بخش پیشین مقاله را مطالعه کنید: تاریخچه بازنویسی و بازآفرینی ادبیات عامیانه و کهن برای کودکان و نوجوانان- بخش دوم
اصطلاح بازنویسی در ادبیات چگونه مطرح شد؟
اصطلاح بازنویسی، اولین بار پس از برگزاری مجمع بین‌المللی ادبیات کودک، در سال 1975 میلادی در تهران توسط م. آزاد نویسنده به مفهوم یک فن و روش در ادبیات مطرح شد و سخنرانان خارجی نظرات خود را درباره‌ی این روش بیان کردند. در سال‌های بعدی زنده یاد جعفر پایور در کتاب شیخ در بوته بازنویسی را این‌گونه تعریف کرده‌اند (بازنویسی، یعنی به زبان امروزی در آوردن متون کهن فارسی، به‌طوری که کهنگی زبان اثر کهن گرفته شود). ولی پس از سال‌ها برخورد با آثار متعدد و متنوع چه در عصر حاضر و چه در قرن‌های گذشته که از متون کهن به وجود آمده بود متوجه شدند. این تعریف از جامعیت و کلیت برخوردار نیست زیرا برخی از نویسندگان (کهن – معاصر) در بازنویسی‌های خود تنها روی زبان کار نکرده‌اند. بلکه ساختار جدیدی به اثر کهن داده‌اند. بدین معنا که ارکان موضوعی اثر پیشین را حفظ کرده و با فضاسازی‌ها، شخصیت پردازی‌ها و تغییر در محتوا و تفاوت در دیدگاه خود نسبت به اثر پیشین دست به بازنویسی زده‌اند. بنابراین تعریف قبلی را اصلاح و تکمیل نموده و بازنویسی‌ها را به دو گونه تقسیم کردم: بازنویسی ساده و بازنویسی خلاق.
بازنویسی ساده، یعنی اثر کهن را به زبان امروزی در آوردن
بازنویسی خلاق، به معنی ساختار نو به موضوع کهن دادن است.
چرا متون کهن مستقیماً قابل استفاده برای کودک و نوجوان نیست و نیازمند بازنویسی است؟
1- سبک نوشتاری این متون قابل درک برای کودک و نوجوان نیست.
2- لغات و ترکیبات استفاده شده قابل فهم برای کودک و نوجوان نیست.
3- گاهی اوقات بعضی از متون دارای سیر کُند هستند و ممکن است داستان‌های طولانی داشته باشند و از حوصله‌ی کودک خارج شود.
4- اتفاقات و حوادثی که در برخی از این متون متعلق به همان زمان می‌باشد و خاص کودک و نوجوان این دوره نیست.
5- نمادها، استعارات متون فلسفی و عرفانی که برای کودکان و نوجوانان عرضه می‌شود باید ساده بشود.
با توجه به این مشکلات و احساس نیاز از جانب نویسندگان کودک و نوجوان بازنویسی از دوران مشروطه مورد توجه قرار گرفت.
بازنویسی‌های از ادبیات کهن (1350 – 1330) و نمونه‌هایی از بازنویسی
ادبیات کهن ایران سرچشمه‌ی بی‌پایان بازنویسی است. این ادبیات از ادبیات اسطوره‌ای و حماسی تا ادبیات دینی و تاریخی، عاشقانه، اخلاقی، اندرزی و طنز و حکایت‌ها را در بر می‌گیرد. می‌دانیم در سال‌های دهه‌ی 1330 به شدت با کمبود خواندنی برای کودک روبه‌رو بودیم.
