از این نکته‌ها برای غنی کردن تجربه کتابخوانی فرزند خود استفاده کنید:
کودکان می‌توانند راهبردهای درک مفهوم را حتی پیش از این که خودشان توانایی خواندن پیدا کنند، فرا بگیرند. حتی کوچک‌ترین فرزندان مان می توانند با تماشا کردن و گوش کردن به ما هنگام روخوانی کتاب، راه‌های درست خواندن را یاد بگیرند. سپس، وقتی توانستند خودشان کتاب بخوانند، به شکل طبیعی پیش بینی می‌کنند، الگو سازی می‌کنند، سؤال می‌کنند، ارتباط برقرار می‌کنند و مطالبی را که می‌خوانند، تصویر سازی می‌کنند.
والدین می‌توانند بدون هیچ آمادگی قبلی، در هر زمانی راهبردهای خواندن را اجرا کنند. تنها کاری که لازم است انجام دهند، از بر کردن چند واژه کلیدی و عبارت است تا هنگام کتاب خوانی برای کودکان از آن‌ها استفاده کنند.
پیش بینی کردن
منظور از پیش بینی کردن، گمانه زنی منطقی درباره متن یا داستان است. پیش بینی کردن را به این شکل الگوسازی کنید:
تماشای جلد کتاب و گفت وگو درباره عنوان آن، پیش از روخوانی. مثلاً «عنوان کتاب غریبه ای در جنگل است، روی جلد هم من دو گوزن می‌بینم که به یک آدم برفی نگاه می‌کنند، به نظر من آدم برفی در جنگل غریب است، حالا ببینیم چه می‌شود.»
در میانه خواندن کتاب، مکث کنید و بگویید: «خوب، من می دانم که لاکی سگه مدام به دنبال لپرکان است. آیا لپرکان با اون سگ بیچاره مهربان خواهد بود؟ فکرکنم در آخر با هم دوست می‌شوند.»
فعال سازی اطلاعات
این به این معنی است که از کودکان بخواهیم فکر کنند درباره موضوعی که می خواهند بخوانند، چه چیزهایی بلد هستند. می‌توانید این کار را با گفتن این حرف‌ها انجام دهید:
«عنوان کتابی که می‌خواهیم بخوانیم معمای پنگوئن است و به نظر می‌رسد درباره پنگوئن‌ها باشد. من می دانم که پنگوئن‌ها در نواحی سرد زندگی می‌کنند و نمی‌توانند پرواز کنند. تو درباره پنگوئن‌ها چی می دانی؟»
سؤال کردن
پرسیدن یک مهارت ضروری برای گسترش مهارت‌های درک مفهوم است. هنگامی که می‌خواهیم سؤال کردن را الگوسازی کنیم، باید به کودکان نشان بدهیم که بسیار مهم است هنگام خواندن یک کتاب، درباره آن فکر کنند. بعد از هر بند یا صفحه، این گونه درباره مطالبی که خواندید، بازخورد خود را نشان دهید:
«من نمی‌دانم چرا ...؟»
«چه اتفاقی برای ...... می‌افتد؟»
«چرا این دختر بچه در این تصویر اخم کرده است؟»
«حالا این سگ چه احساسی ممکن است داشته باشد که...»
ارتباط برقرار کردن
کودکان با شخصیت‌ها، رویدادها و اندیشه‌های مطرح شده در یک متن همسان سازی بیشتری خواهند کرد وقتی بتوانند شباهت‌هایی بین آن با زندگی‌شان پیدا کنند. در نتیجه احتمال بیش تری وجود دارد که چیزی را که برایشان خوانده‌اید، به خاطر بسپارند. این کار برای کودکان بسیار راحت است. شما می‌توانید به این شکل، این مهارت را الگوسازی کنید:
«من می دانم که این شخصیت چه احساسی دارد! وقتی که خودم زمین خوردم و زانویم درد گرفت را به یاد می‌آورم.....»
«ما خرچنگ‌هایی درست شبیه این را وقتی سال پیش به ساحل رفته بودیم، دیدیم، یادت می‌آید؟»
«تو هم مانند آرتور یک خواهر و برادر داری.»
«تو هم پاییز امسال به مدرسه می‌روی. ما هم کتابی در مورد مکس خواندیم که می‌خواست به یک مدرسه تازه برود.»
تصویر سازی کردن
تنها از خواننده می‌خواهد که تصویر چیزی را که می‌خواند، در ذهن خود بسازد. تصویر سازی همیشه نیز لازم نیست، به ویژه هنگام خواندن کتاب‌های پرتصویر. اما هنگام خواندن داستان‌ها، شعرها یا مقاله‌هایی که تصویر ندارند، والدین می‌توانند بگویند:
"وقتی من این واژه‌ها را می‌خوانم، باد گرمی در موهایم احساس می‌کنم.»
«چشم‌هایت را ببند و به من بگو وقتی این شعر را می‌خوانم، چه چیزی می‌بینی؟ چه تصویری در ذهن تو ایجاد می‌شود؟»
هر تلاش کوچکی سبب می‌شود که کودکان مان مهارت‌های خواندن و تفکر بهتر را فرا بگیرند، حتی پیش از این که خود شروع به خواندن بکنند!
سایت کتابک در پیوند با این مقاله، مقاله‌های زیر را به شما معرفی می‌کند:
ساختن تصویر ذهنی هنگام بلندخوانی منجر به افزایش درک کودکان از داستان می‌شود
