مجموعه‌ی شش‌جلدی کتاب‌های «زنان و مردانی که ایران را ساخته اند» شامل زندگی‌نامه‌هایی از آبادگران و کوشندگانی خستگی‌ناپذیر است که در طول حیات خود، کمر به آبادی ایران بسته‌اند.
هر کتاب از این مجموعه را نویسنده و تصویرگری متفاوت نوشته و تصویرگری کرده است. در این مجموعه، اشخاصی چون آذر اندامی، علی‌اکبر دهخدا، اصغر قندچی، مریم میرزاخانی، غلامعلی بسکی و همایون صنعتی‌زاده معرفی شده‌اند.
در کتاب «گل هایی که خشک نشدند: همایون صنعتی زاده» از این مجموعه، نویسنده در هر صفحه به شکلی موجز، به فعالیت‌های بی‌شمار و تحسین‌برانگیز همایون صنعتی‌زاده پرداخته است. در این کتاب، اطلاعاتی درباره‌ی پیشینه‌ی خانوادگی صنعتی‌زاده نوشته و خلاصه‌تر از آن، به فعالیت‌های همایون صنعتی‌زاده تا شکل‌گیری انتشارات فرانکلین و پس از آن، راه‌اندازی کارخانه‌ی گلاب زهرا اشاره شده است. جعفر توزنده‌جانی کتاب «گل هایی که خشک نشدند: همایون صنعتی زاده» را نوشته و تصویرگری آن بر عهده‌ی مریم برزگر بوده است.
خرید گل هایی که خشک نشدند: همایون صنعتی زاده
در کتاب «آذر در زهره: آذر اندامی»، نویسنده خود را دوست خیالی آذر اندامی فرض گرفته است و از زاویهدید دوست و هم‌محله‌ای قدیمی، زندگی آذر اندامی را برای مخاطب شرح می‌دهد. کتاب «آذر در زهره: آذر اندامی» به قلم سودابه فرضی‌پور نوشته شده و فریده شهبازی آن را تصویرگری کرده است.
خرید کتاب آذر در زهره: آذر اندامی
محمود برآبادی در کتاب «روزنامه، آخرین خبر!: علی‌اکبر دهخدا» فصل‌های مهم زندگی علی‌اکبر دهخدا را پیش چشمان مخاطب می‌کشاند؛ از زمانی‌که علی‌اکبر دهخدا به مکتب می‌رفت تا مشروطه‌خواهی او و هم‌مسلکان‌اش و در نهایت، فیش‌برداری‌ها و تلاش‌های وی برای ثبت واژگان. ملیحه عینعلی تصویرگر این کتاب از مجموعه‌ی «زنان و مردانی که ایران را ساخته اند» است.
خرید کتاب روزنامه، آخرین خبر!: علی اکبر دهخدا
جعفر توزنده‌جانی در کتاب «یک اسب ته گاراژ: اصغر قندچی»، خود را به‌جای اصغر قندچی گذاشته است و با استفاده از زاویهدید اول شخص، داستان زندگی اصغر قندچی را تعریف می‌کند. اصغر قندچی از فرارش از مدرسه و اشتیاق‌اش به یادگیری کارهای فنی می‌گوید تا می‌رسد به ساخت کارخانه‌ی ایران‌کاوه. او نیز مانند همایون صنعتی‌زاده، زندگی‌اش پس از انقلاب دگرگون شد و مدتی را در زندان سپری کرد. پس از آزادی از زندان، دوباره به کنج کارگاه کوچک‌اش رفت و تا زمان تعطیلی دوباره کارگاه، تعدادی کامیون با قطعات باقی‌مانده ساخت. تصویرگری این کتاب از مجموعه‌ی «زنان و مردانی که ایران را ساخته اند» بر عهده‌ی فرانک ثمری بوده است.
خرید کتاب یک اسب ته گاراژ: اصغر قندچی
کتاب «قضیه‌ی مریم: مریم میرزاخانی» نمایی خلاصه از کودکی تا روزهای پیش از مرگ مریم میرزاخانی را به کلمه و تصویر درآورده است. اشتیاق مریم میرزاخانی و فرازوفرودهایی که از سر می‌گذراند، برای نوجوانان امیدبخش و تأثیرگذار است. مهسا لزگی نویسنده‌ی کتاب و هاله لادن تصویرگر آن است.
خرید کتاب قضیه ی مریم: مریم میرزاخانی
کتاب «بابای سفید: غلامعلی بسکی» از پیرمردی دوست‌داشتنی می‌گوید که پیوندی دیرینه با طبیعت داشت. غلامعلی بسکی پزشکی سخت‌کوش بود که پس از ابتلا به بیماری سرطان تصمیم گرفت شیوه‌ی زندگی‌اش را تغییر دهد و تا پایان عمر، به درخت‌ها وفادار ماند. جواد راهنما، نویسنده و ساقی ذاکرنژاد، تصویرگر این کتاب، از مجموعه‌ی «زنان و مردانی که ایران را ساخته اند» هستند.
خرید کتاب بابای سفید: غلامعلی بسکی
در پایان بیش‌تر کتاب‌های مجموعه‌ی «زنان و مردانی که ایران را ساخته‌اند»، سال‌شماری از زندگی فرد معرفی‌شده و هم‌چنین منابعی که هر نویسنده برای خلق کتاب بر آن اتکا کرده، قرار گرفته است.
کمبود منابع و عدم مستندسازی زندگی افراد اثرگذار، زیان‌های بسیاری در پی دارد؛ چه در شناخت نسل‌های بعد از آنان و چه در ترسیم الگویی از زندگی این افراد. در برخی جلدهای مجموعه «زنان و مردانی که ایران را ساخته اند»، ناچیز بودن منابع به چشم می‌آید. با وجود این، فرض بر این گذاشته شده است که نویسندگان تلاش خود را برای جمع‌آوری هرآنچه موجود بوده، انجام داده‌اند.
تعداد صفحات کم و تصویری بودن کتاب‌های این مجموعه، خوشایند کودکان است. در عین حال، همین ویژگی‌ها شاید سبب شود این مجموعه مطلوب گروه سنی نوجوان نباشد اما به دلیل کمبود منابع مناسب‌سازی‌شده برای این گروه سنی، مجموعه‌ی «زنان و مردانی که ایران را ساخته اند» انتخابی مناسب برای شروع آشنایی نوجوانان با این بزرگان است.
