مدل‌ها و الگوهای کتابخوانی کودک و نوجوان

خواندن با کودک و نوجوان، تنها عمل دیدن واژه‌ها نیست؛ سفری است به درون خیال، زبان و رشد ذهنی. هر دوره‌ی سنی نیازمند شیوه‌ای ویژه از کتاب‌خوانی است تا تجربه‌ی خواندن به لذتی مشترک و سازنده تبدیل شود. مدل‌ها و الگوهای کتاب‌خوانی، از بلندخوانی و خواندن گفت‌وگومحور در سال‌های آغازین تا خواندن تحلیلی، گروهی و دیجیتال در نوجوانی، راه‌هایی گوناگون برای پرورش سواد، خلاقیت و همدلی ارائه می‌کنند. شناخت این مدل‌ها به والدین، مربیان و کتابداران کمک می‌کند تا بر اساس ویژگی‌های رشدی و نیازهای هیجانی کودک، مناسب‌ترین شیوه را برای همراهی با او در مسیر خواندن برگزینند.

در این مجموعه، «کتابک» مدل‌های کتاب‌خوانی را در دو مسیر اصلی دسته‌بندی کرده است: مدل‌های رشدمدار و آموزشی که بر یادگیری، درک و مهارت‌های زبانی تمرکز دارند و مدل‌های ترویجی و اجتماعی که هدفشان ایجاد انگیزه، لذت و ارتباط انسانی از راه کتاب است. از خواندن با تکیه بر تصویر برای نوزادان تا حلقه‌ی گفت‌وگوی کتاب و بوکتاک برای نوجوانان، هر مدل نشان می‌دهد که کتاب چگونه می‌تواند بخشی از زندگی، گفتگو و رشد فردی باشد.

زیردسته‌بندی‌ها
مقدمه در دنیای پرتحرک و چندرسانه‌ای امروز، چالش بزرگ خواندن در نوجوانی نه توانایی فنی در خواندن، بلکه حفظ انگیزه و معنا است.نوجوانان برای آنکه بخوانند، باید در کتاب احساس، هویت و ارتباط بیابند.
دوشنبه, ۲۱ مهر
مقدمه دوره‌ی نوجوانی مرحله‌ای است که خواندن از یک مهارت زبانی ساده به یک توانش شناختی و تحلیلی پیچیده تبدیل می‌شود.در این سن، نوجوان دیگر فقط «می‌خواند تا یاد بگیرد»، بلکه می‌خواند تا بیندیشد، تحلیل کند و معنا بسازد. مدل‌های آموزشی و شناختی کتاب‌خوانی بر فرآیندهای ذهنی خواندن تمرکز دارند:چگونه نوجوان معنا را از متن استخراج می‌کند، چگونه از راهبردهای شناختی استفاده می‌کند، و چگونه متن را نقد، تحلیل یا تفسیر می‌کند.
دوشنبه, ۲۱ مهر
مقدمه یکی از مفاهیم کلیدی در آموزش خواندن در دوران کودکی، «سواد شکوفایی» (Emergent Literacy) است — یعنی آن مجموعه مهارت‌ها، مفاهیم و نگرش‌هایی که کودک قبل از خواندن رسمی کسب می‌کند و زمینه‌ساز ورود او به دنیای خواندن و نوشتن است. (Social Sci LibreTexts)
دوشنبه, ۲۱ مهر