نادر ابراهیمی قاجاركرمانی، نویسنده، مترجم، ویراستار، پایهگذار سازمان همگام و كارشناس ادبیات كودكان در ۱۴ فروردین سال ۱۳۱۵ در تهران به دنیا آمد.
در مدرسه ی دارالفنون درس خواند و پس از گذراندن كلاس ششم ادبی وارد دانشكدهی حقوق شد. پس از چندی دانشكدهی حقوق را نیمهكاره رها كرد و رشتهی زبان و ادبیات انگلیسی را برگزید. او برای گذران زندگی به كارهای گوناگونی پرداخت؛ از شاگردی در فرش فروشی، کمک مکانیکی، حروفچینی چاپخانه ویراستاری در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تا کار در تلویزیو، ساخت و کارگردانی فیلم و تدریس فیلمنامهنویسی؛ اما از ۱۶ سالگی با توشهای كه از خواندن كتابهای كلاسیك ادب فارسی اندوخته بود، به نویسندگی پرداخت و دیگر هرگز آن را رها نكرد. نخستین مجموعه داستان ابراهیمی به نام «خانهای برای شب» در سال ۱۳۴۲ به چاپ رسید که دشواریهای اجتماعی را بازتاب میداد.
آثار نادر ابراهیمی
نخستین اثر نادر ابراهیمی برای كودكان با نام «دور از خانه» در سال ۱۳۴۷ منتشر شد که در آن کوشیده بود شیوه نوشتار را با موضوع هماهنگ کند؛ ابراهیمی از واژههای کوتاه و تکبخشی برای رسیدن به این هدف بهره گرفت و زبانی تازه ابداع کرد. نادر ابراهیمی نزدیک به ۵۰ اثر برای كودكان و نوجوانان نوشته است. «قصه گلهای قالی» (۱۳۵۲)،«پهلوان پهلوانان پوریای ولی» (۱۳۴۹)، «باران، آفتاب و قصه كاشی» (۱۳۵۳)، «بزی كه گم شد» (۱۳۵۰) از جمله آثار او برای مخاطبان کودک و نوجوان است. او در تصویرگری شماری از كتابهای كودكان چون «ما بوتهی گل سرخ را از خواب بیدار كردیم» (۱۳۵۶) با هنرمندان دیگر همكاری داشته است.
«مقدمهای بر فارسینویسی برای كودكان» (۱۳۵۳)، «مقدمهای بر مراحل خلق و تولید ادبیات كودكان» (۱۳۶۳)، «مقدمهای بر مصورسازی كتاب كودكان» (۱۳۶۷)، «مقدمهای بر آرایش و پیرایش كتابهای كودكان» (۱۳۶۸) و دهها مقاله و سخنرانی، از آثار نادر ابراهیمی دربارهی ادبیات كودكان هستند. دو جلد كتاب به زبان فرانسه در ارزیابی و بررسی جامعه شناختی داستانهای این نویسنده در بلژیك منتشر شده است. برخی از آثار او از سوی سازمانها و نهادهای فرهنگی و ادبی جهان و ایران مانند یونسكو، شورای كتاب كودك و كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان به عنوان كتاب برگزیده جایزه گرفته اند.
او در سال های کار در تلویزیون، آثار مستند بسیاری نوشت و کارگردانی کرد. «گلهای وحشی ایران» (۱۳۴۹) و «علم کوه و تخت سلیمان» (۱۳۵۰- ۱۳۵۱) از جمله فیلمهای مستند او هستند. نادر ابراهیمی کار جدی خود را در گستره ادبیات کودکان با راهاندازی موسسه «همگام با کودکان ونوجوانان» آغاز کرد. او فکر برپایی سازمانی که در هر زمینه با کودکان و پدر و مادرها همفکر و همگام باشد را مدتها در ذهن خود داشت تا اینکه در سال ۱۳۵۱ با یاری همسر خود فرزانه منصوری و شماری از دوستداران ادبیات کودکان «سازمان همگام با کودکان و نوجوانان» را که بیشتر سازمانی مشاور و پدید آورنده بود، بنیادگذاری کرد.
