بیست و چهارم آبان روز ملی کتاب و کتابخوانی است. این روزها همه جا سخن از اهمیت کتابخوانی برای کودکان است. بلندخوانی کتاب بهترین روش کتابخوانی برای کودکان است. در این نوشتار، نکته هایی درباره بلندخوانی کتاب برای کودکان را با هم می خوانیم.
در سخن گفتن از اهمیت بلندخوانی کتاب برای کودکان، حتی پس از اینکه خود، خواندن را می آموزند، نیازی به گزافه گویی نیست. بسیاری از ما برای نوزادان و کودکان نوپا کتاب می خوانیم، اما این کار را هنگامی که کودک مان بزرگ تر می شود و خواندن را می آموزد، ترک می کنیم. به این ترتیب خود و کودک مان را از یک فرصت بزرگ برای رشد توانایی ها و صمیمیت بیشتر محروم می کنیم.
برای بسیاری از ما، برخی از بهترین خاطره های دوران کودکی ما به زمانی برمی گردد که پدر یا مادرمان برای ما کتاب می خواندند، کتاب هایی که گاهی به انتخاب خود ما نبودند، اما چقدر دوست داشتیم به صدای پدر یا مادر که کتاب را برای مان می خواند گوش دهیم. به این ترتیب، ما عشق پدر و مادر به خود را هر چه بیشتر احساس می کردیم.
امروزه بسیاری از کارشناسان آموزش و پرورش و روانشناسان کودک، پدران و مادران را به کتابخوانی با کودکان شان تشویق می کنند. کارشناسان ترویج کتابخوانی نیز به اهمیت بلندخواندن کتاب برای کودکان و همراه با کودکان تاکید می کنند. اما چرا باید برای کودکان بلندخوانی کنیم؟
سودهای بلندخوانی کتاب برای کودکان و نوجوانان:
- برانگیختن تخیل
هنگامی که برای کودک کتاب می خوانید (به ویژه کتابی که تصویری ندارد)، آنها باید از ذهن خود برای خلق صحنه های داستان و آنچه در آن رخ می دهد استفاده کنند. آن ها همچنین ممکن است از پیش بینی واکنش شخصیت ها و یا ساختن پایان های دیگری برای داستان لذت ببرند.
- گسترش دایره واژگان
هنگامی که برای کودک بلندخوانی می کنید، می توانید کتابی را که کمی از سطح توانایی درک کودک بالاتر است، برگزینید. به این ترتیب ذهن کودک درگیر واژگانی می شود که خود به تنهایی توانایی خواندن و درک آن ها را ندارد. هنگامی که کودک این واژه ها را می شنود، ممکن است تلاش کند تا معنی واژه جدید را از درون جمله تشخیص دهد.
- پرورش تفکر تحلیلی و منطقی
داستان هایی که با مهارت نوشته شده اند کودکان را به فراتر رفتن از تجربه های شخصی شان و قرار دادن خود به جای یک انسان یا موجود دیگر فرا می خوانند: چرا شخصت داستان آن حرکت را انجام داد؟ شخصیت دیگر چه واکنشی نشان داد؟ اگر کودک به جای شخصیت های داستان بود چه واکنشی نشان می داد؟ اندیشیدن به این پرسش ها به بحث و گفت و گوی درباره بازتاب انتخاب های ما در زندگی و تاثیر آن ها بر اطرافیان ما منجر می شود.
- تقویت پیوند بین کودک و بزرگسال
بلندخوانی، یک تجربه مشترک است. معمولا بزرگسالان به همان اندازه یا بیشتر از کودکان از داستان لذت می برند و با خنده، گریه و با هم اندیشیدن همبستگی بین آنها ایجاد می شود.
- علاقه مند کردن کودک به کتاب
کتاب خوانی به بزرگسالان این فرصت را می دهد که با انتخاب کتاب های جذاب، علاقه و توجه کودک را به کتابخوانی به عنوان یک فعالیت لذت بخش جلب کنند.
- برانگیختن شوق خواندن به تنهایی
کودکانی که برای شان کتاب خوانده می شود، از انتخاب کتاب برای خود لذت می برند –به ویژه اگر نخواهند منتظر بمانند تا شما کتاب را به مرور و بخش به بخش برای شان بخوانید، تشویق می شوند که خود ادامه داستان را بخوانند.
- افزایش گستره توجه
کودکان می توانند به هنگام شنیدن یک داستان جذاب سرجای شان میخکوب شوند و به آن چه که می خوانید توجه کنند. بنابراین بلندخوانی یک کتاب مناسب و جذاب، می تواند تمرین خوبی برای تقویت توانایی تمرکز و توجه در کودکان باشد.
- به تنهایی خواندن و خواندن موازی
در نظر گرفتن یک برنامه زمانی مشخص برای کودکان، که در آن به تنهایی برای خودشان کتاب بخوانند، می تواند تاثیر بزرگی بر علاقه مند کردن کودکان به کتابخوانی داشته باشد.
همگی می دانیم که کودکان آنچه را که ما انجام می دهیم تکرار می کنند نه آنچه را که می گوییم. خواندن موازی نیز هنگامی است که شما و کودک تان همزمان اما هر کدام جداگانه چیزی را می خوانید. به این ترتیب شما علاقه و احترام خود به خواندن را به طور عملی به کودک نشان می دهید.
به یاد داشته باشید که برانگیختن شوق به انجام یک کار در وجود کودک اثری ماندگار تر از این برجای می گذارد که تنها بخواهید انجام آن کار را به او یاد دهید.
هنگامی که کودک تان را در حال تلاش برای خواندن یک کتاب دیدید بدانید که او می خواهد کتابخوان شود. هرچند ممکن است که کتاب را سروته گرفته باشد و یا نوشته ها هنوز برایش بی معنی باشند. این شوق و تلاش به شما نشان می دهد که کودک تان "واقعا می خواهد که بخواند." و این درست همان شوقی است که شما باید در شعله ور شدن هر چه بیشتر آن بکوشید.