- احسان یارشاطر از نخستین کسانی بود که به بازنویسی اسطوره‌ها و افسانه‌های باستان و شاهنامه برای نوجوان پرداخت. داستان‌های ایران باستان نخستین کتاب‌های بازنویسی به روش و شکل درست برای مخاطبان نوجوان ایرانی به‌شمار می‌آیند. (سال 1336)
در سایت کتابک بخوانید: داستان های اساطیری ایران باستان برای نوجوانان
- قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب مهدی آذریزدی، تجربه‌ای نو در کار بازنویسی از ادبیات کلاسیک ایران بود. او دو دهه کار بازنویسی از این متون را ادامه داد و آن را به جایگاهی برجسته رساند. صدها هزار خواننده‌ی کودک و نوجوان با کتاب‌های او با ادبیات کهن آشنا شدند. آذریزدی در بازنویسی‌های خود، زبان پخته و استواری داشت. در بازنویسی‌های آذریزدی نه تنها زبان بلکه خلاقیت نیز از جایگاه والایی برخوردار است. (شروع داستان سازی از ادبیات کهن)
خرید مجموعه قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب
به گفته‌ی مهدی آذریزدی در مقدمه کتاب‌ها: (... افسانه‌ها و داستان‌های قدیمی که از زبان‌های دیگر برای بچه‌ها ترجمه می‌شود غالباً تازگی ندارد و بهتر از آنها را خودمان در منابع شرقی و کتب قدیم داریم. بارها دیده شده که هرگاه نظایر آن از زبان‌های دیگر به فارسی برگردانده شده، اگر هم اصل آن از ریشه فارسی بازنویسی نشده بود و آنچه ترجمه شده بی‌نمک‌تر از آنچه خودمان داریم از کار درآمده، و اگر برای تهیه‌ی قصه و داستان برای کودکان هرگاه تابع آثار قدیم فارسی بشود هزاران افسانه و حکایت که به تمام معنی خوب و آموزنده هم باشد در آثار گذشتگان خودمان وجود دارد.)
- زهرا خانلری‌کیا با بازنویسی مجموعه داستان‌هایی به‌نام داستان‌های دل‌انگیز ادبیات فارسی در عین سادگی و روانی و یکی از بهترین بازنویسی‌هاست. (سال 1337)
- موش و گربه نمونه‌ی دیگری از بازنویسی که توسط ذبیح بهروز در سال 1335 منتشر شده است.
- شمس‌الملوک مصاحب در سال 1337 شماری از قصه‌های هزارویک شب را بازنویسی کرده است.
در دهه‌ی 1340 دوره‌ی بازنویسی از ادبیات کلاسیک، عامیانه و اساطیری گسترش پیدا کرد و از دیدگاه سنجش و روش به دانش و دقت بیشتری دست یافت. بیشتر بازنویسان کوشیدند، شیوه‌ی کار و کاستن و افزودن متن‌های بازنوشته‌ی خود را برای مخاطب روشن کنند. در مقایسه بازنویسی‌های این دوره در مقایسه با گذشته از جنبه‌های گوناگون توجه بیشتری شده، نمونه‌هایی از بازنویسی‌های دهه‌ی 1340 به بعد.
در سایت کتابک بخوانید:نقش آذریزدی در زبان‌سازی ادبی و ادبیات کودکان ایران
بازنویسی از شاهنامه (دهه‌ی 1350)
- محمود مشرف‌آزادتهرانی (م. آزاد) بازنویسی‌هایی از شاهنامه انجام داد. بازنوشته‌های (م. آزاد) به‌نام‌های زال و سیمرغ و زال و رودابه از نظم به نثر، چهارچوب داستان تکان نخورده و زبان استوار و زیباست. (1357 – 1351)
کیفیت ادبی زبان در آثار (م. آزاد) رو به پیشرفت بود به‌طوری که در کتاب زال و سیمرغ و هفت‌خوان رستم زیبایی زبان به اوج خود می‌رسد. و یا در گردآفرید زبان متن فاخر، درخشان و گاه آهنگین و نگرش بازنویسی در پیام داستان در بند پایانی کتاب روشن می‌شود.