تألیف (ادبیات کودک و نوجوان)
- آدام وقتی حرف می زند چه شکلی میشود. تهران: جانزاده, [بی تا]
- آن شب که تا سحر. تهران: شهر قلم, ۱۳۹۵
- آن که خیال بافت, آن که عمل کرد
- افسانه باران. تهران: امیرکبیر، ۱۳۴۶
- باران، آفتاب، و قصه کاشی. تهران: امیرکبیر، ۱۳۵۳
- با من بخوان تا یاد بگیری. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, ۱۳۷۳
- برادرت را صدا کن. تهران: فرزین، سازمان همگام با کودکان و نوجوانان، ۱۳۵۷
- برادر من مجاهد, برادر من فدایی. نادر ابراهیمی. تهران: فرزین، سازمان همگام بآ کودکان و نوجوانان، ۱۳۵۷
- بزی که گم شد. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۵۰
- پدر، چرا توی خانه مانده است؟. تهران: سازمان همگام با کودکان و نوجوانان، فرزین، ۱۳۵۷
- پهلوان پهلوانان: بر اساس یک داستان پهلوانی ایرانی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان, ۱۳۴۹
- جای او خالی. تهران: فرزین، سازمان همگام با کودکانو نوجوانان، [بی تا]
- جنگ بزرگ از مدرسه امیریان ... . تهران: خلق، ۱۳۵۸
- حالا دیگر میخواهم فکر کنم. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, ۱۳۷۳
- حکایت دو درخت خرما. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, ۱۳۷۰
- حکایت آب خنک. تهران: شرکت همگام با کودکان و نوجوانان, ۱۳۷۰
- داستان سنگ و فلز و آهن. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, شرکت ملی فولاد ایران, ۱۳۷۱
- درخت قصه قمریهای قصه. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, ۱۳۶۹
- دور از خانه. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۴۷
- دوست کسی است که آدم را دوست دارد
- دیدار با آرزو
- روزی که فریادم را همسایهها شنیدند. تهران: جانزاده, ۱۳۶۸
- سحرگاهان همافرها اعدام میشوند. تهیه شده بوسیله شرکت همگام با کودکان و نوجوانان. تهران: فرزین, ۱۳۵۸
- سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن. تهران: سروش، انتشارات رادیو و تلویزیونملی ایران، ۱۳۵۷-۱۳۵۶
- سنجابها. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۴۹
- عبدالرزاق پهلوان. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, ۱۳۶۹
- فرهنگ فرآوردههای فلزی ایران. نادر ابراهیمی, همیار در تحقیق و نگارش پدرام اکبری. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, شرکت خدمات عمومی فولاد ایران, ۱۳۷۶
- قصه قالیچههای شیری. تهران: شهر قلم, ۱۳۹۵
- قصه گلهای قآلی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۵۲
- قصه سار و سیب
- قصه موش خودنما و شتر با صفا. تهران: سیوا, ۱۳۹۱
- قلب کوچکم را به چه کسی هدیه بدهم. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, ۱۳۷۱
- کلاغ ها. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۳۴۸
- گربههای من. تهران: شهر قلم, ۱۳۹۵
- گل آباد دیروز؛ گل آباد امروز
- گل آباد امروز؛ گل آباد فردا
- ما زرتشتیان این آب و خاکیم. تهران: شهر قلم, ۱۳۹۵
