راهنمای ترویج خواندن در مدرسه و مهد کودک
🌟 مقدمه
در جامعه‌ای که خانواده‌ها نقش پررنگی در پرورش عادت مطالعه ایفا نمی‌کنند، مربیان و آموزگاران در مدارس و مهدکودک‌ها مسئولیتی کلیدی در ترویج کتابخوانی بر عهده دارند. آنان نه‌تنها آموزش‌دهندگان دانش رسمی‌اند، بلکه می‌توانند مشعل‌داران فرهنگ مطالعه در نسل آینده باشند.
🎯 اهداف راهبردی
-
پرورش عادت مطالعه‌ی پایدار
-
افزایش درک مطلب و توانمندی در یادگیری مستقل
-
ارتقاء تفکر انتقادی و قدرت تحلیل
-
گسترش لذت بردن از خواندن، فراتر از اهداف درسی
👶 مهدکودک و پیش‌دبستان (۴ تا ۶ سال)
✅ اهداف:
-
آشنا کردن کودکان با فرهنگ کتاب و کتابخانه
-
ایجاد پیوند احساسی با لحظه‌های کتابخوانی
-
ارتقاء مهارت‌های گفتاری، شنیداری و تصویری
🛠️ روش‌های پیشنهادی:
|
فعالیت |
توضیح |
|---|---|
|
قصه‌گویی با نمایش |
استفاده از صدا، حرکت، ابزارهای ساده و تصویرسازی |
|
بلندخوانی روزانه |
انتخاب کتاب‌های شعر، ترانه و داستان‌های ساده با تصویر زیاد |
|
گفت‌وگو درباره داستان |
پرسش‌های باز مثل «اگه تو جای اون شخصیت بودی، چیکار می‌کردی؟» |
|
کاردستی و نقاشی پس از خواندن |
اجرای خلاقانه داستان با ابزارهای ساده (کلاژ، نقاشی، ساخت شخصیت‌ها) |
|
معرفی کتابخانه به‌عنوان فضای بازی |
بازدید هفتگی از کتابخانه کلاس یا مدرسه، انتخاب آزاد کتاب |
📘 دبستان (۶ تا ۱۲ سال)
✅ اهداف:
-
تثبیت مهارت‌های پایه خواندن
-
پرورش درک مطلب، علاقه به خواندن آزاد
-
رشد سواد اطلاعاتی و فهم موضوعات متنوع
🛠️ روش‌های پیشنهادی:
|
فعالیت |
توضیح |
|---|---|
|
برنامه بلندخوانی کلاسیک |
انتخاب کتاب‌هایی با محتوای غنی، اما قابل فهم و روزانه چند دقیقه خواندن توسط آموزگار یا دانش‌آموزان |
|
باشگاه کتابخوانی |
گفتگو و تبادل نظر پیرامون یک کتاب مشترک یا کتاب‌های انتخابی دانش‌آموزان |
|
دفتر خواندن |
هر دانش‌آموز دفترچه‌ای دارد که کتاب‌های خوانده‌شده، نظرات، و نقاشی‌ها یا خلاصه‌ها را در آن ثبت می‌کند |
|
نمایشنامه‌خوانی یا تئاتر کلاسی |
انتخاب بخش‌هایی از کتاب برای اجرای ساده نمایشی |
|
معرفی کتاب توسط دانش‌آموزان |
هر هفته یک دانش‌آموز کتاب مورد علاقه‌اش را معرفی می‌کند |
📚 دبیرستان (۱۲ تا ۱۸ سال)
✅ اهداف:
-
تقویت سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی
-
پیوند میان خواندن و زندگی شخصی / اجتماعی نوجوان
-
پرورش خوانندگان مستقل و علاقه‌مند
🛠️ روش‌های پیشنهادی:
|
فعالیت |
توضیح |
|---|---|
|
گفت‌وگوی فلسفی درباره کتاب |
انتخاب کتاب‌هایی با مضامین چالشی و پرسش‌برانگیز؛ گفت‌وگو با محور ارزش‌ها و دیدگاه‌ها |
|
ترکیب رسانه‌ها با خواندن |
مقایسه کتاب با فیلم یا مستند، استفاده از پادکست‌ها یا مقالات مکمل |
|
پروژه‌های خلاقانه پس از خواندن |
طراحی پوستر، تولید محتوای دیجیتال، نقد و بررسی، تولید پادکست یا ویدیو درباره کتاب |
|
چالش‌های ماهانه خواندن |
انتخاب یک موضوع در هر ماه (مثلاً «رویاپردازی»، «زیست بوم»، «قهرمانان») و خواندن آزاد با انتخاب دانش‌آموزان |
|
دعوت از نویسندگان |
برگزاری نشست‌هایی با نویسندگان یا مترجمان برای بحث و الهام گرفتن |
📌 نکات کلیدی برای مربیان و آموزگاران
-
الگوی رفتاری باشید: اگر آموزگار در کلاس با اشتیاق از کتاب‌ها حرف بزند، این اشتیاق به دانش‌آموز منتقل می‌شود.
-
بر تنوع منابع تأکید کنید: از داستان کوتاه و رمان گرفته تا کتاب‌های علمی، طنز، زندگی‌نامه و کتاب‌های تصویری (حتی در دبیرستان).
-
اجبار نکنید، تشویق کنید: اجازه دهید انتخاب کتاب، روندی آزاد اما هدایت‌شده باشد.
-
فرصت گفت‌وگو فراهم کنید: خواندن فقط فردی نیست؛ خواندن اجتماعی و گفت‌وگومحور درونی‌سازی معنا را ممکن می‌سازد.
-
با والدین همکاری کنید: آن‌ها را در جریان برنامه‌ها قرار دهید و به آن‌ها راهنمایی‌های کوتاه برای ادامه مسیر در خانه بدهید.
کتاب «گربه دارم چه زرنگ» روایتی کودکانه است که داستان گربه‌ای پرانرژی و پر‌تحرک را در قالب ترانه‌‌ای کودکانه روایت می‌کند. گربه‌ی زرنگِ داستان از شهر‌ها و کشورهای گوناگون دنیا دیدن می‌کند و در این سفر دورودراز کالاها و اجناسی را با خود می‌برد و می‌آورد. در اولین بخش کتاب، به شغل گربه، که خریدو‌فروش کالاست، اشاره می‌شود؛ شغلی که تجربه‌ها و سفر‌های زیادی را با خود به همراه دارد.
سه شنبه, ۲۴ آبان