- از محمود کیانوش، شاعر و نویسنده‌ی کودک سه کتاب کیکاووس تا کیخسرو (سیاهی)، از کیکاووس تا کیخسرو (شبگیر)، و از کیکاووس تا کیخسرو (آفتاب) در دست است که به مناسبت جشنواره‌ی حماسه‌سرای بزرگ توس، از سوی اداره‌ی کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر در سال 1354 منتشر شده‌اند. بازنویسی‌ها از نظم به نثر، دارای فهرست و منابع. هسته‌ی اصلی داستان با شاهنامه همخوانی دارند، ولی برخی از بخش‌ها کوتاه شده‌اند. بازنویس در نبرد مازندران نگاهی گذرا به هفت‌خان رستم و کوشش او برای آزادی کیکاووس و ایرانیان است. زبانی که کیانوش برای بازنویسی‌اش به کار می‌برد در خور شاهنامه و هم‌ساز با زبان شاهنامه است.
خرید مجموعه شاهنامه کودک و نوجوان
بازنویسی‌های ادبیات کلاسیک (در دهه‌ی 1340)
ماندگارترین و پرخواننده‌ترین مجموعه بازنویسی‌های ادبیات کلاسیک را مهدی آذریزدی برای کودکان و نوجوانان منتشر کرده است. قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب در 7 جلد و قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن برای کودکان در 10 جلد از سال (1352 – 1336) منتشر شد، و بارها چاپ شده‌اند.
منابع قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب کلیله و دمنه، مرزبان‌نامه، سندبادنامه، قابوس‌نامه، مثنوی، منطق‌الطیر، مصیبت‌نامه، الهی‌نامه، گلستان و ملستان سعدی هستند. همه‌ی منابع بازنویسی از آثار کلاسیک ادبیات ایران گزینش شده‌اند. بازنویسی‌ها یک‌دست، شیرین، ساده، گاه طنزآمیز و مناسب با دریافت خواننده‌ی نوجوان. نگرش آذریزدی در گزینش قصه‌ها و برجسته کردن برخی نکته‌ها، پندآموز و اخلاق‌گراست.
در سایت کتابک بخوانید: آذریزدی، بازآفرین یا بازنویس ادبیات کودکان ایران
در مقاله‌ای که در سال 1346 در نشریه‌ی بامشاد در معرفی مجموعه قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن منتشر شده به شیوه‌ی کار آذریزدی این‌گونه ارزیابی شده است. (درین میدان خالی، ولی مستعد کارمندی آذریزدی با طبعی سالم و روان و ذوقی شاعرانه و نیز با اطلاعات گستردهاز متون ادبی فارسی و اساطیر ایرانی دارد. دست به تجدید حیات قصص ایرانی اما فراموش شده زده است. این کار اساسی و مربیانه و نو ریخته است و با قلمی احساس مسئولیت‌کننده در حالی‌که خود را مقید به چارچوب قصص اصلی نمی‌داند و در آن دخل و تصرف‌هایی غالباً بجا و موفق می‌کند. در عین حال نسبت به محتوای اخلاقی و رفتاری قصص امین است و کلامش ساده و روان و گیراست.)
- زهرا کیا (خانلری) داستان‌های دل‌انگیز ادبیات فارسی در سال 1337 منتشر شد. این کتاب جایزه‌ی یونسکو دریافت کرد. در ضمن خانلری‌کیا افسانه‌های سیمرغ را از منطق‌الطیر شیخ فریدالدین عطار نیشابوری بازنویسی کرد.
بازنویسی ادبیات عامیانه
از نخستین بازنوشته‌های ادبیات عامیانه در این دوره باید به بازنوشته‌ی قصه‌ی تلخون از صمد بهرنگی اشاره کرد که در مرداد 1342 در نشریه‌ی کتاب هفته منتشر شد. از دیگر آثار صمد بهرنگی که در این دوره بازنویسی کرد: کچل کفترباز، کور اوغلو و کچل حمزه از ادبیات شفاهی آذربایجان است. او در دو افسانه‌ی اخیر گرایش‌های فکری خود را که دفاع از تهیدستان و برجسته‌سازی نقش زنان است در گفتارها و کنش‌های روایت بازتاب داده است.
