارتباط باشند و بخشی از نیازهای آموزشی خود را از همین راه برطرف کنند. او درباره نقش کتابخانهی ملی در توسعهی کتابخوانی در آموزشگاههای نیوزیلند گفت: سیستم کتابخانه ملی نیوزیلند دارای بخش خدمات به آموزشگاههاست که نظیر آن در جهان تقریباً وجود ندارد. این بخش از کتابخانه ملی دارای سایتی است که همه مدرسهها در نیوزیلند به آن مراجعه میکنند و آموزگاران در همه رشتههای درسی برای دریافت کتابهای مربوط به درس خود با کتابداران مشورت میکنند. کتابداران موظف هستند که تازهترین و جذابترین کتابهای آن موضوع را به آموزگاران معرفی کنند. کتابهایی که شوق خواندن و جستوجو و همزمان لذت را در دانش آموزان ایجاد کند. آموزگاران با همفکری کتابداران کتابخانه ملی بستههای کتاب را سفارش داده و برای یک دوره از کتابخانه امانت میگیرند.»
قایینی در ادامه گزارشی تصویری از کتابخانههای کودکان و نوجوانان کشور نیوزلند ارائه داد.
او در پایان به معرفی برنامهی «با من بخوان» برای حاضران پرداخت و دلایل اهدای جایزهی ترویج کتابخوانی آساهی را به برنامهی با من بخوان بازگو کرد. جایزه ترویج کتابخوانی IBBY - آساهی هر دو سال یکبار به دو گروه یا موسسهای اهدا میشود که با انجام فعالیتهای چشمگیر، سهم پایداری در اجرای برنامههای ترویج کتابخوانی کودکان و نوجوانان داشته باشند که امسال برنامهی با من بخوان از ایران موفق به دریافت جایزهی آساهی ۲۰۱۶ شد.
در پایان این جلسه دیپلم جایزهی هانس کریستین اندرسن ۲۰۱۶ به پژمان رحیمیزاده و دیپلم افتخار دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان به پدیدآورندگان و ناشران مرجان فولادوند/ نشر افق، مانلی منوچهری/ نشر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و فرزاد فربد / نشر پنجره اهدا شد. پیش از این شورای کتاب کودک از میان آثار برتر سالهای گذشته، در بخش تالیف کتاب «آرش، حکایت تیر انداختن مرد قصهگو» نوشتهی مرجان فولادوند (نشر افق)، در بخش ترجمه کتاب «مترسک و خدمتکارش» ترجمهی فرزاد فربد (نشر پنجره) و در بخش تصویر کتاب «زال و سیمرغ» با تصویرگری مانلی منوچهری (کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) را برگزیده به فهرست افتخار دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان ۲۰۱۶ معرفی کرده بود.
کنگره جهانی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان هر دو سال یکبار در یکی از کشورهای عضو این دفتر برگزار میشود. در جریان هر کنگره، برندگان جایزههای مهم هانس کریستین اندرسن برای ادبیات کودک و آساهی برای ترویج کتابخوانی، جایزههای خود را دریافت میکنند.
امسال این کنگره از ٢٨ تا ٣١ مرداد ١٣٩۵ با موضوع «ادبیات در جهان چندصدایی» در کشور نیوزیلند برگزار شد.
خبرهای مرتبط با این گزارش را که پیش از این در کتابک منتشر شد بخوانید:
- زهره قایینی برای عضویت در هیئت مدیرهی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان برگزیده شد
- فراخوان دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان برای یاری رساندن به کودکان پناهنده در سراسر جهان
- برنامه با من بخوان برندهی جایزهی بزرگ ایبی-آساهی ۲۰۱۶ شد