مجمع عمومی سال ۱۳۸۷ و همایش ماهانه انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران با موضوع هفتاد سال آموزش کتابداری و اطلاع رسانی در ایران روز دوشنبه ۵ اسفند ۱۳۸۷ در تالار شهید یوسف شریعت زاده سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، برگزار شد. این نشست با حضور اساتید و دانشجویان رشته ی کتابداری و علوم اطلاع رسانی و کتابداران برگزار شد. این نشست با خوش آمدگویی رویا مکتبی فرد دانشجوی دکترای کتابداری و عضو انجمن کتابداری ایران آغاز شد. سپس دکتر رحمت الله فتاحی، گزارش عملکرد انجمن کتابداری در تهران و شاخه های استانی انجمن در اصفهان، خراسان، خوزستان، قم، مازندران، همدان، کرمانشاه و فارس در سال ۱۳۸۷ ارائه دادند. ادامه ی نشست با تعیین اعضای پنل شامل: دکتر عباس حری، دکتر رحمت الله فتاحی، دکتر جعفر مهراد و دکتر فاطمه رهادوست پی گیری شد. دکتر عباس حری با ابراز خرسندی از حضور و فعالیت جوانان در این حوزه امیدوار بودند در آینده نسل جوان بتوانند جایگزین اساتید فعلی شده و فعالیت در این رشته را توسعه دهند. دکتر حری در بخش دیگری از سخنانشان به هفتاد سال آموزش رسمی کتابداری اشاره کرده و گفتند آموزش غیررسمی این حرفه به اندازه ی عمر تمدن ماست. چون از همان زمانی که کتابخانه ها بوده اند، کتابداران و آموزش آنان نیز وجود داشته است. دکتر نورالله مرادی (نائب رئیس انجمن) دیگر سخنران این نشست بودند که درباره ی تشکیل نخستین کلاس کتابداری ایران که در سال ۱۳۱۷ از سوی کتابخانه ملی به ریاست دکتر بیانی برگزار شده بود، اشاره کردند. دکتر مرادی گفتند اسناد این کلاس از جمله: آیین نامه ها و برنامه های درسی این کلاس در مدارک شخصی دکتر بیانی موجود است. پوری سلطانی، عضو هیئت علمی کتابخانه ملی ایران، نیز به تشکیل نخستین دوره ی کارشناسی ارشد در دانشگاه تهران در ایران با حضور کارشناسان امریکایی در سال ۱۳۴۵ پرداخت. دکتر نوش آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک و عضو سابق گروه کتابداری دانشگاه تهران، در سخنان خود به دهه ی۴۰ به عنوان دهه ی پدید آمدن نهادهای فرهنگی اشاره کردند، و درباره ی فعالیت های خود در زمینه ی کتابداری و آموزش آن اشاره کردند. این فعالیت ها از سال ۱۳۴۲ که با مدرک کتابداری به ایران بازگشتند آغاز شد که در جریان تاسیس مدارس خصوصی قرار گرفتند. در این مدارس می خواستند کتابخانه قلب مدرسه باشد. و با این نگاه بود که کتابداری کودک و نوجوان پایه گذاری شد و حاصل این نگاه کتابخانه ی پویای مدرسه فرهاد بود. سپس به تاریخچه تشکیل انجمن کتابداری و نخستین آثار منتشره در حوزه کتابداری و تاسیس رسمی گروه کتابداری دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۷ اشاره کردند. دکتر انصاری نیاز این رشته را در حال حاضر بومی سازی آن دانستند و در پایان به اهمیت شناخت ادبیات کودکان و نوجوانان اشاره داشتند و حرکت های که به تازه گی در این زمینه روی داده است و راه اندازی پایگاه کتابک. دکتر فاطمه رهادوست، عضو هیئت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی تهران، و از اعضای پنل این نشست به ویژگی های دو استاد کتابداری ایران پوری سلطانی و دکتر نوش آفرین انصاری اشاره کردند و رسالت این رشته را ایجاد ارتباط و اطلاع رسانی دانستند و از این دو استاد خواستار توجه بیشتر به انجمن کتابداری، رشته ی کتابداری و به رشته تحریر درآوردن خاطرات، تجربیات و دانش‌شان شدند. دکتر جعفر مهراد، عضو هیئت علمی گروه کتابداری دانشگاه شیراز، سرپرست کتابخانه علوم و تکنولوژی