کتابخانه تحقیقاتی شورای کتاب کودک، کتابخانه تخصصی کتاب کودک و نوجوان و منابع نظری درباره ادبیات کودک و نوجوان و بزرگسال است.
تاریخچه
فکر تأسیس کتابخانه تحقیقاتی شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۳، در پی تصمیم هیات مدیره مبنی بر تقسیم فعالیت های شورا در چهار گروه اصلی، شکل می گیرد. این چهار گروه عبارت بودند از: کتابخانه، باشگاه کتاب، ترویج کتاب و نشریات.هدف از تشکیل کتابخانه تحقیقاتی ایجاد مجموعه ای برای استفادۀ مربیان، محققان و ناشران ادبیات کودک، اعلام می شود. در سال های ۱۳۴۶و ۱۳۴۸، تشکیل کتابخانه تحقیقاتی ادبیات کودک با یک کارمند ثابت از اهداف آتی هیات مدیره ذکر می گردد. در بهار ۱۳۴۹، هیات مدیره اساسنامه کتابخانۀ تحقیقاتی را تصویب می کند و از آن تاریخ مقدمات تأسیس کتابخانه با ۲۰۰۰ نسخه کتاب فراهم می شود. کار تنظیم و آماده سازی کتاب ها که با همکاری آقای ساکتی از نیمه سال ۱۳۵۲ آغاز شده بود، در تابستان سال ۱۳۵۳ پایان می یابد و کتابخانه به طور رسمی با دو کتابدار نیمه وقت کار خود را شروع می کند. شورا در پاییز سال ۱۳۵۴، در آپارتمان استیجاری در خیابان ایرانشهر مستقر می شود و کتاب هایی که در زیرزمین موسسه ملی روانشناسی انبار شده بود، توسط خانم شهناز خانلو در مکان جدید قرار گرفته و ایشان تا سال ۱۳۵۶، مسئولیت کتابخانه را به صورت داوطلب به عهده می گیرند. در این سال شورا از یک کتابدار متخصص نیمه وقت، خانم نسریندخت عماد خراسانی دعوت به کار می کند. ایشان تا سال ۱۳۷۵ با کمک نیروهای داوطلب که تحت نظارت ایشان آموزش دیده بودند، سرپرستی کتابخانه را به عهده داشتند. از سال ۱۳۷۵ خانم شهلا افتخاری سرپرستی کتابخانه را به عهده می گیرند.
کتابخانه تحقیقاتی شورا با مساحتی حدود ۶۰ متر مربع در محل شورای کتاب کودک قرار دارد. شورا از بدو تأسیس تاکنون به بررسی آثار چاپ شده برای کودکان و نوجوانان پرداخته است و در طی ۴۷ سال گذشته، مجموعه ی نسبتاً کاملی بدون رعایت اصل "مناسب بودن یا نبودن" گردآوری شده است. به این مجموعه، کتاب های مرجع در حوزه ی ادبیات بزرگسال، کودک و نوجوان، روانشناسی/ تربیتی، هنر، بازی و ... اضافه می شود (۳۱۰۴۳ نسخه). مجموعه لاتین کتابخانه، شامل منابع نظری و آثار نویسندگان و تصویرگران مطرح جهانی است که یا به صورت شخصی به کتابخانه اهدا شده و یا طی ۱۲ دوره داوری جایزه ی هانس کریستیان اندرسن که کارشناسان شورا از داوران و یا رئیس هیات داوران مسابقه بوده اند به این مجموعه افزوده شده است.
سایر منابع کتابخانه شامل: اسناد فارسی و لاتین (۱۲۶۵مورد)، پایان نامه (۱۰۱ مورد)، کتاب های پارچه ای و حسی – لمسی (۴۳ عنوان)، کتاب گویا (۱۲۰ عنوان)، CD و نوارهای کاست از مجموع ۲۳ دوره کلاس های آشنایی مقدماتی با ادبیات کودک و نوجوان، سخنرانی های تخصصی، همایش ها، گزارش های سفر و دیگر مراسم، (بیش از ۷۵۰ نواز و CD)، پوستر (بیش از ۵۰۰ مورد)، عکس و نشریات است.