افسانه‌ی محبت: قوچ‌علی و دختر پادشاه در سال 1346 به چاپ رسید و دو مرول دیوانه سر در مجموعه قصه‌های بهرنگ در سال 1348 پس از مرگ صمد منتشر شد. «قصه‌ی آه، آدی و بودی، به دنبال فلک، بز ریش سفید، گرگ و گوسفند و موش گرسنه» را در سال 1349 امیرکبیر در مجموعه‌ی تلخون چاپ کرد. و پوست نارنج ظاهراً یکی از آخرین نوشته‌های اوست.
نخستین اثر فریده فرجام کتاب مهمان‌های ناخوانده که در سال 1345 به چاپ رسیده و در همان سال جایزه‌ی سلطنتی را از آن خود کرد. «مهمان‌های ناخوانده» بازنویسی افسانه‌های عامیانه است که در کتاب عمو نوروز صبحی به‌نام «خانه‌ی پیرزن» آمده است.
فریده فرجام در بازنویسی این افسانه عناصری را به داستان اصلی افزوده و هنرمندانه آن را گسترش داده و فضاسازی‌ها و شخصیت‌پردازی‌ها را در چارچوب فضای عامیانه و کهن افسانه پرورانده است. از زبان مناسب برخوردار است و تا به امروز برای خردسالان و کودکان گیرایی داشته است. شورا این کتاب را به‌عنوان یکی از بهترین کتاب‌های سال 1345 برای کودکان 3 تا 8 ساله برگزید و نامزد کتاب سال شورا کرد.
فریده فرجام بازنویسی دیگری را به‌نام عمو نوروز با همکاری محمود مشرف‌آزادتهرانی انجام داد. در مقایسه با افسانه‌ی عمو نوروز صبحی چهارچوب داستان تغییر نکرده اما پایان هرکدام شکل جداگانه دارد. زبان پخته و زیباست. در این دوره از مهدخت صنعتی (دولت‌آبادی) دو بازنوشته از ادبیات عامیانه به‌نام‌های گنجشک و مردم و جم‌جمک برگ خزون. کتاب «گنجشک و مردم» را شورا کتاب سال شناخته 1348 قصه با زبانی ساده آغاز می‌شود و رخدادها را توصیف می‌کند و زبان روایی از ویژگی‌های قصه‌های عامیانه حفظ کرده است.
از صادق هدایت مجموعه‌ی بخوان و بخواب و بازنویسی لچک قرمزی در سال 1349 را انتشارات امیرکبیر منتشر کرد. در این بازنویسی تنها شنل قرمزی دخترک افسانه اصلی به لچک قرمز تبدیل شده. در پایان گرگ لچک قرمزی را یک لقمه می‌کند.
بازآفرینی (شروع ادبیات خلاقه)
در سال‌های آغازین دهه‌ی 1340 برخی از دست‌اندرکاران ادبیات کودک با بهره جستن از ادبیات اساطیری، عامیانه و کلاسیک ایران با پدیدآمدن ادبیات خلاقه به بازآفرینی آثار ادبی برای کودکان و نوجوانان پرداختند.
مهرداد بهار و مهدخت کشکولی از کسانی هستند که با آگاهی به ارزش و اهمیت بازآفرینی به آفرینش دوباره از متن‌های کهن پرداخته‌اند. کتاب جمشید شاه و بستور یا یادگار زریران، افسانه‌ی باران در ایران و افسانه‌ی آفرینش در ایران را بر پایه‌ی ادبیات اساطیری بازآفرینی کردند. این دو که در زمینه‌ی تاریخ، اساطیر و افسانه‌های دینی ایران کار و پژوهش کرده بودند به نو ساختن برخی از آثار ادبی این گستره پرداختند.
