شیدا آرامش فرد، منتقد کتاب‌های کودک و نوجوان و برگزیده یازدهمین جشنواره نقد کتاب گفت: نقد واسطه‌ای بین نویسنده و مخاطبان اوست. منتقد کتاب با ارائه نقد خوب می‌تواند سلیقه‌سازی و بین نویسندگان و مخاطبان پل ارتباطی برقرار کند. یک نقد خوب همچنین می‌تواند سلیقه و زاویه نگرش نویسندگان را به شکل مطلوب تغییر دهد و سبب ارتقای ادبیات در کشور شود.
شیدا آرامش فرد در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) اظهار کرد: همواره تلاش می‌کنم در نقدهایی که می‌نویسم نکات ریز را در نظر داشته باشم و با نگاهی تحلیلی و ریزبینانه به کتاب بنگرم و آن را تحلیل کنم. یک نقاد باید جزئی نگر و دقیق باشد و کلی گویی نکند و اجزای مختلف داستان را نقد و بررسی کند.
این منتقد تاکید کرد: منتقدان باید تلاش کنند نقد کتاب را به سوی علمی شدن پیش ببرند تا کاربردی‌تر و دقیق‌تر باشد. من در مقاله برگزیده‌ام در جشنواره نقد امسال، که در نقد رمان «کاخ اژدها» نوشته آرمان آرین است، سعی کردم با نگاهی جزئی‌نگر به نقد و بررسی مسائل مختلف در آن بپردازم.
آرامش فرد گفت: واقعیت این است که در حال حاضر وضعیت نقد کتاب اصلا خوب نیست و منتقدان حمایت نمی‌شوند و کارهایی که انجام می‌دهند و نقدهایی که می‌نویسند صرفا از روی میل و علاقه شخصی و برای ثبت در رزومه و کارنامه خودشان است.
وی عنوان کرد: نقد ادبی چندان جدی گرفته نمی‌شود و افراد مختلف بدون داشتن تخصص لازم و با نگاهی سلیقه‌ای به ارائه نقدهای غیرعلمی و غیرکارشناسانه می‌پردازند.
آرامش فرد ادامه داد: واقعیت این است که تا زمانی که برای نقد علمی در ایران ارزش قائل نشویم نقد کتاب در کشور همچنان ضعیف‌تر می‌شود. تقویت حوزه نقد در کشور سبب می‌شود که نویسندگان با خواندن نقدهای مختلف اطلاعات و آگاهی‌شان از نقاط قوت و ضعف اثرشان بیشتر شود و با آگاهی بیشتری کتاب بنویسند.
وی گفت: نقد واسطه‌ای بین نویسنده و مخاطبان اوست. منتقد کتاب با ارائه یک نقد خوب می‌تواند سلیقه‌سازی و بین نویسندگان و مخاطبان پل ارتباطی برقرار کند. یک نقد خوب همچنین می‌تواند سلیقه و زاویه نگرش نویسندگان را به شکل مطلوب تغییر دهد و سبب ارتقای ادبیات در کشور شود.
این منتقد عنوان کرد: باید راهکارهایی برای اشاعه نقدهای علمی در حوزه کتاب اندیشیده شود. همچنین با الگوبرداری از نقدهای بی‌المللی و بررسی جایگاه آنها و پیدا کردن دلایل موفقیتشان و انجام مقایسه‌های لازم بین نقد موجود در کشور و نقدهای موفق در سطح بین‌المللی نقاط قوت و ضعفمان را پیدا و برای رفع ضعف‌هایمان تلاش کنیم تا نقد کتاب در کشورمان رشد کند.
آرامش فرد گفت: نقد کتاب‌های نوجوان از جمله حوزه‌هایی است که گستره پهناوری دارد اما چندان به آن پرداخته نشده است. البته ادبیات کودک ونوجوان در کشور ما ادبیاتی نوپا و در حال گذار است و فعلا دوره نوجوانی‌اش را سپری می‌کند. به نظر من اکادمیک شدن رشته ادبیات کودک ونوجوان در دانشگاه‌ها و ارائه این رشته تحصیلی در مقاطع تحصیلات تکمیلی شامل کارشناسی ارشد و دکترا در رشد و گسترش ادبیات کودک و نقد کتاب‌های این حوزه بسیار موثر است.
آرامش فرد ادامه داد: با آکادمیک شدن این رشته منتقدان حوزه ادبیات کودک نیز از میان فارغ‌التحصیلان همین حوزه و با تحصیلات اکادمیک و اطلاعات تخصصی لازم وارد میدان نقد خواهند شد. نوشتن برای کودکان و نوجوانان کار سختی است و نیاز به اطلاعات و توانایی‌های زیادی دارد. همچنین نویسنده باید بتواند با دنیای بچه‌ها به خوبی ارتباط برقرار کند و از سلایق و علایق و دنیای ذهنی آنها آگاه باشد.
آرامش فرد گفت: نویسنده آثار نوجوانان باید به خوبی ویژگی‌های داستان نوجوان و کودک را بشناسد. مهم‌ترین ویژگی داستان نوجوان این است که شخصیت‌ها اصولا بزرگسال نیستند و از دریچه چشم و زبان یک کودک و یا نوجوان داستان را روایت می‌کنند و نویسنده لزوماً باید زبان و زاویه دیدی متناسب با مخاطبش را انتخاب کند.
منتقد برگزیده جشنواره نقد کتاب در پایان گفت‌وگویش با ایبنا به مقایسه ادبیات کودک و نوجوان در گذشته و حال پرداخت و گفت: در گذشته اکثر داستان‌هایی که برای کودکان و نوجوانان نوشته می‌شد مطلق گرا بود و نگاه صفر و یک یا سیاه و سفید به موضوع داشت؛ حال آن که الان دیگر این‌گونه نیست و نویسندگان تلاش می‌کنند با نگاهی خاکستری به شخصیت‌ها و موضوعات بیان شده در داستان هایشان بپردازند و شخصیت‌هایی خلق کنند که بیشتر به واقعیت نزدیک اند.
وی ادامه داد: همچنین از تحولات دیگر داستان‌ها و آثار نوجوانان در دهه گذشته می‌توان به ظهور آثار مدرن در داستان‌ها اشاره کرد؛ چنان که به روشنی می توان دریافت که آثار از قطبی نگری فاصله گرفته‌اند و کمتر پایان‌های کلیشه‌ای در آنها به چشم می‌خورد. این داستان‌ها معمولاً پایان‌های بازی دارند که خود از عوامل مهم جذابیت آنها برای مخاطبانشان است؛ به عبارت دیگر امروزه زاویه دید نویسندگان متفاوت است و همین تفاوت موجب ایجاد جریان‌ها و نگرش‌های نوین در ادبیات داستانی ویژه کودکان و نوجوانان می‌شود.
