تغذیه با شیر مادر – بخش اول

بخش دوم

چکیده

شیرانسانی غالب نیازهای تغذیه ای نوزاد را در ۶ ماه اول زندگی تأمین می کند، اگر چه ممکن است ویتامین D، آهن و فلوراید برای تکمیل آن لازم باشد. تغذیه پستانی عموماً راحت تر از تغذیه با شیرخشک است. در مقایسه با نوزادانی که شیرخشک می خورند، نوزادانی که تغذیه پستانی دریافت می کنند به عفونت های روده ای، تنفسی و گوشی کمتری مبتلا می شوند و کمتر در معرض آلرژی های غذایی و عدم تحمل های غذایی قرار می گیرند.

علیرغم منافع آشکار تغذیه پستانی، باورهای نادرست برگشت به کار و بعضی ملاحظات اجتماعی ممکن است مادر را از ادامه تغذیه پستانی منصرف نماید. وقتی که مادر همواره به دور از نوزاد است و قادر به دوشیدن و ذخیره نمودن شیر خود نیست، تغذیه پستانی و هم زمان تجویز شیرخشک هم امکان پذیر است. در بعضی از شرایط مانند وقتی که مادر به بعضی بیماری های خاص مبتلاست یا باید داروهایی مصرف کند که مضر به حال نوزادند، تغذیه پستانی مناسب نیست.

تغذیه پستانی در عصر کنونی

بیش تر زنان توانایی تغذیه پستانی دارند و نوزادان شان می توانند از این شیوه تغذیه ای بهره مند شوند. با وجود این، برای این که مادری در این مورد تصمیم بگیرد به عوامل متعددی بستگی دارد که بعضی از این عوامل ممکن است تغذیه پستانی را غیر عملی سازد. مادرانی که نمی خواهند به کودکان شان شیر بدهند، نباید احساس کنند مجبور به این کار شده اند. هر چند تغذیه پستانی امتیازات خاص خود را دارد، اما اگر مادری تصمیم به تغذیه با شیرخشک گرفت نباید از این که فرزندش را از این موهبت بی بهره نموده است احساس گناه کند.
 

منابع تغذیه پستانی

شیر انسان اساساً به این منظور ساخته شده است که نیازهای تغذیه ای نوزاد را در ۶ ماه اول زندگی تأمین کند. بعضی موارد استثناً شامل کمبود نسبی فلوراید، آهن و ویتامین D است. مکمل های غذایی نوزاد که بیش تر تحت نظر متخصص کودکان توصیه و تجویز می شوند می توانند این مواد را تأمین کنند. اندازه تابش نور خورشید به کودکان نیز می تواند میزان نیاز به ویتامین D را در آن ها پر نماید. فلوراید ممکن است در آب شهری موجود باشد.

اگر این ماده به مقدار کافی در آب شهری نباشد، یا کودکان از این آب استفاده نمی کنند، باید مکمل فلوراید در نظر گرفته شود و از یک دندان پزشک نظر خواهی شود. همچنین تجویز مکمل ویتامین B12 برای نوزادان توصیه می شود که مادران شان گیاهخوار مطلق اند.

نقش شیر مادر در کاهش درگیری عفونی کودک

تغذیه پستانی خطر عمومی عفونت ها را در نوزاد کاهش می دهد زیرا آنتی بادی ها یعنی عوامل خنثی کننده عفونت ها که در شیر انسانی موجودند برای کنترل عفونت ها به کار می روند. عفونت گوش میانی در نوزادانی که شیر مادر می خورند کمتر دیده می شود و علت آن هم این است که این نوزادان با شیشه شیر در دهان شان نمی خوابند.

کارشناسان شدیداً از این که خردسالان با شیشه در دهان بخوابند، مخالفند و میگویند اجازه ندهید بچه ها با شیشه بخوابند، علت آن این است که در این صورت شیر در دهان بچه جمع می شود و از گلو به درون گوش ها نفوذ کرده و محیط رشد باکتری ها را در آنجا فراهم می کند. عفونت های گوشی در بچه ها از مشکلات شایع است. والدین می توانند با پرهیز از این کار از ناراحتی کودک بکاهند و از مراجعههای بعدی به دکتر اجتناب کنند و نیز از کاهش شنوایی احتمالی کودک پیشگیری کنند. فساد دندانی، به علت مصرف شیشه ها در هنگام شب از نتایج احتمالی دیگر خوابیدن بچه با شیشه در دهان است.

آلرژی کمتر و عدم تحمل آسیب های کمتر از نتایج تغذیه با شیر مادر است. تغذیه پستانی احتمال بعضی آلرژی ها را کم می کند. مهم ترین زمانی که می توان این بهره را از شیر مادری گرفت ۶ ماه اول زندگی است. یک بهره دیگر تغذیه پستانی این است که شیرخواران شیر مادر را بهتر از شیر خشک تحمل می کنند. در بچه هایی که شیرخشک می خورند گاهی مادر یا پرستار مجبورند چندین بار شیرخشک را تغییر دهند تا بهترین نوع را که نوزاد می تواند تحمل کند پیدا کنند.

 راحتی و قیمت: تغذیه پستانی، مادر را از زمان لازم برای خرید شیرخشک و هزینه های آن و زحمت شستشوی شیشه ها آزاد می سازد. شیر انسانی در هر زمان آماده مصرف و پاکیزه است و همین موضوع موجب می شود که مادر زمان بیش تری را با کودک خود سپری کند.
 

برخی از سودمندی های شیر مادر

• شیر مادر از نظر میکروبی و باکتری سالم است.
• همیشه تازه و آماده خروج است .
• در زمانی که سیستم ایمنی نوزاد هنوز نارس است، آنتی بادی ها و عوامل خنثی کننده عفونت را به او ارائه میدهد و نیز عواملی را به نوزاد منتقل می کند که به کمک آن ها سیستم ایمنی نوزاد تکامل می یابد.
• خطر آلرژی های غذایی و عدم تحمل را کم می کند.
• عادت به خوردن متوسط را در شیرخوار برقرار می سازد و احتمال چاقی در مراحل بعدی زندگی حدود ۲۰٪ کاهش می یابد.
• تغذیه پستانی باعث رشد و تکامل آرواره ها و دندان ها می گردد که منجر به افزایش قدرت صحبت کردن می شود.
• عفونت های گوشی را کاهش می دهد.
• ممکن است موجب افزایش تکامل سیستم عصبی (با ارائه اسیدهای چرب DHA ) و سرانجام به قدرت یادگیری بیش تر شود .
• ممکن است از خطر ایجاد فشارخون در مراحل بعدی زندگی کم شود.

برخی از سودمندی های تغذیه پستانی برای مادر 

• تغذیه پستانی منجر به بهبود زودتر مادر از مشکلات زمان حاملگی می شود، زیرا رحم یا زهدان در آن ها زودتر به حالت قبل از حاملگی بر می گردد.
• خطر ابتلا به سرطان تخمدان و سرطان پستان قبل از یائسگی کاهش می یابد.
• قدرت برگشت سریع تر به وزن قبل از حاملگی بیش تر می گردد.