کتاب جمشید شاه مهرداد بهار در سال 1346 که از سوی کانون پرورش فکری کودکان چاپ و منتشر شد. جایزه‌ی بهترین کتاب سال از شورای کتاب کودک گرفت.
بازآفرینی از ادبیات عامیانه
احمد شاملو در دهه‌ی 1340 و 1350 چند افسانه عامیانه را برای کودکان و نوجوانان بازآفرینی کرده است. افسانه هفتادودو ملت برای کودکان در سال 1339. کتاب‌های خروس زری پیرهن پری، قصه‌ی هفت کلاغون، ملکه‌ی سایه‌ها، قصه‌ی دخترای ننه دریا در سال 1357 بر بنیاد قصه‌ها و افسانه‌های عامیانه انتشار یافتند.
بازآفرینی از ادبیات کلاسیک: منطق‌الطیر عطار
سیمرغ و سیمرغ بازآفریده محمود مشرف‌آزادتهرانی. این بازآفرینی برخلاف دورن‌مایه‌ی منطق‌الطیر که عرفانی است، دیدگاه انقلابی و سیاسی دارد. در منطق‌الطیر، مرغان خواستار پادشاهی سیمرغ یا مراد خود هستند. اما در کتاب سیمرغ و سیمرغ، نجات‌بخش می‌خواهند. در پایان در می‌یابند که خود نجات‌بخش خویش‌اند. هُدهُد در این اثر، نماد اندیشه و راهنماست و داستان به شکلی نمادین پایان می‌یابد.
اسکندرنامه یکی از قصه‌های بلند ایرانی که سرگذشت پیچیده و تودرتو دارد. روایت افسانه‌ای از اسکندر یونانی که به گونه‌ای شگفت‌انگیز بازآفرینی شده است. (دهه‌ی 1330)
آیا شورا فقط به بازنویسی و بازآفرینی ادبیات رسمی توجه دارد؟
تأسیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال 1344 نقش مهمی در تحول ادبیات کودک داشت و انتشارات آن با دعوت از نویسندگان برای نوشتن از حوزه‌ی کهن برای کودکان همراه و موازی فعالیت‌های شورا بود. در گزارش شورای کتاب به خوبی مشهود است که کتاب‌های برگزیده‌ی سال 1349 – 1344 تقریباً اکثریت موضوع‌های مهم از فولکور و ادبیات باستانی و کلاسیک هستند. در آن سال‌ها شورا با اهدای لوح افتخار به پدیدآورندگان این کتاب‌ها آنها را تشویق کرده است.
گزارش شورای کتاب کودک در سال 1352، 1353 و 1355 به خوبی نشان می‌دهد که شورا علاوه بر ادبیات رسمی یا مکتوب به ادبیات شفاهی (داستان‌های عامیانه و افسانه‌های کودکان و اسطوره برای کودکان) هم توجه داشته است، از جمله:
1344 قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب، ج 4 از مثنوی مولوی مهدی آذریزدی
1345 مهمان‌های ناخوانده از یک قصه‌ی عامیانه فریده فرجام
1345 بچه‌ی آدم از داستان حی‌بن یقظان مهدی آذریزدی
1345 قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب از قصه‌های قرآنی مهدی آذریزدی
1346 جمشید شاه اسطوره‌ی باستان ایران مهرداد بهار
1347 قصه‌ی طوقی از ادبیات عامیانه م. آزاد
1348 گنجشک و مردم از ادبیات عامیانه مهدخت دولت‌آبادی
1348 افسانه‌ی سیمرغ از شاهنامه زهرا خانلری
1349 لی‌لی حوضک از ادبیات عامیانه م. آزاد
1349 سیمرغ و سیمرغ از فریدالدین عطار م. آزاد
یکی از مشکلات بازنویسی
در پی‌گیری فعالیت‌های شورا در سال 1352 در زمینه‌ی تألیف کتاب‌ها از 48 کتاب، 9 کتاب بازنویسی‌هایی هستند از شاهنامه و شرح حال فردوسی. تقریباً همه‌ی این آثار جنبه‌ی تکراری دارد و این بحث را پیش می‌آورد که آیا هر کسی می‌تواند به خود اجازه دهد شاهنامه را با همه یگانگی و اصالتی که دارد مورد دستبرد قرار دهد، و با زبان و ساخت داستانی فکر و برداشت خود شاهنامه را دگرگون کند.
