بحران کمبود آب آشامیدنی سالم تا سال ۲۰۵۰
افزایش جمعیت کرهی زمین و در نتیجه افزایش تقاضای آب آشامیدنی باعث خواهد شد میزان آب موجود به ازای هر فرد تا سال ۲۰۵۰ به نصف کاهش یابد. افزایش دمای کرهی زمین و تغییرات اقلیمی نیز این مشکل را بحرانیتر خواهد کرد.
یونسیف در گزارش تازهی خود هشدار داده است تا سال ۲۰۴۰، در حدود یک کودک از هر چهار کودک کرهی زمین بر اثر کمبود آب خواهد مرد، از رشد باز خواهد ماند یا آسیب خواهد دید.
گزارش «تشنه بودن برای آینده» که به مناسبت «روز جهانی آب» انتشار یافته است، تصویری غمانگیز از دهههای آینده ترسیم میکند که در آن افزایش جمعیت، موج روز افزون تقاضای آب آشامیدنی، افزایش سطح دریاها و افزایش خشکسالی دست به دست یکدیگر داده و بحرانی با ابعادی بزرگ میسازند.
در گزارشی از آژانس کودکان سازمان ملل آمده است: «هماکنون ۳۶ کشور در دنیا با تنش آبی با درجه بسیار بالا مواجه هستند.»
امروزه روزانه ۸۰۰ کودک زیر ۵ سال بر اثر اسهال ناشی از عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم و سیستم جمعآوری فاضلاب میمیرند. این شرایط موجب اختلال رشد ۱۵۶ میلیون کودک زیر ۵ سال و آسیبهای برگشت ناپذیر به جسم و مغز آنان شده است.
پروفسور آنتونی لیک، مدیر اجرایی یونیسف در پیشگفتار گزارش نوشته است: «آب عنصری پایهای است. بدون آن چیزی رشد نخواهند کرد. و بدون آب سالم کودکان بقا نخواهند یافت.» «کودکان بدون دسترسی به آب سالم در دوران نوزادی و کودکی بر اثر بیماریهای ناشی از باکتریهای آبزی خواهند مرد. زیرا بدنهای کوچک آنها بسیار حساس است.» «این بیماریها اگر بیدرنگ نکشند، موجب اختلال در رشد جسمی و ذهنی کودکان میشوند و با تضعیف توانایی بدن آنها در جذب مواد مغذی، آیندهی آنان را دچار مشکل میکند» «زمانی که منبع ذخیرهی آب یک اجتماع به دلیل خشکسالی، سیل و یا به خاطر درگیریها و جنگها که زیرساختها را از بین میبرد و دسترسی مردم به منابع آب سالم را محدود میکند، خشک یا آلوده میشود، چنین بیماریهایی فراوان میشوند.»
پروفسور لیک در سخنان خود اضافه کرد: «ما امروزه نتیجهی کمیابی آب آشامیدنی را در سراسر جهان میبینیم و هیچ کجا وضعیت غمانگیزتر از بخشیهایی از نیجریه، سومالی، سودان جنوبی و یمن نیست. مکانهایی که خشکسالی و تعارضات اثرات مرگباری را موجب شدهاند.» «در این مناطق نزدیک به ۴/۱ میلیون کودک به دلیل سوءتغذیه حاد ناشی از قحطی در معرض خطر مرگ هستند.» « پیشبینی میکنیم تنها در اتیوبی، در سال ۲۰۱۷ میلادی ۹ میلیون نفر به آب سالم دسترسی نداشته باشند.»
گزارش منتشر شده هشدار میدهد به خاطر جمعیت رو به رشد فعلی کرهی زمین و در نتیجه افزایش تقاضا برای آب، آب موجود به ازای هر نفر تا سال ۲۰۵۰ به نصف کاهش خواهد یافت.
گزارش افزوده است از آنجایی که که گرم شدن کرهی زمین در برخی مناطق مانند خاورمیانه منجر به افزایش میزان تبخیر و کاهش بارش خواهد شد؛ «آب از این هم کمیابتر خواهد شد».
طبق گزارش منتشر شده، «افزایش دمای کرهی زمین، ظرفیت اتمسفر برای ذخیرهی آب را افزایش خواهد داد. در نتیجه میزان آب موجود بر کرهی زمین، به ویژه در ماههای گرمتر سال، کاهش خواهد یافت.» « سپس زمانی که هوا خنک میشود، شاهد بارندگیهای شدید خواهیم بود. این مسئله ممکن است منجر به افزایش بسامد رخ دادن و شدت طوفانهای موسمی در مناطق حارهای و رخدادهای آب و هوایی شدید دیگر شود. افزایش دما همچنین به شکلگیری زیستگاه مناسب برای رشد باکتریها، پروتوزوآها و جلبکها منجر خواهد شد، که منجر به بیماری یا مرگ کودکان خواهد شد.»
افزایش سطح آب دریاها، آبهای شیرین را شور و غیر قابل آشامیدن خواهد کرد. مناطق کم ارتفاع و جزایر کوچک که محل زندگی ۲۵ درصد از جمعیت کرهی زمین هستند بیشتر از همه تحت تاثیر این مشکل قرار خواهند گرفت.
گزارش یونیسف خاطر نشان میکند: «تغییرات اقلیمی یکی از عواملی است که بر بحران آب تاثیرگذار است. در سالهای آتی، تقاضای آب با افزایش جمعیت، توسعهی صنعتی و افزایش میزان مصرف آب نیز افزایش خواهد یافت.» «افزایش تقاضا برای آب و افزایش مصرف انواع منابع آبی موجود منجر به ایجاد تنش آبی خواهد شد. پیشبینی میشود در سال ۲۰۴۰، ۶۰۰ میلیون کودک (۱ کودک از هر ۴ کودک) در مناطق با تنش آبی بالا زندگی کنند. اگر برنامهای برای مدیریت تنش آبی و دسترسی ایمن به منابع آب سالم و فاضلاب بهداشتی در نظر گرفته نشود، تعداد زیادی از این کودکان با خطر مرگ، ابتلا به بیماری و سوءتغذیه مواجه خواهند بود.»
اما یونیسف در گزارش خود تاکید میکند «رشد بحران آب چاره ناپذیر نخواهد بود اگر از هم اکنون اقدام کنیم». در گزارش درخواست شده است کشورها به دسترسی کودکان آسیبپذیر به آب آشامیدنی سالم اولویت دهند، ظرفیت تسهیلات ذخیرهی آب را افزایش دهند، در تدوین سیاستهای مرتبط با مخاطرات اقلیمی که بر آب و فضلاب تاثیرگذار هستند فعال باشند، و انجام اقداماتی به همراه جوامع محلی برای جلوگیری از آلودگی و تخلیهی منابع آبی پاکیزه را جدی بگیرند.
پروفسور لیک گفت: «در زمانهای که اقلیم تغییر میکند، ما نیز باید روش کارمان را برای دسترسی به افرادی که بیشتر در معرض آسیب هستند تغییر دهیم.» «تاثیرگذارترین کاری که میتوانیم انجام دهیم این است که دسترسی آنها را به آب سالم ایمن کنیم.»