دومین نشست فرهنگی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان از سلسله نشست های "کودک رسمی، کودک واقعی" با حضور سردبیران شماری از نشریه های کودک و نوجوان در روز پنج شنبه سوم مهرماه در سالن اجتماعات انجمن برگزار شد.
در این نشست عمومی نخست سخنرانان گزارش کوتاهی از نشریه ی تحت سرپرستی خود ارائه دادند و سپس به برداشت خود از دو مفهوم "کودک رسمی" و "کودک واقعی" و درستی و نادرستی این عنوان پرداختند.
حسین بکایی نویسنده، منتقد ادبی، و دبیر کمیته ی فرهنگی انجمن نویسندگاه کودک و نوجوان با ارائه ی خلاصه ای از نشست نخست از این سلسله نشست ها، بحث را آغاز کرد و با تاکید بر اهمیت طرح این موضوع و ناتمام ماندن بحث در نشست قبلی و درخواست اعضا و علاقمندان گفت: "بحث بر سر این موضوع ادامه خواهد داشت و علاقمندان و صاحب نظران می توانند با استفاده از رسانه ها و سایت ها و صفحه ی فیس بوک کمیته ی فرهنگی و گروه وایبری نویسندگان انجمن این بحث را ادامه بدهند."
سپس سخنرانان وارد بحث شدند و همگی دوگانگی در تعریف های رسمی از کودک و کودک واقعی را تایید کردند. اما در باید و نباید وجود این گونه تعریف ها اختلاف نظر داشتند. سردبیران حاضر در این نشست راهکارهای مختلفی را برای کم کردن فاصله ها و پر کردن شکاف ها پیشنهاد کردند.
در آغاز افسانه گرمارودی، سردبیر نشریه رشد نوآموز به تعریف مفاهیم واقعیت و رسمیت پرداخت و به تفاوت های روحیات و تفکرات و احساسات کودکان در مراحل مختلف رشد اشاره کرد. او در سخنانش به طرح این مسئله پرداخت که هرچند معلمان و متولیان آموزشی ما موظف اند که منابع و مفاهیم دیکته شده ای را در نظام آموزشی به کودکان ارائه دهند اما چند درصد از آن ها خلاقیت خود را نیز در این راه بکار می گیرند؟ از طرفی نمی توان کودکان را آزاد گذاشت که بر اساس خود واقعی شان هر کاری خواستند انجام دهند. در واقع باید رسمیت هایی را هم به آن ها گوشزد کنیم. او همچنین پرورش روحیه ی پرسشگری و انتقادی در کودکان را یکی از راه های بهبود کیفیت نظام آموزش و پرورش دانست و این مهم را از اهداف چند ساله ی خود در مدیریت و راهبرد مجله ی رشد نوآموز به شمار آورد. گرمارودی گفت: "همیشه آرزویم این بوده که به جای این که ده هزار کتاب با تیراژ هزار نسخه منتشر شود، هزار کتاب با تیراژ ده هزار نسخه به دست مخاطبان برسد. زیرا برای هزار کتاب از نقدها و نظرات بیشتری از سوی مخاطبان برخوردار خواهیم شد." وی همچنین از نحوه ی بررسی و پذیرش کتاب و برخورد شتابزده و غیرحرفه ای نسبت به انتخاب کتاب توسط مراجع ذیصلاح انتقاد کرد و گفت ما در حوزه ی فرهنگ نیازمند این هستیم که ابتدا خود به یک اخلاق رسمی دست پیدا کنیم تا بتوانیم برای دیگران راهگشا باشیم.
مجید راستی داستان نویس و سردبیر نشریه ی رشد کودک ضمن ابراز امیدواری از ادامه ی طرح این گونه موضوعات در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و تاثیر آن در بهبود کیفیت آثار نویسندگان، از گسترش عناوین نشریات کودک و نوجوان در کشور ابراز خرسندی کرد.
وی با بیان این که شیوه ی ارائه مطالب در نظام آموزشی به کودکان از خود مطالب مهم تر است، به اهمیت سلامت و خلاقانه بودن روش های تعلیمی و تربیتی از سوی خانواده ها و مربیان در نظام آموزشی اشاره کرد و آن را یکی از نیازهای واقعی کودکان در کنار آموزش رسمی با تمام حسن و عیب هایش دانست و گفت در این صورت می توانیم در آینده شاهد انسان هایی سالم تر، سازنده تر و متفکرتر باشیم. وی در جایگاه نویسنده کودک و نوجوان گفت ما باید طوری بنویسیم که کودکان در درجه اول از متن لذت ببرد و سپس در خلال این لذت مفاهیم و معلومات مورد نیازش را دریافت کند. وی ادامه داد: "آموزش رسمی ما زمانی موفق خواهد شد که بتواند خود را به آموزش غیر رسمی نزدیک کند و در واقع کودک بتواند آموزه های غیر رسمی خودش را هم در مدرسه نشان دهد حتی اگر به مذاق آموزش رسمی خوش نیاید و در این صورت است که شکاف بین کودک رسمی و کودک واقعی از بین می رود و ما به جایی خواهیم رسید که درباره ی راه های تعالی بیشتر در دنیای واقعی تبادل نظر کنیم."
