کتاب های ادبیات کهن ایران برای کودک و نوجوان

کتاب‌هایی که در این بخش از کتابک پیشنهاد می‌شوند، کتاب‌هایی برگرفته از ادبیات رسمی و شفاهی کهن ایران (به جز لالایی‌ها، هیچانه‌ها، ترانه‌ها و متل‌ها) هستند که با گردآوری و گزینش، امروزی کردن زبان، ساده‌نویسی کردن، کاستن و افزودن و... برای کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده‌اند.

ادبیات کهن هر کشور، بخش مهمی از حافظه‌ی جمعی مردم آن سرزمین است. ادبیات کهن گنجینه‌ای است از تاریخ، فرهنگ، تغییرات زبانی و دیگر مسائلی که در گذر زمان مردم هر جامعه تجربه کرده‌اند. این آثار، پلی‌ست میان نسل‌های جدید و مردمانی که در سالیان دور در همان سرزمین می‌زیسته‌اند.

زیر دسته بندی ها
جوانمردا! چندان كه توانی از مال و جاه و از قلمرو زبان از هیچ كس دریغ مدار كه وقت آید كه خواهی خیری كنی و نتوانی. روایت آغازین كتاب "جوانمرد نام دیگر تو" كه دارای چهل روایت است، به معنای جوانمردی می‌پردازد و پیشینه آن را به عیاری (ایاری) میرساند و به آیین مهر و میترا. سپس از صفاریان و حكومت آن‌ها می‌گوید و گروه‌های دیگری كه خود را جوانمرد می‌دانستند، همچون اخیان و لوتیان و جوانمردانی مانند جوانمرد قصاب و شیخ ابوالحسن خرقانی و ...
شنبه, ۱۷ اسفند
کتاب مجموعه‌ای است با شش داستان از شاهنامه فردوسی به نام‌های"سیمرغ"، "ضحاک ماردوش"، "رستم و سهراب" "افسانه آب حیات"، "اسفندیار روئین‌تن" و "خون سیاوش".
دوشنبه, ۵ اسفند
حمزه پهلوان، پهلوانی مشهور است كه همه پهلوانان آرزو دارند با او كشتی بگیرند و او را به زمین بزنند تا اعتباری به‌دست آورند. روزی از روزها به‌راه می‌افتد تا برود دنیا را سیروسیاحت كن. در راه سفر دو مرد مدعی پهلوانی می‌بیند، آنها را به زمین می‌زند و بعد با كمال جوانمردی به شاگردی و همسفری می‌پذیرد. بعد به جنگل می‌رسد، با سلطان جنگل مبارزه می‌كند.
دوشنبه, ۵ اسفند
پیرزنی بود که از مال دنیا یک کلبه گلی و یک بز داشت. او با فروش شیر بزش زندگی می‌کرد. اما مدتی بود که روباهی شیر پیرزن را می‌خورد و فرار می‌کرد. یک روز پیرزن روی دیگ سرپوش گذاشت. سرپوش داغ بود.
یکشنبه, ۴ اسفند
یکی داشت و یکی نداشت. یکی می‌کاشت و یکی برمی‌داشت. پادشاهی به شکار خیلی علاقه داشت. روزی که با عده‌ای از درباریان می‌رود به شکار به دنبال آهویی می‌رود و از همه دور می‌افتد و وقتی به خودش می‌آید، می‌بیند هوا دارد تاریک می‌شود. شب را در جنگل سر می‌کند.
یکشنبه, ۴ اسفند
روزی بود، روزی نبود. غیر از خدا هیچ کس نبود. نوازنده‌ای بود که از دار دنیا یک سرنا و یک دهل و یک آسیادستی داشت. وقتی مُرد برای سه پسرش به غیر از این‌ها هیچی باقی نگذاشت. بعد از چند وقت پسران نشستند و ارث پدر را بین خودشان تقسیم کردند: آسیادستی رسید به پسر کوچک، سرنا سهم وسطی شد و دهل رسید به پسر بزرگتر و ...
یکشنبه, ۴ اسفند
روزی گرگی برای شکار حیوانی به راه افتاد. او رفت و رفت تا به دره‌ای سرسبز رسید. در آن‌جا بره‌ای را دید... اما از بره گول خورد. بره فرار کرد و گرگ خواند: آواره بود یک بره تک و تنها بود تو دره
یکشنبه, ۴ اسفند
لک لک جوانی در کنار برکه‌ای کوچک زندگی می‌کند. او هرروز با مهارت چند ماهی از برکه صید کرده و روزگار می‌گذراند. بعد از چند سال لک لک پیر می‌شود و مهارت صید ماهی را از دست می‌دهد و تصمیم می‌گیرد با حیله ماهی بگیرد.
یکشنبه, ۲۹ دی
"ارمایل" و" کرمایل" دو برادرند. آنها مثل همه ی مردم ایران از حکومت ظالمانه‌ی ضحاک در رنج و خشم‌اند و در صدد پیدا کردن راهی برای مبارزه با ضحاک ماردوش هستند. ضحاک پادشاهی تازی است که شیطان بر شانه‌هایش بوسه زده و جای بوسه شیطان دو مار روییده، خوراک مارها هر روز، مغز دو جوان ایرانی است . همه ی جوانان در بندند و در نوبت مرگ به سر می برند.
شنبه, ۲۸ دی
