تجربه‌ همیار نوجوان کتابخانه‌‌ جوانرود: تمرین مهارت‌های زندگی و احترام به حقوق کودک

برنامه‌ی «با من بخوان» می‌کوشد نوجوانان داوطلب را تشویق کند تا بخشی از مسئولیت‌های کتابخانه‌‌ها را برعهده بگیرند. مشارکت کودکان و نوجوانان در اداره‌ی امور کتابخانه‌ای که متعلق به خودشان است، فرصت تصمیم‌گیری، همکاری و استقلال را برای‌شان فراهم و احساس مسئولیت و مهارت‌های اجتماعی آنان را تقویت می‌کند. تجربه نشان داده است که کودکان و نوجوانانی که خود لذت خواندن و شرکت در نشست‌های بلندخوانی را چشیده‌اند، بهترین ترویج‌گران خواندن هستند.

مختار یکی از نوجوانان عضو کتابخانه‌ی کودک محور «با من بخوان» شهر جوانرود است. او از شهریور ماه 98 داوطلب شده است تا کتابداران کتابخانه را به عنوان «همیار» همراهی کند. مختار درباره‌ی انگیزه‌اش این گونه‌ می‌گوید: «برحسب علاقه‌ی خودم انتخاب کردم که همیار باشم. دوست داشتم از محیط اجباری خانه برای کتاب‌خوانی کمی دور باشم و با میل خودم کتاب انتخاب کنم... از کتابخوانی برای بچه‌ها لذت می‌بردم. می‌خواستم نشان بدهم که من هم مانند خواهر و برادرهای‌ام توانایی‌هایی دارم... کتابداری را فرصت خوبی برای اثبات خودم به پدرم ‌دانستم. کتاب‌هایی که می‌خواندم به تدریج به معلومات‌ام اضافه می‌کرد. با بچه‌های بیش‌تری آشنا شدم. رفتارهای‌شان را بیش‌تر شناختم و...»

مختار برای این‌که بتواند از پس مسئولیت‌های‌اش بر بیاید تلاش زیادی می‌کند. او به خوبی کارها و فعالیت‌هایی را که در کتابخانه انجام می‌شود، دنبال می‌کند. با دقت شیوه‌ی کار و رفتار کتابدارها را زیر نظر می‌گیرد. بلندخوانی را تمرین می‌کند و سعی می‌کند بتواند بهتر از قبل با کودکان گروه‌های سنی مختلف ارتباط بگیرد. درست مانند یک کتابدار! او گاهی هم از سختی‌های کارش می‌گوید: «درمیان بچه‌هایی که با آن‌ها کار کرده‌ام، کار با پسرهای ۷ تا ۹ از همه سخت‌تر بود. توانایی کنترل‌شان را نداشتم!»

 تجربه‌ همیار نوجوان کتابخانه‌‌ جوانرود تمرین مهارت‌های زندگی و احترام به حقوق کودک

 تجربه‌ همیار نوجوان کتابخانه‌‌ جوانرود تمرین مهارت‌های زندگی و احترام به حقوق کودک

استفاده از همیاری نوجوانان در کتابخانه‌ها یکی از فعالیت‌های مثبتی است که برای تشویق کودکان به کتاب و کتابخوانی می‌توان انجام داد. کودکان و نوجوانان با هم ارتباط بهتری برقرار می‌کنند و نوجوانان نیز در محیطی امن و در فضایی که به آن علاقه دارند و در میان کتاب‌هایی که هر کدام‌شان تجربه‌ای نو و دنیایی تازه است، تمرین مسئولیت‌پذیری می‌کنند.

کتابخانه‌ی «با من بخوان» جوانرود یکی از کتابخانه‌هایی است که پس از زلزله‌ی استان کرمانشاه در مناطق زلزله‌زده به همت اهالی و موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و پشتیبانی انجمن یاران دانش و مهر راه‌اندازی شده است و با فعالیت کتابداران خلاق‌اش توانسته است به مکانی جذاب برای کودکان تبدیل شود.

تجربه‌ی مختار در این کتابخانه نشان می‌دهد که کتابخانه‌های کودک‌محور می‌توانند مکانی برای تمرین احترام به حقوق کودک و زندگی کردن برپایه‌ی آن‌ها باشند. حق مشارکت و تصمیم‌گیری از جمله حقوق کودکان است و فراهم آوردن شرایط برای همکاری پویای کودکان و نوجوانان در زندگی اجتماعی، برای ساختن جامعه‌ای که حقوق کودکان در آن رعایت شود ضروری است. برای آموزش و ترویج حقوق کودک پند و نصیحتی کافی نیست. در درجه‌ی نخست آموزگار، مربی یا کتابدار خود باید به این حقوق باور داشته باشد، در عمل آن‌ها را رعایت و فرصت تحقق آن‌ها را فراهم کند. از این رو نقش کتابخانه و نشست‌های تعاملی کتابخوانی در ترویج حقوق کودک، مهارت‌ها و ارزش‌های زندگی می‌تواند بسیار تعیین‌کننده باشد. وجود کتابخانه‌ای متناسب با نیازهای و علایق کودکان، گستردگی و در دسترس بودن کتاب‌ها برای کودکان و نقش آن در بهبود و ارتقای روند یادگیری، خود بازتابی است از حق آموزش، حق دسترسی به اطلاعات و رشد خلاق فرهنگی همراه با بیان آزاد عقاید، و قدرت تصمیم‌گیری در تعامل با یک‌دیگر. بر پایه‌ی همین نگرش است که «با من بخوان» باور دارد که یک کتابخانه‌ی کودک‌محور می‌تواند کودکان و نوجوانان را از حالت کنش‌پذیر (منفعل) به کنش‌گر (فعال) تبدیل ‌کند، مروجانی که کتابداران آینده‌ی کتابخانه‌های «با من بخوان» باشند. 

نویسنده
گروه با من بخوان
Submitted by editorsa on