- مامان! من چرا بزرگ نمیشوم؟ بابا! من چرا بزرگ نمیشوم. تهران: جانزاده, [بی تا]
- ما مسلمانهای این آب و خاکیم. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, ۱۳۷۳
- مثل پولاد باش پسرم, مثل پولاد. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, شرکت ملی فولاد ایران, ۱۳۷۱
- مدرسه بزرگتری هم وجود دارد
- من راه خانهام را بلد نیستم. تهران: دفترانتشارات رادیو تلویزیونملی ایران، همگام باکودکان و نوجوانان، ۱۳۵۳
- من, زیر زمین زندگی میکنم: فرهنگ داستان گونهٔ مواد معدنی ایران برای کودکان و نوجوانان ۹ تا ۱۴ ساله. پژوهشگر و نویسنده نادر ابراهیمی با همکاری غلامرضا ملاطاهری. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان, سیوا, ۱۳۹۲. (۴ جلد: بامن آشنا شو, با من دوست شو؛ راستی اگر من نبودم دنیا چ ه شکلی میشد؛ کمیاب و قیمتی اما همانقدر خوب و لازم؛ هستم اگر میروم, گر نروم نیستم)
- نامه فاطمه, پاسخ نامه فاطمه
- نیروی هوایی. تهران: فرزین، [۱۳۵۷]
- هفت آموزگار مهربان
- همه گربههای من. تهران: شهر قلم, ۱۳۹۵
ترجمه (ادبیات کودک و نوجوان)
- آدم آهنی. نوشته تد هیوز. ترجمه نادر ابراهیمی. تهران: امیرکبیر، سازمان همگام با کودکان و نوجوانان، ۱۳۵۱
- از پنجره نگاه کن. نویسنده و نقاش جان والش آنگلوند. ترجمه نادر ابراهیمی. تهران: سازمان همگام با کودکان و نوجوانان، امیرکبیر، ۱۳۵۱
تصویرگری (ادبیات کودک و نوجوان)
- سومین هدیه. نوشته جان کرو؛ برگردان به فارسی از فرزانه ابراهیمی. نقاشیها از نادر آبراهیمی. تهران: همگام بآ کودکان و نوجوانان، [بی تا]
- قصه پیرزنی که دلش میخواست تمیزترین خانه دنی را داشته باشد... . نویسندهشکور لطفی؛ نقاشی نادر آبراهیمی تهران: امیرکبیر، همگام با کودکان و نوجوانان، ۱۳۵۳
- گل هفت رنگ. نوشته والنتین کاتایو؛ ترجمه و تنظیم از آلمیرا دادور؛ نقاشیهآ از نادر آبراهٔمی. تهران: همگام بآ کودکان و نوجوانان، امیرکبیر، ۱۳۵۱
- ما بوته گل سرخ را از خواب بیدارمیکنیم. نویسندهشکور لطفی؛ پیکرآرایان نادر ابراهیمی و شکور لطفی، عکاس مریم زندی. تهران: امیرکبیر، کتابهای شکوفه، ۱۳۶۲
- راه دور. نوشته و عکس از مریم زندی؛ نقاشی روی عکس از نادرابراهیمی. تهران: همگام با کودکان و نوجوانان، امیرکبیر، ۱۳۵۱
تألیف (درباره ادبیات کودکان)
- فارسینویسی برای کودکان. تهران: سازمان همگام با کودکان و نوجوانان، ۱۳۵۳
- فارسینویسی برای کودکان. تهران: آگاه، ۱۳۵۶
- مقدمهای برمراحل خلق و تولید ادبیات کودکان. تهران: آگاه، ۱۳۶۳
- مقدمهای برمصورسازی کتاب کودکان. تهران: آگاه، ۱۳۶۷
- مقدمهای بر آرایش و پیرایش کتابهای کودکان. تهران: آگاه، ۱۳۶۸
سازمان همگام از همه کشورهای جهان به ویژه از خاور زمین، مراکش و ژاپن که ادبیات کودکانشان در ایران ناشناخته بود، آثاری برای بچههای ایران ترجمه کرد. این سازمان در کنار انتشار کتاب، طرحهای مطالعاتی و پژوهشی گوناگونی اجرا کرده است.
نادر ابراهیمی در خرداد ماه ۱۳۸۷ در تهران در گذشت.