روزی روزگاری دو تا رفیق تصمیم می گیرند با هم بروند دیار به دیار بگردند و برای خودشان کار وباری دست و پا کنند. آن ها وسایل خود را جور می کنند و راه می افتند. یکی از آن ها می گوید برای اینکه بقچه هایمان را باز و بسته نکنیم و نان ها خشک نشوند بهتر است اول غذای یکی را بخوریم و وقتی تمام شد برویم سراغ غذای آن دیگری.
شنبه, ۲۸ دی
سام و قارون دو پهلوان ایرانی برای مشورت به دربار فریدون شاه خوانده شده اند. موضوع مشورت تصمیم در مورد (سلم) و (تور) پسران فریدون شاه است که سالها پیش برادر بی گناهشان ایرج را کشته اند و اکنون اظهار پشیمانی می کنند و قول دوستی با پدر و منوچهر؛ پسر ایرج را می دهند.
شنبه, ۲۸ دی
این کتاب بازآفرینی کهن‌ترین افسانه‌ی منظوم ایرانی «درخت آسوریک» است که پیشینه‌ی آن به ۲۵۰۰ سال می‌رسد. برخی بر‌این باورند که اصل افسانه‌ به زبان پهلوی اشکانی در دوره‌ی اشکانی بر سر زبان‌ها بوده و سپس در دوره‌ی ساسانی به زبان پهلوی ساسانی به نظم درآمده است.
سه شنبه, ۲۴ دی
پیرزنی در دهکده زندگی می کند. او برای اهالی ده از شیر بزش ماست درست می کند. "روباه دم بریده" داستان روباهی است که هر روز سراغ شیری که پیرزن از بزش دوشیده می رود، آن را می خورد و فرار می کند.
سه شنبه, ۲۴ دی
شاید یکی از اسرار ماندگاری شاهنامه فردوسی جنبه قوی داستانی و داستان های متعدد آن باشد. مجموعه داستان‌های شاهنامه مجموعه‌ایست که برخی از این داستان‌ها را با محور قراردادن شخصیت‌های شاهنامه بازنویسی کرده است.
سه شنبه, ۱۰ دی
روزی روزگاری پیرزن و پیرمردی در ده دورافتاده‌ای زندگی می‌کردند و بچه نداشتند. آن‌ها آرزو داشتند خدا به آن‌ها بچه‌ای بدهد. یک روز پیرزن داشت عدس می‌پخت که یک‌دفعه عدسی از توی دیگ پرید بیرون.
سه شنبه, ۱۰ دی
  قصه ی گرگ آوازه خوان از قصه های عامیانه ترکمنی است که در مجموعه مرز پرگهر منتشر شده است.
دوشنبه, ۹ دی
یکی بود یکی نبود. مرد فقیری بود که آه در بساط نداشت و به هر دری که می‌زد زندگی‌اش روبه‌راه نمی‌شد. شبی بعد از فکرکردن بسیار تصمیم گرفت برود و فلک را پیدا کند و علت این‌همه بدبیاری و بدبختی را از او بپرسد ... و بعد سفری را آغاز می‌کند تا معلوم شود زندگی پر از فرصت است و ناهشیاری در از دست دادن فرصت‌ها نتایج سخت و بدی دارد.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
این مجموعه تلاشی است برای معرفی شاهنامه فردوسی که در آن تمام شاهنامه بیت به بیت از نظم به نثر امروزی بازنویسی شده است. نثر روان ولی استوار است و سبک نوشته به گونه‌ای است که روح داستانی، هنری و حماسی شاهنامه حفظ شده است، به‌ویژه که در جای‌جای متن ابیاتی از شاهنامه زینت بخش آن می‌باشد و موجب لذت ادبی است.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
در این مجموعه داستان های ضحاک و کاوه آهنگر (جلد اول)، زال و سیمرغ (جلد دوم)، زال و رودابه (جلد سوم)، اکوان دیو (جلد چهارم)، رستم و اسفندیار (جلد پنجم)، رستم وسهراب (جلد ششم) از شاهنامه ی فردوسی برای آشنایی کودکان با این گنجینه ی ادب فارسی بازنویسی شده است. تصاویر و متن تقریباً برابرند و تصویرها با رنگ‌های تند، واضح و بزرگ‌اند، به‌همین‌ جهت به نقل داستان کمک می‌کنند و روش پرده‌خوانی قدیم را به‌ یاد می‌آورند و  برای قصه‌گویی در کلاس مناسب است. زبان آسان و رسم‌الخط درشت کتاب‌ها مناسب نوسوادان است.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
قصه های قدیمی که قصه های قومی و عامیانه هم خوانده می شوند از ابتدای تاریخ برای کودکان جذابیت داشته اند. این قصه ها به شکل های مختلف به کودکان ارائه می شوند. افسانه های کچل مجموعه ای از افسانه هاست که قهرمان آن ها "کچل" یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین قهرمانان قصه‌های ایرانی است.
پنجشنبه, ۳۰ آبان