پانزدهمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی، هفته گذشته در تهران، برگزار شد.
بیش از ۱۰۰ گروه نمایشی در این جشنواره که از ۲۳ تیر آغاز شد، در بخش های مختلف اجرا داشتند. این جشنواره از ۵ بخش صحنه ای، مجالس و شبیه خوانی، آیین ها و بازی های نمایشی و بین الملل تشکیل شده بود.
نمایش های سنتی مانند خیمه شب بازی و سیاه بازی و نمایش های آیینی مانند کوسا کچل، هه ژیان و گلگلینو و نمایش های مذهبی مانند تعزیه و شبیه خوانی از جمله آثاری بودند که در این جشنواره ارائه شدند. هه ژیان نمایشی است از کردستان با پیشینه تاریخی ۳۵۰۰ ساله، بدون هیچ کلامی و فقط با موسیقی وحرکات موزون ، روایت زندگی در روستاهای کردستان را به تصویر می کشد. کلمه هه ژیان در زبان کردی به معنای زندگی است و این نمایش معمولا در فصل خرمن به اجرا در می آید. در گلگلینو که آن نیز نمایشی بی کلام همراه با حرکت و موسیقی از استان بوشهر است، فردی که نیمی از صورتش سیاه و نیمی از آن سفید است، نقش خشکسالی و بارش را بازی می کند و اهالی روستا در هنگام دعای باران با این نمایش از طبیعت طلب باران می کنند.
یکی از نکات جالب این جشنواره حضور بسیار فعال کودکان در آن بود. این جشنواره شاهد اجراهای بسیار زیبایی از رقص های آیینی خراسان، کردستان، آذربایجان و لرستان و نقالی و شبیه خوانی خردسالان بود.
در گوشه ای از محوطه تئاتر شهر، دستگاه شهر فرنگ زیبایی خودنمایی می کرد و کودکان با کنجکاوی مشغول تماشای تصاویر آن بودند که عمو شهر فرنگی با نقل داستان های شیرین به هیجان آن می افزود. پاتوق کودک نیز از دیگر فعالیت های این جشنواره بود که به سه بخش گریم، نقاشی و سفال تقسیم می شد.
در بخش نمایشگاهی جشنواره، در طبقه دوم تالار وحدت، عروسک های نمایش های آیینی و سنتی بیننده را به سال های دور می برد. مبارک، سلیم خان، شیشه باز و پهلوان پنبه از مجموعه استاد خمسه و چادر های نمایش های خیمه شب بازی از یک طرف و ماسک های دیو های دوشاخ وشیر و هیولا از شبیه خوانی حضرت سلیمان و متن تعزیه های قدیمی از طرفی دیگر فضای سالن را سحر انگیز کرده بودند.
در گوشه دیگر یک مجموعه بی نظیر از عروسک های خیمه شب بازی که از دوران قاجار باقی مانده بود به چشم می خورد. لباس ها و وسایل نمایش های تعزیه نیز از دیگر موضوعات به نمایش در آمده بودند.
در کنار همه این فضاهای سنتی و آیین های فراموش شده ای که باز سازی و اجرا شد یک اثر پست مدرن به نام برای عروسک ها بلیط اتوبوس و مترو بخرید از حمید رضا اردلان که خود از برگزار کنندگان این جشنواره نیز بود به چشم می خورد. هر ۸ عروسک در این نمایش هویت مستقل و اسامی خاص خودشان داشتند که به همراه عروسک گردانان از ایستگاه تئاتر شهر سوار مترو شدند و تا ایستگاه آزادی با مردم همراه بودند.
اتفاق جالب دیگری که دراختتامیه این جشنواره رخ داد اجرای نمایش دو دقیقه و ۳۵ ثانیه سکوت بود که در آن تمام حاضران در سمینار به احترام عروسک‌ها و در حضور آنان دو دقیقه و ۳۵ ثانیه سکوت کردند. اصلان، مهین، آذر دخت، قباد، روز چهلم، شاد بانو، خوش قلب ، بی ساعت و جمعه اسامی این گروه ۸ نفره از عروسک ها بودند که همگی خال داشتند و در طول سمینار در سالن نشسته بودند و به سخنرانی ها گوش می کردند.
