مرکز اسناد و کتاب برای کودکان و نوجوانان معلول

مرکز اسناد و کتاب برای کودکان و نوجوانان معلول در سال ۱۹۸۵ در اسلو تاسیس شد و می توان آن را نتیجه پنج سال همکاری بین دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان IBBY، موسسه آموزش کودکان استثنایی در اسلو/ نروژ و تلاش دلسوزانه ی پروفسور توردیس اورجایستر دانست.

تا سال ۲۰۰۲، مرکز اسناد کتاب برای کودکان و نوجوانان IBBY، در بخش آموزش کودکان استثنایی دانشگاه اسلو در نروژ مستقر بود و سرپرستی آن را نینا ریدارسن Nina Reidarson بر عهده داشت. پس از بازنشسته شدن ریدارسن در تابستان سال ۲۰۰۲، این مرکز به مرکز منابع برای کودکان معلول وابسته به شهرداری هاگ Haug در منطقه ی Baerum در خارج از اسلو انتقال یافت و هایدی بویسن Heidi Boiesen سرپرستی این مرکز را به عهده گرفت. ارائه خدمات اطلاع رسانی، مشاوره و ارائه اسناد و مدارک به سازمان ها، پژوهشگران، آموزگاران، دانشجویان، کتابداران، نویسندگان، تصویرگران، سیاستگزاران و رسانه هایی که با کودکان با نیازهای ویژه کار می کنند، از جمله وظایف این مرکز است.

شورای کتاب کودک، فعالیت های خود را در زمینه کتاب برای کودکان معلول پس از انتشار کتاب "نقش کتاب های کودکان در همسازی کودکان معلول با جریان روزمره زندگی " ترجمه ثریا قزل ایاغ (۱۳۶۳) آغاز کرد و برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ کتاب گل یا پوچ با طراحی زهرا فرمانی و اجرای مهین محجوبی در فهرست هشت کتاب برتر جهانی در زمینه ی معلولین قرار گرفت. هر یک از هشت کتابی که در فهرست سال ۱۹۹۹ آمده است، با رویکردی متناسب برای کودکان با نیازهای ویژه خلق شده اند.

مرکز اسناد و کتاب برای کودکان و نوجوانان معلول

شورای کتاب کودک در سال ۲۰۰۰ از دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان خواست تا میزبان نمایشگاه سیار کتاب های برگزیده برای کودکان معلول ۲۰۰۱ باشد. این نمایشگاه از ۲۱ مهر تا اول آبان ۱۳۸۰ در محل شورا و پس از آن در موسسه پژوهشی کودکان دنیا و موسسه مادران امروزه در تهران و نیز در شهرستان های بابل و همدان در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت. همچنین ترجمه فارسی فهرست نمایشگاه تحت عنوان کتاب های برگزیده برای کودکان و نوجوانان معلول ۲۰۰۱ در ۱۰۰ نسخه تهیه شد و همراه با فهرست انگلیسی در اختیار علاقمندان قرار گرفت. در فهرست سال۲۰۰۱، دو کتاب تصویری – لمسی به نام های نخ و سوراخ و خانه پیر زن که از سوی فریبا کیهانی تهیه شده بود و یک کتاب تصویری همراه با تصاویر زبان اشاره به نام دویدم و دویدم اثر ثمینه باغچه بان از ایران معرفی شده است. در فهرست سال ۲۰۰۲ نیز که منتخبی از بهترین آثار برای کودکان معلول است، کتاب گل یا پوچ در بخش کتاب هایی که یا انگشتان خوانده می شوند آمده است. در سال ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ دو فهرست دیگر از کتاب های مناسب تمامی کودکان معلول از سوی دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان منتشر شده است. مجموعه کتاب های فهرست ۲۰۰۵ شامل ۴۰ کتاب از ۱۴ کشور نیز از ۱۷-۹ نوامبر ۲۰۰۵ در شورای کتاب کودک به نمایش در آمد. از این مجموعه دو کتاب به نام های تو که ماه آسمونی و کدو قلقله زن از کشور ایران بود. در فهرست کتابهای ۲۰۰۷ نیز کتاب "اتل متل " با طراحی زهرا فرمانی در بخش کتاب های پارچه ای و "شب بخیر فرمانده "نوشته احمد اکبر پور و تصویرگری مرتضی زاهدی دربخش کتاب هایی با شخصیت کودک معلول منتشر شده اند.

مرکز اسناد و کتاب برای کودکان و نوجوانان معلول

در کاتالوگ ۲۰۰۹ که در نمایشگاه بولونیا امسال منتشر شد، ۵۰ اثر که از میان ۱۰۵ اثر ارسالی گزینش شده است، معرفی شده اند. در میان این ۵۰ اثر ۴ کتاب به ایران تعلق دارد. کتاب " لالایی" اثر زهرا فرمانی در بخش "کتاب های بریل یا پارچه ای" و کتاب های "دو دوست" ‌با تصویرگری هدا حدادی، "من از تو نمی ترسم"‌نوشته فریده خلعتبری و تصویرگری لیزا جمیله برجسته و "دختری ساکت با پرنده های شلوغ "‌ نوشته احمد اکبر پور و تصویرگری مانلی منوچهریان در بخش " تولید معمولی نشر" به فهرست بهترین های تولید کتاب برای کودکان با نیازهای ویژه راه یافته اند.

Submitted by editor6 on