کیفیت درک کردنی نیست، کشف کردنی است

چهل و سومین نشست ترویج کتابخوانی با موضوع کتاب های باکیفیت و ترویج کتابخوانی با حضور محمدهادی محمدی و مسعود ملک‌یاری در کتابخانه مرجع کانون پرورش فکری برگزار شد.

در این نشست ملک یاری سخنش را با پرسش «ما درباره کدام کتاب باکیفیت و برای کدام کودکان صحبت می‌کنیم؟» آغاز کرد و گفت: تاکنون هیچ ادبیاتی برای بچه‌های طلاق و کودکانی که پدر و مادر بد سرپرست و معتاد دارند در ایران تولید نشده است. تا زمانی که تلقی ما از ادبیات کودک اصلاح نشود، نمی‌توان راجع به آن صحبت کرد.
او با بیان این که نخستین مساله در تعیین کیفیت یک کتاب، تعیین تلقی آن نویسنده از ادبیات کودک است گفت: تلقی پدیدآورنده مستقیم وارد ساختار داستان و شخصیت‌پردازی‌ها و حتی مطلبی که می‌خواهند به بچه‌ها بیاموزند، می شود. نویسنده باید درک درستی از ادبیات کودک داشته باشد و باید به جهان بعد از کنوانسیون حقوق کودک نیز آگاه باشد. او همچنین از در نظر نگرفتن سلیقه و نیازهای کودکان و نوجوانان و کمبود منابع نظری در حوزه ادبیات کودک انتقاد کرد.

 محمدهادی محمدی سخنران دیگر این نشست با بررسی داستان پرنده قرمز، یکی از آثار آسترید لیندگرن درباره ی سازه های کیفیت در آثار داستانی صحبت کرد. او شناسایی کیفیت را در ادبیات کودکان یا هر پدیده ی دیگری را به ویژه در جامعه های ما که استاندارد گریز هستند، کاری دشوار دانست و گفت: یکی از روان درمانگران اگزیستانسیال می گوید که انسان از مجموعه اجزایش برتر است. ما هم می توانیم بگوییم کیفیت از مجموعه اجزا خویش برتر است، یعنی اگر بخواهیم کیفیت را به شیوه ی تقیلی گرایی بشناسیم هرگز به ان نمی رسیم زیرا کیفیت درک کردنی نیست بلکه کشف کردنی است. یعنی اشتباه است اگر تصور کنیم که با متر می توان کیفیت یک کتاب را اندازه بگیریم؛ بعضی از کارشناسان ادبیات کودکان با نگاهی کاملا عقلانی کیفیت یک اثر کودکانه را ارزیابی می کنند. تا نگاه شهودی نداشته باشیم، تا جذب اثر نشویم، هرگز کیفیت آن اثر را نمی توانیم درک کنیم. محمدی ایجاد همدلی, ایجاد بستری برای فرا رفتن از خود، بازتاب دهنده ی معنایی بزرگ را از سازه های کیفیت آثار داستانی دانست و گفت که برای به سطح آوردن معنا باید با کودکان درباره ی داستان، ویژگی های زیبایی شناختی متن و تصویر و نمادها گفت و گو کرد. در پایان نیز نتیجه گرفت که کتاب با کیفیت سبب می‌شود که یک چرخش بزرگ در زندگی کودک پدیدار شود، که می توان آن را چرخش به سوی معنا نامید.

Submitted by editor3 on