در این دوره، بیشتر کودکان به خوانندگانی مستقل و توانا تبدیل میشوند. آنها میتوانند بهتنهایی کتاب بخوانند و از خواندن لذت ببرند. اما حمایت خانواده هنوز حیاتی است—تا شوق مطالعه در آنها حفظ شود و مهارتهای خواندنشان به رشد ادامه دهد.
هیچگاه نباید مطالعهی آزاد را فدای درس کرد. کودک کتابخوان در مدرسه هم موفقتر است، زیرا مهارتهایی چون درک مطلب، دقت، تحلیل و گسترش واژگان را از طریق خواندن تقویت کرده است.
📘 بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله: چرا و چگونه؟
حتی در این سن هم کودکان و نوجوانان بلندخوانی را دوست دارند—به شرطی که همراه با احترام، گفتوگو و حس مشارکت باشد.
بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله میتواند به آنها کمک کند تا:
-
خواندن را فرآیندی همراه با احساس امنیت و آرامش بدانند.
-
با زبان، واژگان و سبکهای نوشتاری گوناگون آشنا شوند.
-
مهارتهای شنیداری و تحلیلی خود را تقویت کنند.
-
دربارهی شخصیتها، فضاها و موضوعها تفکر و گفتوگو داشته باشند.
-
به خوانندگانی ماهر و مستقل تبدیل شوند.
-
دریابند که چه نوع کتاب، نویسنده یا ژانری را دوست دارند.
-
با خانواده پیوند عاطفی بیشتری پیدا کنند.
-
برای همیشه به کتاب و مطالعه علاقهمند بمانند.
✨ شگردهایی برای بلندخوانی با کودکان ۹ تا ۱۲ سال
شگرد |
توضیح |
---|---|
زمانبندی منظم و خودانگیخته |
بلندخوانی در زمانهای ثابت و دلخواه (پیش از خواب، تعطیلات آخر هفته،...) |
پرسشهای کنجکاویبرانگیز |
مثل: «یه مطلب جالب درباره حیوانات خوندم، بخوام برات بخونم؟» |
احترام به حریم فکری نوجوان |
اگر نخواست نظرش را بگوید، اصرار نکنید؛ استقلال فکریاش را بپذیرید. |
گفتوگوهای باز و تفکربرانگیز |
«به نظرت این شخصیت کار درستی کرد؟»، «اگر تو جای او بودی، چه میکردی؟» |
خواندن مشارکتی |
یک پاراگراف شما، یک پاراگراف کودک؛ تجربهای برابر، بدون قضاوت. |
انتخاب متنهای متنوع |
از داستانهای کوتاه تا متون بلند و عمیق، از طنز تا درام، از علمی تا اسطورهای. |
📚 چه کتابهایی را برای ۹ تا ۱۲ سالهها انتخاب کنیم؟
نوع کتاب |
چرا مفید است |
---|---|
رمانهای واقعگرا |
کمک به درک شرایط واقعی و همدلی با شخصیتهای همسن. |
داستانهای فانتزی |
پرورش تخیل و تحلیل مسائل پیچیده در قالب استعاره. |
رمانهای تاریخی |
شناخت گذشته، تقویت تفکر علت و معلولی و تاریخنگر. |
شعر و ترانه |
بازی با زبان، احساسات و آواها. |
کتابهای غیرداستانی |
از دانشنامهها و کتب علمی تا زیستمحیطی و اجتماعی. |
زندگینامهها |
الگوهای موفق و انسانی از زندگی واقعی. |
ادبیات کهن، اساطیر و حماسهها |
پیوند با فرهنگ، پرسشگری اخلاقی و قدرت تحلیل. |
📌 چند رهنمود برای پرورش کودکان کتابخوان ۹ تا ۱۲ ساله
-
سنت بلندخوانی خانوادگی را حفظ کنید.
-
خواندن مشارکتی انجام دهید—یک صفحه شما، یک صفحه کودک.
-
کودک را تشویق کنید کتابی را مستقل بخواند و بعد دربارهاش گفتوگو کنید.
-
او را به خواندن رمانهای بلند و چندفصلی علاقهمند کنید؛ در آغاز همراهش باشید.
-
از او بخواهید نقاشی بکشد، نقد بنویسد، یا داستانی از تخیل خود بسازد.
-
گونههای مختلف ادبی را به او معرفی کنید: داستان، شعر، علمی، زندگینامه، تاریخی و…