برای نخستین بار بخش قابلتوجهی از کتابهای درسی تاریخ به موضوع باستانشناسی و موزه اختصاص مییابد.
دفتر کودک و نوجوان پژوهشگاه از سالهای گذشته همکاریهای گوناگونی با وزارت آموزش و پروش داشته است. برنامهریزیهای هماهنگ با کمیته رشد و تکامل همهجانبهی کودکان برای هفتهی ملی کودک، هماندیشی در نشستهای تخصصی کودکان و بازدیدهای هدفمند موزهها از جمله همکاریهای بهعملآمده میان این دو نهاد بودهاند. آخرین همکاری که بین این دو نهاد روی داده است با توجه به نزدیک شدن ماه مهر و آغاز سال تحصیلی جدید، همکاری در تالیف کتابهای درسی بوده است.
با تغییر نظام آموزشی کتابهای پایهی دهم تحصیلی برای نخستین بار تالیف میشوند. کارشناسان پژوهشگاه جلسههای متعددی که با همکاران بخش تالیف کتابهای درسی آموزش و پرورش داشتهاند که حاصل این جلسهها کارشناسی اختصاص بخش قابلتوجهی از کتاب تاریخ برای نخستین بار به موضوع باستانشناسی و موزه شد.
مباحثی همچون چیستی و اهمیت تاریخ، پژوهش تاریخی، تاریخچهی زمان و انواع گاهنگاری و نقشههای تاریخی در درس اول و دوم کتاب تاریخ مطرح شده است. بخش گاهنگاری افزون بر تعریف و تاریخچهی گاهنگاری معانی اسمهای روزها و ماههای گاهشماری در اوستا و تقویم جلالی به سادگی تشریح و برای دانشآموزان توضیح داده شده است. همچنین تصویرهای بسیار زیبایی از متن سنگنوشتهی بیستون به همراه ترجمهی فارسی، منشور کوروش و سکههای هخامنشی، طاق بستان تخت جمشید و شاهچراغ در کتاب چاپ شده است.
درس سوم کتاب تاریخ با عنوان باستانشناسی در جستجوی میراث فرهنگی نام دارد که در این درس تعریف جامعی از باستانشناسی ارائه شده است. محوطههای باستانی، سن آثار باستانی، موزهها و اهمیت حفظ و مرمت آثار تاریخی در این درس به دانشآموزان ارائه شده است. نقش رستم، محوطهی باستانی کنار صندل جیرفت و باستانشناسی در حال انجام کار در شهر سوخته تصویرها این بخش از کتاب هستند که به خوبی کودکان را با فرهنگ غنی کشورشان آشنا میکند.
معرفی فرهنگنامهی کودکان و نوجوانان که نخستین فرهنگنامهی تالیفی کودکان نیز است میتواند کمک شایانی برای انجام پژوهشهای دانشآموزی در حوزه فرهنگ و تاریخ به شمار آید که از دیگر نکات قابلتوجه این فصل از کتاب بود.
در ادامهی همکاری علمی پژوهشگاه و بخش تالیف کتابهای درسی آموزش و پرورش کارگاههای آموزشی از سوی آن وزارتخانه برای دبیران سرگروه تاریخ در سراسر کشور برگزار شد. آقای محیط طباطبایی طی ۱۲ ساعت و در چهار گروه، مدرس این دوره بود. در این کارگاه آموزشی افزون بر شیوهی تدریس این کتاب اهمیت تاریخ و باستانشناسی و جایگاه این درس در دورهی دبیرستان اشاره شد و توضیح داده شد که یادگیری این مفاهیم چگونه میتواند در حفظ و ترویج هویت ایرانی در نسل آینده تاثیرگزار باشد. این دوره به صورت کارگاهی و همکنشانه برگزار گردید. در روز سوم دبیران سرگروه تاریخ سراسر کشور از موزهی ملی ایران بازدید کردند که در ادامهی این بازدید در نشستی تخصصی که بین کارشناسان موزه و دبیران تاریخ برگزار شده بود، شرکت کردند.