منابع کتابی براساس قوانین انگلوآمریکن و رده بندی دهدهی دیویی فهرست نویسی و رده بندی شده و برای ذخیره و بازیابی اطلاعات، از نرم افزار جامع پارس آذرخش استفاده می شود. بازیابی منابع از طریق برگه دان نیز امکانپذیر است.
اعضای شورا با رعایت مقررات امانت، می توانند از منابع شورا استفاده نمایند. پژوهشگران نیز با معرفی نامه از دانشگاه و یا سازمان های مربوطه می توانند به منابع شورا دسترسی یابند.
فعالیت ها و خدمات عمومی کتابخانه
o ثبت و آماده سازی منابع دریافت شده،
o انتخاب و تهیه کتاب های نظری در مورد ادبیات کودکان و نوجوانان،
o ارائه خدمات مرجع به کلیه ی مراجعان و خدمات مشاوره ای به دانشجویان،
o ارائه خدمات به سه بخش شورای کتاب کودک: شورای برنامه ریزی و اجرایی ادبیات کودکان و نوجوانان، شورای برنامه ریزی و اجرایی فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و شورای مدیریت خانه کتابدار و ترویج خواندن،
o تهیه فهرست سه ماهه آثار توصیه شده کودکان و نوجوانان جهت درج در سایت و ماهنامه خبری شورا،
o همکاری در تهیه کتابشناسی توصیفی – تحلیلی سالانه آثار منتشر شده برای کودکان و نوجوانان (تهیه کلیدواژه آثار و نمایه)،
o نمایه سازی نشریات تخصصی ادبیات کودکان و نوجوانان از جمله "پژوهشنامه ادبیات کودکان و نوجوانان"،
o سرپرستی و اداره ی بخش "کتابخانه های کوچک برای مناطق محروم"،
o همکاری در اجرای پروژه ها و طرح های شورا از جمله: آموزش کتابداران و تجهیز و ساماندهی ۶۰ کتابخانه آموزشگاهی مدارس بم، تجهیز و ساماندهی ۱۵ کتابخانۀ میهمانشهرها (اردوگاههای پناهندگان)، تهیه منابع برای ۲۰۰ مهد کودک روستایی، تجهیز کتابخانه فرهنگسرای اسفدن (مربوط به انجمن حمایت از حقوق کودک)، تجهیز و راه اندازی کتابخانه کانون اصلاح و تربیت و ...،
o همکاری با همایش ها و سمینارهای شورا به صورت ارایه نمایشگاه (داخل و خارج از کشور)، تهیه کتابشناسی های موردی مانند آثار توران میرهادی، نادر ابراهیمی، عباس یمینی شریف، "چهره کودک معلول و بیمار در ادبیات کودکان و نوجوانان"، ۱۰۰ کتاب با موضوع "خشونت در اجتماع، خانواده و مدرسه"، آثار ترجمه شده از ادبیات آلمانی، مولانا جلال الدین محمد بلخی (بازنویسی و بازآفرینی برای کودکان و نوجوانان)، محیط زیست برای کودکان و نوجوانان (به مناسبت جشنواره کودک، صلح، محیط زیست) ...،
o حضور یک نماینده ثابت در شورای برنامه ریزی و اجرایی ادبیات کودکان و نوجوانان، و کمیته بررسی، نقد و پژوهش،
o عضویت در "کمیته کتابداری کودکان و نوجوانان" در کنار همکاران کتابخانه ملی، حسینیه ارشاد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، خانه کتابدار و ترویج خواندن،
o پذیرش گروه های مختلف بازدید کننده از کتابخانه شامل: دانشجویان، دانش آموزان مدارس، کتابداران مناطق مختلف آموزش و پرورش و ...،
o تنظیم و به نمایش گذاشتن نشریات تخصصی ادبیات کودکان و نوجوانان و انتشارات سازمان هایی که برای کودک و نوجوان فعالیت می کنند.