در این دوره، شماری از نوجوانان به خواندن کتاب علاقه نشان نمی دهند. حتی آن ها که در کودکی کتاب خوان بوده‌اند. دیدن تلویزیون، بازی‌های کامپیوتری و سینما برای آن‌ها بسیار جالب‌تر از خواندن کتاب است. از آن‌جا که سن نوجوانی به خودی خود مشکلات روحی ویژه‌ای را نیز به همراه می‌آورد، کار شما در این زمینه بسیار دشوارتر است.
این شگردهای بلندخوانی را برای نوجوانان ۱۳ سال به بالا آزمایش کنید
- خواندن را در ساعت‌های معین و به شکلی خودانگیخته انجام دهید. در زمان‌های ممکن می‌توانید نوجوان را با پرسش‌هایی، به ادامهٔ خواندن علاقه‌مند کنید: "من نوشتهٔ جالبی دربارهٔ بازی دیروز خوانده‌ام. می‌خواهی آن را برایت توضیح بدهم یا بخوانم؟"
- به نظر نوجوانان احترام بگذارید. به آن‌ها اجازه بدهید زمانی که دلشان می‌خواهد نظرهایشان را برای خود نگه دارند. برای نوجوانی در این گروه سنی بسیار طبیعی است که مایل باشد موضوع‌هایی خصوصی داشته باشد.
- فهرست متنوعی از کتاب‌ها را برای بلند خوانی انتخاب کنید، از خواندنی‌ها و کتاب‌هایی کوتاه، گیرا و آسان گرفته تا مطالبی طولانی و تفکر برانگیز.
- به آن‌ها یاد بدهید تا در بارهٔ چیزی که می‌خوانند فکر کنند. کارشان را با پرسش‌هایی مانند: "من هرگز به این موضوع به این شکل فکر نکرده بودم، نظر تو در این رابطه چیست؟" تشویق کنید.
- نوجوانان را با پرسش‌هایی باز و بدون پاسخ درست یا غلط، اما آموزنده و تفکر برانگیز به بحث وادارید، پرسش‌هایی مانند: "در این مورد چه احساسی داری؟"، "کدام قسمت نظر تورا جلب کرد؟"، "تو فکر می‌کردی این شخصیت این طور عمل کند؟"، "اگر تو جای او بودی چه می‌کردی؟"
کتاب‌هایی را برگزینید که نوجوانان ۱۳ سال به بالا دوست دارند
- نوجوانان به تازگی به شکلی فزاینده به مسائل و رویدادهای ملی و جهانی علاقه نشان می‌دهند. سرمقاله‌ها و مطالب جالب روزنامه‌ها و مجله‌ها را برایشان بخوانید.
- نوجوانان در این دوران شروع به تعریف و دریافت موضوع‌ها و عملکردهایی می‌کنند که آن‌ها را بی‌همتا و متمایز می‌کند و تلاش دارند دریابند در کجای جهان ایستاده‌اند. برایشان رمان‌هایی را انتخاب کنید که در آن شخصیت نوجوان داستان با مسائل بلوغ و بزرگ‌سالی روبه‌روست.
- نوجوانان، بیشتر اوقات مراجع قدرت را زیر سؤال می‌برند. برایشان رمان‌های کلاسیک و مدرن در رابطه با مسائل مهم اجتماعی بخوانید. برای نمونه دراین‌باره که چگونه گاهی مصلحت جمع بر مصلحت فرد برتری می‌یابد.
- نوجوانان و کودکان در آستانهٔ نوجوانی بسیار تلاش می‌کنند به استقلال دست یابند، اما از سوی دیگر مایل‌اند وابستگی‌های خود را به خانواده حفظ کنند. کتاب‌هایی را که خود دوست دارید، برایشان بخوانید و سبب علاقه‌تان را به این کتاب‌ها برای آن‌ها توضیح دهید. کتاب‌هایی را برایشان بخوانید که به شما امکان می‌دهند دربارهٔ موضوعی ویژه باهم گفت‌وگو و تبادل‌نظر کنید، کتاب‌هایی درزمینهٔ اساطیر یا داستان‌های علمی- تخیلی.
- نوجوانان رفته‌رفته مسائل پیچیده و انتزاعی را درک می‌کنند، به تجزیه‌وتحلیل رفتار و روحیات دیگران می‌پردازند و علت اختلاف‌نظرهای خود را با دیگران درمی‌یابند. کتاب‌هایی را بخوانید که آن‌ها را در تفکر و تحلیل بیرون از چارچوب‌های معمول زندگی به چالش بکشد و سبب شود جهان را خارج از دنیای تجربه‌های فردی خود درک کنند.
- نوجوانان، پیوسته به آینده، اینکه می‌خواهند چه بخوانند، چه‌کاره شوند و ... فکر می‌کنند. برایشان کتاب‌هایی انتخاب کنید که مجموعهٔ گسترده‌ای از امکانات و تجربه‌ها را به آن‌ها معرفی کنند.
چه کتاب‌هایی برای نوجوانان ۱۳ سال به بالا برگزینید
- داستان کوتاه / رمان بلند واقع‌گرا یا فانتزی
- داستان‌های تاریخی
- شعر
- کتاب‌های غیر داستان درباره موضوع‌هایی که بیشتر علاقه‌مند هستند.
- زندگینامه‌ها
چند رهنمود برای ترویج خواندن نوجوانان ۱۳ سال به بالا
- برای تشویق این گروه از نوجوانان لازم است که از یک‌سو شما با روحیات و علاقه آن‌ها آشنا باشید و از سوی دیگر با آشنایی که از کتاب‌های مناسب روز و درعین‌حال جالب برای این گروه سنی از نوجوانان به دست می‌آورید، راه‌هایی را برای تشویق آن‌ها به خواندن کتاب بیابید.
- موضوع‌هایی که نوجوانان به خواندن آن علاقه نشان می‌دهند، معمولاً باعلاقه و سلیقه شما بسیار متفاوت است. در انتخاب موضوع سختگیر نباشید و تلاش شما بر این باشد که آن‌ها کتاب بخوانند تا هر چه بیشتر به کتابخوانی عادت کنند. موضوع کتاب‌ها به‌مرور زمان دگرگون می‌شود.
- نوجوانان به خواندن نشریات علاقه بیشتری نشان می‌دهند. این علاقه آن‌ها را تشویق کنید و نشریه‌های مناسبی را برگزینید و در اختیار آن‌ها قرار دهید.
- ازآنجاکه نوجوانان به کامپیوتر و استفاده از اینترنت علاقه زیادی نشان می‌دهند، می‌توانید با یکدیگر به جستجوی موضوع‌هایی که فرزندتان علاقه بیشتری نشان می‌دهد بپردازید. جستجو و گزینش مطالب از میان ده‌ها مطلبی که یافت می‌شود، او را به خواندن بیشتر تشویق می‌کند. مقاله موردنظر او را پرینت بگیرید و با یکدیگر بخوانید و درباره آن با یکدیگر گفت‌وگو کنید.
