مراسم جشن آغاز به کار دوباره نشریه پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان با شرکت کارشناسان و نویسندگان برگزار شد.
این برنامه، یکشنبه ۱۴ اسفند در مجتمع فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. مهدی حجوانی، مدیرمسئول پژوهشنامه کودک و نوجوان، اجرای این برنامه را به عهده داشت. بسیاری از نویسندگان و کارشناسان ادبیات کودک در این مراسم شرکت کرده بودند. پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، چهار سال پیش، پس از سیزده سال انتشار، متوقف شد و اکنون انتشار دوباره خود را آغاز کرده است.
نخستین بخش برنامه، پخش فیلمی درباره شاعر معاصر، قیصر امین پور بود. از قیصر امین پور در نخستین شماره دوره اول انتشار پژوهشنامه مقاله ای چاپ شده بود. این فیلم به یاد امین پور و به این مناسبت پخش شد. نخستین سخنران برنامه، احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران و وزیر فرهنگ و ارشاد پیشین بود. پس از او، نوش آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک درباره آغاز دوباره انتشار پژوهشنامه کودک و نوجوان، سخن گفت.
او گفت: "سری کامل سیزده ساله پژوهشنامه در شورای کتاب کودک هست. و هنگامی که خبر توقف پژوهشنامه به من رسید با غصه به این مجموعه نگاه می کردم. همیشه فکر کردم که همین چهار کلمه پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان چقدر بار و ارزش در ادبیات کودک ما وارد کرده است. امیدوارم در این راه جدید موفق باشید. احساس دیگرم درباره این سری جدید پژوهشنامه این است که جایگاه یک جریان رسانه ای غیر دولتی غیر دانشگاهی به وجود می آید و تداوم پیدا می کند. من پژوهشنامه را در جریان تداوم پنجاه ساله شکل گرفته شورای کتاب کودک بازشناسی می کنم."
سخنران بعدی حمیدرضا شاه آبادی بود. او انتشار دوباره پژوهشنامه را تبریک گفت. این نویسنده کتاب های کودکان و مسئول طرح رمان نوجوان امروز در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سخنانش گفت: "وجود پژوهشنامه در ادبیات کودک ما بسیار ضروری است و جای خالی آن بسیار احساس می شد. ادبیات کودک ما علیرغم اتفاق های خیلی بزرگی که پشت سر گذاشته، متاسفانه در بعد نظریه پردازی و بیان مفاهیم پایه ای و نظری ضعیف است. امیدوارم با وجود پژوهشنامه و نشریات مشابه آن شرایط بهتر شود. "
پس از شاه آبادی نوبت به امیرعلی نجومیان، استاد دانشگاه بهشتی رسید. او در سخنانش چنین گفت: "ما در حوزه ادبیات کودک، داریم وارد عرصه جدی تری می شویم. نگاه ها و فکر های نو در حوزه ادبیات کودک ایجاد شده است. دست اندرکاران ادبیات کودک دارند نگاه شان را به روز می کنند. اکنون شاهد شکل گیری دوره کارشناسی ارشد ادبیات کودک در شیراز هستیم و در تهران هم در حال تلاش هستیم که این دوره در دانشگاه بهشتی نیز راه اندازی شود. حالا ما باید بحث حرفه ای شدن در ادبیات کودک را جدی بگیریم ونقاط قوت و ضعف خودمان را بشناسیم."
او به بررسی انواع گوناگون نشریات ادبیات کودک در جهان پرداخت و گفت: "مجله های آکادمیک با نگاه علمی پژوهشی، یکی از انواع نشریه های ادبیات کودک در جهان هستند. این نشریات برای محققین دانشگاهی است و مخاطب عام ندارد. گروه دیگر، نشریات بررسی کتاب هستند. این مجلات مخاطب عام دارند و آموزگاران، پدر و مادرها و حتی کودکان و نوجوانان می توانند از آن ها استفاده کنند. نوع سوم مجلات آموزشی هستند، ادبیات کودک در این مجلات ابزاری برای آموزش هستند. نوع دیگر، مجلاتی هستند که آثار ادبیات کودک و نوجوان را چاپ می کنند. در این نشریات، نوشته های بزرگسالان و کودکان و نوجوانان چاپ می شود. گروه پنجم، مجلات کتابخانه ای هستند. این مجلات به طرح مسئله انتخاب، طبقه بندی و ژانرهای گوناگون ادبیات کودک و به طور خاص به مسائل کتابخانه ای کودک و نوجوان می پردازند."
