(طرح ملی خواندن در مکزیک)
مکزیک، کشوری آرمیده در فاصله میان اقیانوس آرام و خلیج مکزیک در بخش جنوبی قاره پهناور آمریکا یکی از ۷ عضو دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان است. کمی بیش از ۹۰% ساکنان بالای پانزده سال این کشور خواندن و نوشتن می دانند.
در مکزیک هم اکنون برای هر نفر.۰/۳۳ کتاب وجود دارد اما یونسکو (دفتر فرهنگی سازمان ملل متحد) سرانه کتاب برای هر نفر را بین ۱/۵ تا ۲/۵ کتاب پیشنهاد می کند.
طرح ملی خواندن یا (National Reading Program :NPL ) برنامه ای است برای ترویج خواندن که در ۳۲ ایالت مکزیک اجرا می شود و می کوشد در چهار محور از آموزشگاه ها برای پرورش دانش آموزانی باسواد وفرهیخته پشتیبانی کند:
- بهتر کردن برنامه آموزشی آموزشگاه ها و روش های آموزشی
- فراهم کردن کتاب های مناسب برای کتابخانه های آموزشگاهی
- آموزش به آموزگارها و کتابداران مدرسه ها
- گسترش دانستنی ها پیرامون خواندن و ترویج خواندن
هر ایالت یک دفتر محلی دارد که گردانندگان آن کارشناسان ادبیات کودک هستند و یک دفتر ملی هم برای جمع بندی و در ارتباط قرار دادن ایالت های مختلف به کار می پردازد. دست اندرکاران طرح ملی خواندن کودکان یک جامعه را با دو چالش مهم روبه رو می دانند :
- آینه ای پیش روی من. شناخت هر کس از خود و ویژگی ها و توانایی هایش تا بر اساس آن دنیایش را بسازد.
- پنجره ای به دنیاهای دیگر. شناخت هر کس نسبت به دیگر موجودات، چه انسان، چه طبیعت و جانوران و گیاهان تا با آن ها پیوند برقرار کند و محترم شان شمارد.
و با در دسترس قراردادن کتاب ها و ساختن محیط های فرهنگی مناسب برای کودکان امیدوارند دانش آموزانی با چنین ویژگی هایی پرورش دهند:
- ماهر در خواندن و نوشتن
- دارای تفکر انتقادی نهادینه شده
- فردی نقش پذیر در جامعه
روش انتخاب کتاب برای کتابخانه های آموزشگاهی
در این طرح هر سال برای کتابخانه های آموزشگاهی کتاب های تازه ای انتخاب می شوند و در این کار تقریبا همه شرکت می کنند. از ناشران گرفته تا آموزگاران و پدر و مادرها و کارشناسان ادبیات کودک. نخست در هر ایالت ناشران فهرستی از کتاب های شان را در اختیار کارشناسان ادبیات کودک قرار می دهند و آن ها با در نظر گرفتن معیارها و هدف ها فهرستی از کتاب های مناسب از میان پیشنهاد های ناشران تهیه می کنند.
این فهرست سپس در اختیار بخشی از جامعه فرهنگی از آموزگاران، کارکنان مدرسه و پدر و مادرها قرار می گیرد تا موضوع ها و کتاب های مورد علاقه و نیاز آن ها مشخص شود. انتخاب پایانی در جلسه دفتر مرکزی طرح انجام می شود. کارشناسان هر ایالت موضوع ها و کتاب های مورد علاقه ساکنان خود را پیشنهاد می کنند و انتخاب ها نهایی می شود. با این روش نزدیک به ۱۶۰۰۰ نفر در کل کشور در انتخاب کتاب برای کتابخانه های مدرسه ها همکاری می کنند و انتخاب ها به علاقه و نیاز ساکنان نزدیک تر می شود.
ملاک انتخاب کتاب ها حرکت و تلاش برای بوجود آوردن تعادل است. تعادلی در میان زندگی شخصی هر انسان و رابطه اش با دیگر انسان ها و بین جامعه انسانی با طبیعت و محیط زیست.
در این طرح کتاب ها از دیدگاه شهروندی نیز دسته بندی می شوند :
- کتاب هایی که به ساختن جهانی بهتر کمک می کنند
- کتاب هایی که به ما کمک می کنند نقش ها و وظایفمان را بهتر بشناسیم و در حل مشکلات مان توانمند تر باشیم.
- کتاب هایی که کمک می کنند در جامعه خود زندگی بهتری داشته باشیم .
مکزیک امیدوار است با اجرای این طرح بتواند به استانداردهای یونسکو در آموزش کودکان دست پیدا کند.