در پی استقبال کتاب‌های مناسب در جامعه مخاطب آن روز، جریانی نگران‌کننده از کتاب‌های نامناسب این حوزه از طرف ناشران غیرمتخصص و احیاناً سودجو به راه افتاد، علتی شد تا سال 1356 توران میرهادی در سمینار ادبیات کودک در اصفهان «نسبت به حفظ میراث ادبی» هشداری دهد: که اگر اندوخته‌ی غنی ادب فارسی به سرعت و تخصص و عشق واقعی بازنویسی نشود پل حیاتی بین فرهنگ دیرین و فرهنگ امروزی زده نمی‌شود. نسل جوان هویت حقیقی خود را به‌دست نمی‌آورد.
سمینار شورا در سال 1364 و نتایج به‌دست آمده
اهمیت و ابتکار شورا در برگزاری سیمنار بازنویسی در سال 1364 در رابطه با رواج بازنویسی‌های نامناسب در میدان نشر کتاب‌های کودکان با توجه به سمینار بازنویسی سال 1345 گستره آثار بازنویسی و بازآفرینی زمینه‌ی لازم را برای سنجش ادبی فراهم کرد. شورا نظر کارشناسان و استادان را جویا شد. پس از سمینار بازنویسی نتیجه در دو بخش اعلام شد.
1- به‌دست آوردن نکات نظری و معیارهای جدید
2- پیشنهادهایی برای برخورد با موج بازنویسی‌های نامناسب.
پس از بحث‌های طولانی در زمینه‌ی اهداف گفته شده به این نتیجه رسیدند که:
یکی از ضروری‌ترین کارها گذاشتن درس ادبیات کودک در دانشکده‌هاست. برای تقویت بازنویسی‌های مناسب که توسط سه گزارشی جداگانه تهیه شده بود (آذریزدی، م. آزاد، نادر ابراهیمی) که هر سه نویسنده‌ی بازنویسی و بازآفرینی از متون کهن فارسی بودند. به این نتیجه رسیدن:
1- تشکیل کار گروه ادب فارسی در سال 1364
2- گذاشتن واحدهای درسی ادبیات کودک در دانشکده‌ی علوم تربیتی دانشگاه تهران
3- برگزاری سخنرانی (مشکلات بازنویسی و بازآفرینی) توسط ثریا قزل‌ایاغ
4- گنجاندن موضوع تدریس (بازنویسی و بازآفرینی) در برنامه کارگاه ادبیات کودک در شورا
5- بررسی آثار بازنویسی، بازآفرینی، گردآوری و گزیده در گروه بررسی تألیف (گزارش سالانه‌ی وضعیت این حوزه. معرفی بهترین آثار و تشویق بازنویسی‌ها و ناشران آنها و فهرست کردن این آثار.)
نکته‌ی اول در مورد کار گروه ادب فارسی است که فعالیت این گروه داوطلبانه بود و اعضا عبارت بودند از خانم‌ها: بحرالعلومی، حق‌دوست، میرهادی، مینوکده و آقایان دکتر انوری، رئوف و پایور که در اولین جلسه، اشکال ارائه ادبیات کهن را گزیده، ساده‌نویسی، بازنویسی، بازآفرینی و تلخیص از نظم به نثر به نظم تعیین کردند و سپس طرح کار به شکل زیر موافقت شد.