مسلم ناصری سردبیر نشریه ی ملیکا به عنوان یک نویسنده و دانش آموخته ی حوزه ی علمیه ی قم با تعریف مفهوم کودکی بر اساس متون دینی و نیز نظریه های غربی، به مسئله ی ایجاد سرگرمی و دوری از دستوری کردن آموزش در نظام آموزش و پرورش پرداخت و دیدگاه دستوری و عدم خلاقه ی خانواده و مدرسه در برخورد با کودکان را از علت های ایجاد دو مفهوم کودک واقعی و کودک رسمی دانست و گفت: "این خلا می تواند با خلاقیت نویسندگان و خانواده در ارتباط با کودکان پرشود." وی افزود: "بعضی از نویسند گان و معلمان احساس می کنند که باید کودکان را طبق نیازهای خودشان پرورش دهند!"
مناف یحیی پور سردبیر نشریه ی دوچرخه دو مفهوم کودک دیروز، کودک امروز را به موازات کودک رسمی و کودک واقعی بکار برد و گفت: "کودک دیروز همان نگاهی است که متاسفانه از قدیم بر ذهن اغلب ما حاکم است و در ارتباط با کودکان آشکارا می گوییم که باید از کودکانمان انتظار داشته باشیم رسمی رفتار کنند. رسمی رفتار کردن کودکان نوعی بزرگسالانه رفتار کردن است. اگر نگاهمان امروزی باشد کودک را موجودی ناقص فرض نخواهیم کرد که از او بخواهیم مطابق الگوهای بزرگسالانه رفتار کند. برای او حق و حقوقی را قائل خواهیم بود همان طور که برای هر شهروند بزرگسال دیگری حق و حقوقی قائل هستیم. ما حتی هنوز لباس هایی که بر تن کودکان می کنیم مطابق با الگوهای رسمی بزرگسالانه است." یحیی پور افزود: "متاسفانه ما آرزوهای اغلب ناکام و فرو کوفته ی خود را می خواهیم در بچه ها متجلی کنیم و به این خاطر آن ها را به نمایش دادن این آرزوها ترغیب می کنیم. هنوز در جامعه ی ما رایج است که دانسته های کودکانمان را به رخ دیگران بکشیم فقط برای این که خودمان را و مهارت هایی خودمان را به نمایش بگذاریم."
حسین بکایی با جمع بندی گفته های سخنرانان گفت: "ما در جامعه ی خود دوره ی کودکی را نمی بینیم و کودکان را بسوی بزرگسالی و هر چه زودتر بزرگ شدن، هول می دهیم. اگر برای کودک به عنوان عضوی از اجتماع حق شهروندی قائل باشیم و اجازه بدهیم هر کس در هر سنی که هست، متناسب با ویژگی های فیزیکی و روحی و علایق شخصی اش زندگی کند، این شکاف ها به وجود نمی آید. بکایی افزود: "در جامعه ی ما سازمان نظارتی و فکری و آموزشی و حقوقی بر پایه دیدگاه ها و تفکراتی و اسنادی که در وزارت خانه های آموزش و پرورش و فرهنگ و اشاد اسلامی و دیگر سازمان های ذیربط نوشته می شود و برای اجرا ابلاغ می شود، عمل می کنند. و تا آن جایی که این اسناد منتشر شده و ما خوانده ایم در این سندها دوره ی کودکی به رسمیت شناخته نشده است و این دوره دوره ی تعلیم و تربیت معنا شده است. به همین دلیل مشاهده می کنیم که هر کسی خواسته ها و آرزوهای خودش را به کودکان تحمیل می کند. برای مثال کتاب های درسی فرصتی شده است برای ارائه ی هر چند شتابزده ی انواع افکار و مفاهیم بزرگسالانه. و از این جاست که تعریف کودک رسمی بوجود می آید و چون جاست که جامعه خواسته یا ناخواسته نمی تواند این کودک را خلق کند، بین کودک رسمی و کودک واقعی شکاف شکل می گیرد.
در این نشست بیش از شصت تن از اعضای انجمن و علاقمندان شرکت کرده بودند. در میان حاضران چهرهایی چون اسد الله شعبانی، علیرضا حافظی، نیلوفر اکبری، شیدا رنجبر، محبوبه نجف خانی، سید علی کاشفی خوانساری، خسرو صالحی، پوپک نیک طلب و .... دیده می شدند.
نخستین نشست "کودک واقعی، کودک رسمی" در تاریخ هجدهم تیرماه با سخنرانی حسین بکایی، شکوه حاج نصراله و فریبا نباتی در محل انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شده بود.