📚 راهنمای ترویج خواندن در پیشدبستان (۴ تا ۶ سال)
🌱 چرا کتابخوانی در پیشدبستان مهم است؟
سالهای پیش از دبستان، دورهای طلایی برای شکلگیری نگرش مثبت به کتاب و خواندن است. کودک در این سن:
-
در اوج رشد زبانی و تخیل قرار دارد.
-
توانایی درک روایتهای ساده و دنبال کردن خط داستانی را بهدست میآورد.
-
به کشف جهان پیرامون علاقهمند است.
-
از قصهگویی، شعر و تکرار لذت میبرد.
ادبیات کودک در این سن، بستری است برای آموزش غیرمستقیم مفاهیم اجتماعی، اخلاقی، زبانی و شناختی.
🧑🏫 نقش مربی در ترویج خواندن
وظیفه مربی |
شیوه اجرا |
---|---|
ایجاد عادت به شنیدن داستان |
برنامهریزی برای قصهگویی روزانه در فضای آرام و منظم |
گسترش دایره واژگان کودک |
استفاده از کتابهای مناسب با زبان غنی و ساده |
تقویت مهارتهای بیانی |
گفتگو درباره داستان و پرسیدن سوالهای باز |
پرورش تخیل و خلاقیت |
بلندخوانی داستانهای خیالی، دعوت به بازسازی داستان یا پایانبندی خلاقانه |
📘 چه کتابهایی برای کودکان پیشدبستانی مناسب است؟
نوع کتاب |
ویژگیها |
---|---|
کتاب تصویری داستانی |
تصاویر گویا، متن کوتاه و ساده، شخصیتهایی کودکپسند |
شعر و ترانههای کودکانه |
ریتمیک، تکرارپذیر، موزون و قابل اجرا بهصورت گروهی |
کتابهای مفهومی |
مفاهیمی مانند رنگها، شکلها، اعداد، احساسات، فصلها، اعضای بدن |
کتابهای تعاملی |
شامل فعالیت (ورقزدنی، لمسکردنی، سوالبرانگیز)، برای مشارکت فعال کودک |
قصههای سنتی و محلی |
آشنایی با میراث فرهنگی به زبان ساده و تصویرگری بومی |
🎯 فعالیتهای پیشنهادی برای ترویج خواندن در کلاس پیشدبستان
۱. قصهگویی روزانه
-
هر روز در زمان مشخص (مثلاً پس از صبحانه یا قبل از خواب نیمروزی)
-
استفاده از لحن، صداهای متنوع و حرکات بدن
-
اجازه مشارکت کودکان در داستان با بازگو کردن بخشهایی از آن
۲. گوش دادن فعال
-
پرسیدن سوالهایی مانند:
-
«فکر میکنی بعدش چه میشه؟»
-
«اگر تو جای اون شخصیت بودی چی کار میکردی؟»
-
«کدوم قسمت داستان رو بیشتر دوست داشتی؟»
-
۳. فعالیتهای پس از خواندن
نوع فعالیت |
نمونه اجرا |
---|---|
نقاشی |
کشیدن یک صحنه از داستان |
نمایش خلاق |
اجرای داستان با عروسک یا نقشآفرینی گروهی |
بازنویسی یا بازگویی |
بازگو کردن داستان با کلمات خود کودک |
ساخت کتابچه |
درست کردن کتاب تصویری توسط خود کودک با راهنمایی مربی |
۴. فضاسازی محیطی
-
ایجاد «گوشه کتاب» یا «چادر قصهگویی» در کلاس
-
نمایش پوستر شخصیتهای داستانها
-
نمایش کتابهای مناسب در سطح دید کودک
🧩 توصیههایی به مربیان
-
ثبات برنامهریزی داشته باشید: کتابخوانی باید فعالیتی منظم، لذتبخش و مورد انتظار کودک باشد.
-
هر کودک با سرعت خود رشد میکند: صبور باشید و سعی نکنید کودک را بهزور به خواندن یا گوش دادن وادار کنید.
-
ارتباط با خانواده را حفظ کنید: از والدین بخواهید داستانهایی را که در کلاس خواندهاید در خانه نیز بخوانند.
-
تنوع کتابها را حفظ کنید: از ژانرهای مختلف و نویسندگان متنوع استفاده کنید تا ذوقهای گوناگون را پاسخ دهید.
-
از زبان کودک استفاده کنید: هنگام خواندن یا گفتگو درباره کتاب، به سطح زبانی کودک توجه کنید.