این راهنما به شما کمک می‌کند یک کارگاه یا برنامه آموزشی محیط‌زیستی جذاب و مؤثر طراحی و اجرا کنید که هم آموزنده باشد و هم الهام‌بخش.
گام ۱ – تعیین هدف
-
هدف کلی کارگاه را مشخص کنید:
مثلا «آشنایی با تنوع زیستی محلی»، «آموزش کاهش زباله»، یا «آشنایی با تغییرات اقلیمی». -
اهداف خرد و قابل اندازه‌گیری تعریف کنید:
مثل «هر شرکت‌کننده بتواند ۳ گونه پرنده بومی را نام ببرد» یا «کودکان یاد بگیرند ۵ روش صرفه‌جویی در آب را اجرا کنند».
گام ۲ – شناخت گروه سنی و سطح دانش
-
۳ تا ۷ سال → بازی‌های حسی، کاردستی با مواد طبیعی، داستان‌گویی.
-
۸ تا ۱۲ سال → آزمایش‌های ساده، پروژه‌های عملی کوچک، گردش علمی.
-
۱۳ تا ۱۸ سال → تحقیق، مناظره، پروژه‌های داوطلبانه، کمپین‌های دانش‌آموزی.
گام ۳ – طراحی محتوای کارگاه
-
بخش معرفی:
شروع با یک داستان، تصویر یا فیلم کوتاه درباره طبیعت. -
بخش اصلی:
-
معرفی مفاهیم کلیدی (آب، خاک، هوا، جانوران، گیاهان، آلودگی، تغییرات اقلیمی).
-
فعالیت‌های عملی و گروهی (مثل تفکیک زباله، کاشت گیاه، ساخت پوستر).
-
-
بخش جمع‌بندی:
بازگو کردن آموخته‌ها توسط خود کودکان یا نوجوانان.
گام ۴ – انتخاب فعالیت‌های جذاب
نمونه‌ها:
-
کاشت بذر و نگهداری از گیاه.
-
ساخت کاردستی با مواد بازیافتی.
-
«شکار عکس» از عناصر طبیعت با موبایل یا دوربین.
-
بازی‌های آموزشی مثل «پازل چرخه آب» یا «دوست یا دشمن محیط زیست».
-
بازدید از پارک ملی، باغ گیاه‌شناسی یا مرکز بازیافت.
گام ۵ – ایجاد فضای گفت‌وگو و پرسش
-
از کودکان بپرسید: «اگر زمین حرف می‌زد، به ما چه می‌گفت؟»
-
به نوجوانان فرصت بدهید ایده‌های خود را برای حل یک مشکل زیست‌محیطی ارائه کنند.
-
اجازه دهید احساسات خود را (نگرانی، امید، هیجان) بیان کنند.
گام ۶ – ارتباط با خانه و خانواده
-
تکلیف خانگی محیط‌زیستی بدهید (مثل ثبت موجودات زنده حیاط یا محله).
-
والدین را به شرکت در یک «روز پاکسازی محله» دعوت کنید.
-
گزارش فعالیت‌ها و عکس‌ها را با خانواده‌ها به اشتراک بگذارید.
گام ۷ – پایش و ادامه‌دار کردن آموزش
-
پیش و پس از کارگاه، یک فعالیت کوتاه ارزیابی اجرا کنید تا میزان یادگیری سنجیده شود.
-
پیشنهاد دهید کودکان یک «باشگاه محیط‌زیست» کوچک در مدرسه یا محله تشکیل دهند.
-
پیگیری کنید که عادت‌های مثبت آموخته‌شده ادامه پیدا کنند.
