۸۷/۱۱/۲۱
نشست تخصصی با عنوان "نقش اندیشه داستان های علمی تخیلی در
پیشبرد علم" از سوی کارگروه فانتزی و علمی تخیلی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، چهارشنبه ۱۶ بهمن ماه در محل این انجمن برگزار شد.
در این نشست دکتر ناصر بلیغ از نقش مهم داستان‌های علمی تخیلی در بارور ساختن اندیشه کودکان و نوجوانان سخن گفت و با اشاره به تفاوت‌های تخیل و واقعیت گفت: "هر نویسنده با توجه به دانسته‌ها و اطلاعاتی که از اطراف به دست می‌آورد، ابتدا آن را در ذهن و اندیشه خود پرورش داده و بعد با عبور از مرز واقعیت آن را به مخاطب ارائه می‌دهد."
دکتر بلیغ ویژگی کار یک نویسنده را در گونه علمی تخیلی بررسی کرد و گفت: "نویسنده کتاب‌های علمی و تخیلی آن چه را نمی‌تواند به شکل کاربردی به مردم عرضه کند، در قالب داستان ارائه می‌دهد. در حقیقت نویسنده علمی تخیلی ایده‌ای را که در ذهن داشته مطرح می‌کند، در حالی که موظف نیست آن را عملی کند و نقش او تنها بیان ایده‌ای است که می‌تواند و یا شاید روزی به طرحی عملی تبدیل شود."
بلیغ، منشا بسیاری از پدیده‌های علمی را کتاب‌های علمی تخیلی دانست و گفت: "زمانی که ژول ورن زیردریایی را مطرح کرد، برای همه عجیب بود، اما امروز زیر دریایی حتی برای یک کودک دبستانی هم عجیب نیست. حال ممکن است تصور او از زیر دریایی درست نباشد اما بالاخره نام آن را شنیده است. نویسنده در داستان، کاربردی را برای ایده اولیه خود در نظر گرفته و آن را معرفی می‌کند. در این گونه کتاب‌ها نویسنده اندیشه‌ای را معرفی کرده که ممکن است به عنوان کلید به راه انداختن ذهن دیگران مورد استفاده قرار گیرد. شاید این ارزشمندتر از این باشد که اختراعی با اتکا بر دانش موجود قابل استفاده، مطرح شود."
ناصر بلیغ با اشاره به این که ممکن است در داستان به تخیل بسیاری از افراد تلنگری زده شود، گفت: "شاید آن چه به واقعیت نزدیک‌تر است، زودتر به نتیجه برسد، اما به نظر من مهم این است که بچه‌ها اندیشه‌هایی دارند که نمی‌توانند آن ها را به راحتی بیان کنند، چون با مخالفت دیگران مواجه می‌شوند. از سوی دیگر ما به عنوان بزرگ تر، نوشتن خلاقانه را هم به آن ها نمی‌آموزیم تا با کمک آن نکاتی که به ذهنشان رسیده را یادداشت کنند و در بزرگسالی آن ها را کامل و کاربردی کرده یا به کار گیرند. "
بلیغ در ادامه با بیان این که گاه از ادبیات علمی تخیلی به عنوان ابزار استفاده می‌شود، گفت: اگر کمی زودتر بچه‌ها را با ویژگی‌های آثار علمی تخیلی و اندیشیدن آشنا کنیم، دنیایی خارج از دنیای موجود را پیش چشم کودک قرار می دهیم که او بتواند در آن به هر جا می‌خواهد برود و هرچه می‌خواهد بگوید. به ویژه اگر نوشتن را یاد بگیرد، می‌تواند این اندیشه‌ها را به یادداشت‌هایی تبدیل کند که ممکن است داستان نباشند، اما برای خودش مفید است.همین که بتوانیم بچه‌ها را به مرزی برسانیم که بتوانند بر اساس مفاهیم علمی تخیلی فکر کنند، گام بزرگی برداشته‌ایم. اگر کودکان بتوانند این اندیشه علمی مبتنی بر تخیل را تا سال‌ها با خود داشته باشند، می‌توان به رشد علمی آن ها و عملی کردن اندیشه‌هایشان امیدوار بود."
در ادامه این نشست و در بخش تبادل نظر و پرسش و پاسخ اهمیت اندیشه علمی تخیلی بررسی شد و با پیشنهادات افراد حاضر به جمع بندی رسید.
"ما باید کودکان را از دوران کودکی عادت دهیم که بتوانند آن چه را در ذهنشان می‌گذرد، به راحتی بیان کنند. هر چقدر هم که این اندیشه عجیب باشد، باز هم طرح آن راهگشاست. همانگونه که مجله دانشمند سال‌ها پیش اختراعات مورد نیاز خود را می‌نوشت تا هر کس می‌تواند در این زمینه به آن ها کمک کند. این شاید ابتدایی‌ترین روش برای رسیدن به مرحله‌ای باشد که یک دانشجوی بیولوژی بتواند اندیشه‌های علمی تخیلی مربوط به نوجوانی خود را عملی کند. این همان روند تولید علم است که باید از دوره راهنمایی تا آخر دبیرستان به عنوان یک برنامه جانبی در مدارس وجود داشته باشد."