شیراز و از دیگر اعضای این پنل نیز با بیان خاطراتی از پوری سلطانی و دکتر نوش آفرین انصاری به فعالیت هایش در کتابخانه ی مدرسه ی فرهاد در زمان دانشجوییش اشاره کرد. در پایان از برخی استاید با سابقه ی این رشته از جمله دکتر زهرا شادمان، دکتر منصوره باقری، محمود شمسبد, دکتر عبدالحسین آذرنگ، دکتر اسدالله آزاد، دکتر نورالله مرادی و دکتر جعفر مهراد تقدیر به عمل آمد. در حاشیه ی این همایش در گفت و گویی با تنی چند از اساتید کتابداری، نظرشان را درباره ی وضعیت آموزش ادبیات کودکان و نوجوانان و خدمات کتابخانه ای برای کودکان و نوجواناندر آموزش های رسمی رشته ی کتابداری در طول این هفتاد سال جویا شدیم. دکتر نوش آفرین انصاری در این باره گفتند: گروه آموزش کتابداری در دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۷ تاسیس شد و من از همان ابتدا اندیشه ی توجه به ادبیات کودک و نوجوان را با خود به گروه بردم. با حضور آلیس لوور در این گروه که کتابدار کودک و متخصص ادبیات کودک بود، اندیشه ی افزودن درس ادبیات کودک و نوجوان در درس های این رشته و توجه به آن شکل گرفت. بعدها این درس سال ها توسط ثریا قزل ایاغ تدریس شد و ایشان کتابی هم در این زمینه با عنوان "ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن" منتشر کردند که به عنوان منبع درسی از سوی انتشارات سمت منتشر شده و در دانشگاه ها تدریس می شود. ولی در ۱۰- ۱۵ سال اخیر به مرور توجه به این درس کم شده، این درس به خوبی تدریس نمی شود و به عنوان درس اختیاری ارائه می شود. ولی با این حال خبری خوشحال کننده وجود دارد و آن این است که از سوی وزارت علوم کمیته ای با حضور دکتر حری، دکتر فتاحی، دکتر مهراد تشکیل شده که در نظر دارند تغییراتی در زمینه آموزش کتابداری به وجود آورند و سعی در ایجاد آموزش کتابداری آموزشگاهی در سطح کارشناسی ارشد دارند که در صورت شکل گرفتن چنین حرکت هایی می توانیم امیدوار باشیم که کتابداران مدارس و مجتمع ها آموزشی در این زمینه بهتر عمل کنند که این خود در تولید محتوای ادبیات کودک و نوجوان نیز اثر می گذارد. دکتر انصاری همچنین به حرکتی در دانشگاه شیراز برای ایجاد رشته ی ادبیات کودک و نوجوان در سطح کارشناسی ارشد اشاره کردند. پوری سلطانی درباره ی آموخته های خود از درس ادبیات کودک و نوجوان در نخستین دوره ی کارشناسی ارشد کتابداری و آموزش چگونگی قصه گویی به کودکان در این دوره ها گفتند و به برگزاری کلاس های مداوم در این زمینه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای آموزش کتابداران کتابخانه های کودک و نوجوان در سال های پیش از انقلاب و نیز فعالیت های شورای کتاب کودک در این زمینه اشاره کردند. آقای یغمایی مدرس، درس ادبیات کودک و نوجوان و خدمات کتابخانه های کودکان و نوجوانان در دانشگاه فردوسی مشهد، نیز در این زمینه گفتند: این مساله از سوی لیلی آهی، ثریا قزل ایاغ و بنفشه حجازی و نهادهایی همچون شورای کتاب کودک که همیشه الهام دهنده بوده اند مورد توجه بوده است. یغمایی معتقد بود توجه و نگاه به این واحد درسی با گذشته متفاوت است و دانشجویان به ویژه دانشجویان دختر علاقه مندی زیادی به این حوزه نشان می دهند. یغمایی به برگزاری چندین سخنرانی در زمینه ادبیات کودکان و کتابخانه های کودکان در دانشگاه فردوسی مشهد در ۲ سال قبل اشاره کرد و یادآور شد که با همکاری دکتر زهره پریرخ و دیگر اعضا هیئت علمی دانشگاه فردوسی، سعی شده است به محتوای این درس بیشتر توجه شود.
هفتاد سال آموزش کتابداری و اطلاع رسانی در ایران
موزه کودکی ایرانک
