در آغاز نوجوانی، بسیاری از فرزندان - حتی آنها که در کودکی کتابخوان بودهاند - بهطور ناگهانی علاقه خود به خواندن را از دست میدهند. سرگرمیهایی چون تلویزیون، بازیهای دیجیتال، شبکههای اجتماعی و سینما برایشان جذابترند. افزون بر این، نوسانات روحی و روانی دوران بلوغ نیز تمرکز بر کتاب خواندن را دشوارتر میسازد.
با این حال، خانوادهها میتوانند با شناخت بهتر علایق نوجوانان و استفاده از روشهایی خلاقانه، مطالعه را به تجربهای لذتبخش و هویتساز تبدیل کنند.
📘 بلندخوانی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا: چرا هنوز مهم است؟
نوجوانان در این سن همچنان از بلندخوانیهای تعاملی لذت میبرند، اگر:
-
به استقلال فکری آنها احترام بگذاریم
-
اجبار را کنار بگذاریم و گفتگو را جایگزین کنیم
-
از متنهایی بهره بگیریم که به آنها احساس درک و اهمیت میدهند
بلندخوانی در این سن میتواند به نوجوان کمک کند تا:
-
با سبکهای نوشتاری گوناگون آشنا شود
-
دربارهی مسائل اخلاقی، اجتماعی و روانی تفکر و گفتوگو کند
-
به خوانندهای منتقد و مستقل تبدیل شود
-
به کمک ادبیات، جایگاه خود را در جهان جستوجو کند
✨ روشهای بلندخوانی و تعامل با نوجوانان ۱۲ سال به بالا
شگرد |
چرا کارآمد است |
---|---|
خواندن در زمانهای مناسب و خودخواسته |
نه به اجبار، بلکه در لحظاتی آرام و دلخواه نوجوان. |
پرسشهای جذاب و کنجکاویبرانگیز |
مثل: «یه مقاله جالب دیدم، بخوام برات تعریف کنم؟» |
احترام به فضای خصوصی |
اجازه دهید همیشه مجبور به گفتن نظر نباشد. |
گفتوگوهای باز و عمیق |
«اگه جای اون شخصیت بودی چه میکردی؟» یا «نظرت درباره این موضوع چیه؟» |
گزینش کتابهای متنوع و تفکربرانگیز |
از متنهای کوتاه و گیرا تا آثار بلند و پیچیده. |
📚 چه کتابهایی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا مناسباند؟
نوع کتاب |
دلیل انتخاب |
---|---|
رمانهای واقعگرا یا فانتزی بلند |
به نوجوانان کمک میکنند خود و دنیای اطراف را بهتر بشناسند. |
داستانهای تاریخی یا اساطیری |
تجربهی زندگی در زمانها و فرهنگهای دیگر. |
ادبیات علمی-تخیلی و ماجراجویی |
تقویت تخیل و امکان گفتوگو درباره موضوعات فلسفی و فناوری. |
شعر معاصر |
ارتباط با احساسات، هویت و زبان. |
کتابهای غیرداستانی (علمی، اجتماعی، زیستمحیطی...) |
پاسخگویی به کنجکاویها و علایق تخصصیتر نوجوان. |
زندگینامهها |
آشنایی با مسیر زندگی افراد الهامبخش و واقعی. |
💡 چند راهکار برای ترویج کتابخوانی نوجوانان ۱۲ سال به بالا
-
با روحیات و علایق خاص فرزندتان آشنا شوید.
-
سختگیری در انتخاب موضوع نداشته باشید؛ هدف، عادت به مطالعه است، نه فقط محتوای خاص.
-
نوجوانان به نشریات علاقه دارند. مجلهها و مقالات کوتاه را به چرخهی مطالعهی آنها اضافه کنید.
-
اگر به اینترنت علاقهمندند، با هم جستوجوی موضوعات مورد علاقهشان را انجام دهید و سپس دربارهی مقالهها گفتوگو کنید.
-
برخی مقالات یا داستانها را پرینت بگیرید و با هم بخوانید.
-
کتابهایی را که خودتان دوست دارید برایشان بخوانید و بگویید چرا دوستشان دارید.
-
با انتخاب کتابهایی که گفتوگوی مشترک ایجاد میکنند، رابطهی خانوادگی را تقویت کنید.