نجومیان در پایان سخنانش این پرسش را مطرح کرد که "آیا پژوهشنامه قرار است، مخاطب خاص داشته باشد و یا این که مخاطب عام داشته باشد؟ من براین باورم که مجله نباید مخاطبش همه کس باشد. از نظر من مجله باید مخاطب مشخص داشته باشد."
او به مسئله پیوند بین نهادهای ادبیات کودک و دانشگاه اشاره کرد و آن را مهم ترین اتفاقی دانست که باید در حوزه ادبیات کودک ایران روی دهد.
نجومیان گفت: "بدون کمک دانشگاه ها در حوزه علوم انسانی هیچ اتفاق موثری نمی تواند پیش بیاید. دانشگاه هم به تنهایی نمی تواند در این زمینه پیش رو باشد، بلکه باید نهادهای غیردولتی و غیردانشگاهی با دانشگاه ها پیوند بخورند و با همکاری هم فعالیت کنند و کار را پیش ببرند."
سخنران دیگر این مراسم، زهره قایینی، داور و رئیس هیئت داوران چهار دوره از جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن و سرپرست موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان بود. او گفت: "تاریخ انتشار پژوهشنامه ها یا نشریات آکادمیک برمی گردد به نیمه های سده بیستم. از زمانی که ادبیات کودکان به نهاد تبدیل می شود و کم کم نشریات آکادمیک به وجود می آیند. این نوع نشریات را در جهان دانشگاه ها پشتیبانی می کنند. این نشریات باید حتما با نهادهای دانشگاهی در ارتباط باشند. ما در موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات، سایتی داریم به نام ایرانک که دائم دارد اطلاعات در اختیار پژوهشگران می گذارد. کمتر جامعه دانشگاهی خبر دارند که چنین سایتی در حال فعالیت است. در چنین شرایطی و نبودن پیوند بین دانشگاه ها و نهادهای ادبیات کودکان در ایران ما چکار می توانیم بکنیم تا بتوانیم نشریات متعدد از جمله پژوهشنامه داشته باشیم و بتوانیم به ارتقای ادبیات کودکان و پژوهش های دانشگاهی در دانشگاه ها کمک کنیم؟"
پس از آن، معصومه انصاریان، مترجم و عضو گروه تهیه فهرست کتاب لاک پشت پرنده، به نمایندگی از طرف گروه انتخاب کتاب فهرست لاک پشت پرنده سخنانی گفت. سخنران دیگر این برنامه، محسن هجری، نویسنده کتاب های کودکان بود. او گفت: "تلقی من از کار پژوهشنامه یک کار ذهنی نیست. کار پژوهش یک کنش و یک عمل اجتماعی است. چرا پژوهش در فضاهای آکادمیک ایران شکل نمی گیرد؟ من فکر می کنم که کاری که به عنوان پژوهش در ایران تلقی می شود سطحی ترین بخش یک پژوهش است. کار از حد شناساندن موضوع به مخاطب فراتر نمی رود. در ایران محافظه کاری های موجود اجازه به چالش کشیدن چارچوب ها را نمی دهد." او نیز به نوعی به اهمیت پیوند بین فضاهای آکادمیک و نهادهای غیردولتی تاکید کرد.
آخرین سخنران برنامه، نسرین وکیلی، مترجم کتاب های کودکان و عضو شورای کتاب کودک بود. او درباره شماره جدید پژوهشنامه کودک و نوجوان گفت: "اضافه کردن فهرست لاک پشت پرنده، برای من جالب توجه بود. این فهرست به ترویج کتابخوانی کمک می کند. بخش تجربه ها در این شماره از نشریه نیز بسیار کار نو و خوبی است. به اشتراک گذاشتن تجربه های افراد از ترویج کتابخوانی با کودکان، انگیزه کار را برای افرادی که برای کودک و کتابخوانی کار می کنند تقویت می کند."
آیین بازگشت پژوهشنامه ادبیات کودکان و نوجوانان، با پذیرایی و گپ و گفت بین شرکت کنندگان به پایان رسید. نخستین شماره سری جدید پژوهشنامه نیز در فروشگاه این مجتمع، عرضه شد. این شماره به ژانر وحشت در ادبیات کودکان و نوجوانان می پردازد.