- تعریف هر یک از اشکال ارائه
- هدف هر یک از اشکال ارائه
- شیوه یا نحوه‌ی کار
- ویژگی‌های نویسنده یا ارائه‌کننده متن جدید
- نکته‌ها
- تصویر، واژه‌نامه یا سایر ملزومات
- چگونگی معرفی مؤلف اصلی
مسئولیت مطالعه و تعریف ضابطه‌های هریک از روش‌ها به یک نفر از حاضران جلسه داده شد و قرار شد هریک از افراد نتیجه‌ی کار خود را در گروه به بحث بگذارند و سپس نهایی کنند. چنین شد در نتیجه مطالب نظری و معیارها و ضوابط هریک از روش‌ها مدون گردید. از یک‌سو دکتر انور مطالب مربوط به درس‌نامه‌ها و جزوه‌های خود را چاپ کرد، از سوی دیگر زنده یاد جعفر پایور به‌طور تخصصی و مستقل در سال 1370 کتاب مقدمه‌ای بر بازنویسی و بازآفرینی در ادبیات کودک و نوجوان و در سال 1380 کتاب دیگری به‌نام شیخ در بوته، چگونگی روش‌های بازنویسی و بازآفرینی و ترجمه و بازپرداخت در آثار ادبی و نیز هیجده نقد در نشریات ادبی و نشریات تخصصی ادبیات کودک منتشر کرد.
در مورد نتایج تدریس ادبیات کودک در دانشکده‌ی علوم تربیتی دانشگاه تهران است. بازتاب آن به‌صورت پایان‌نامه (کودکان و ادبیات رسمی ایران، بررسی جنبه‌های مختلف بازنویسی از ادبیات کلاسیک ایران برای کودکان و نوجوانان) توسط صدیقه هاشمی‌نسب که ثریا قزل‌ایاغ استاد راهنمای ایشان بودند، در سال 1371 به‌صورت کتابی منتشر شد. کتاب ذکر شده و مقاله‌های بازتاب سمینار بازنویسی در شورا است.
به علاوه تعدادی از بهترین آثار بازنویسی شده در کتاب‌شناسی «ایران در ادبیات کودکان و نوجوانان» به مناسبت گفتگوی تمدن‌ها تهیه شد. در دویستمین سال تولد هانس کریستیان اندرسن ویژه‌نامه‌ی فرهنگ مرم با عنوان «کودک و ادبیات شفاهی» به پایمردی احمد وکیلیان و شهرام اقبال‌زاده از طرف شورا انجام گرفت.
از سال 1386 «جایزه‌ی پایور» برای بهترین بازنویسی‌ها و بازآفرینی‌ها در هر سال با پیشنهاد خانم فروغ‌الزمان جمالی و موافقت شورا بنیان گذاشته شد. (سیاست تشویقی شورا و احترام به اعتقاد زنده یاد جعفر پایور در تأثیر ادبیات کهن بر شکوفایی ادبیات اصیل ملی است.)
در نیمه‌ی دوم دهه‌ی 1380 چهار کتاب بازنویسی که در شورا ویژه شده و لوح افتخار گرفته بود از سوی شورا برای معرفی (فهرست افتخار) دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) ارسال شد تا در فهرست صد کتاب برتر سال‌های مربوطه قرار گیرد.
منابع
1- ارج‌نامه: علم عاشقی (به مناسبت پنجاه سال فعالیت فرهنگی شورای کتاب کودک). به کوشش شهرام اقبال‌زاده. تهران: کتابدار، 1393.
2- انتخاب و انطباق منابع ادب فارسی (برای تدوین کتاب‌های کودکان و نوجوانان). تهران: دانشگاه آزاد ایران، 2536.
3- پایور، جعفر. بازنویسی و بازآفرینی در ادبیات. به کوشش فروغ‌الزمان جمالی. تهران: کتابدار، 1388.
4- پایور، جعفر. شیخ در بوته: چگونگی روش‌های بازنویسی و بازآفرینی و ترجمه و بازپرداخت در آثار ادبی. تهران: اشراقیهف 1379.
5- محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران (ج 6). تهران: چیستا.
6- محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران (ج 9). تهران: چیستا.
