راهنمای ترویج خواندن کودک ۹ تا ۱۲ سال

راهنمای ترویج خواندن کودک ۹ تا ۱۲ سال

در این دوره، بیشتر کودکان به خوانندگانی مستقل و توانا تبدیل می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به‌تنهایی کتاب بخوانند و از خواندن لذت ببرند. اما حمایت خانواده هنوز حیاتی است—تا شوق مطالعه در آن‌ها حفظ شود و مهارت‌های خواندنشان به رشد ادامه دهد.

هیچ‌گاه نباید مطالعه‌ی آزاد را فدای درس کرد. کودک کتاب‌خوان در مدرسه هم موفق‌تر است، زیرا مهارت‌هایی چون درک مطلب، دقت، تحلیل و گسترش واژگان را از طریق خواندن تقویت کرده است.


📘 بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله: چرا و چگونه؟

حتی در این سن هم کودکان و نوجوانان بلندخوانی را دوست دارند—به شرطی که همراه با احترام، گفت‌وگو و حس مشارکت باشد.

بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا:

  • خواندن را فرآیندی همراه با احساس امنیت و آرامش بدانند.

  • با زبان، واژگان و سبک‌های نوشتاری گوناگون آشنا شوند.

  • مهارت‌های شنیداری و تحلیلی خود را تقویت کنند.

  • درباره‌ی شخصیت‌ها، فضاها و موضوع‌ها تفکر و گفت‌وگو داشته باشند.

  • به خوانندگانی ماهر و مستقل تبدیل شوند.

  • دریابند که چه نوع کتاب، نویسنده یا ژانری را دوست دارند.

  • با خانواده پیوند عاطفی بیشتری پیدا کنند.

  • برای همیشه به کتاب و مطالعه علاقه‌مند بمانند.


✨ شگردهایی برای بلندخوانی با کودکان ۹ تا ۱۲ سال

شگرد

توضیح

زمان‌بندی منظم و خودانگیخته

بلندخوانی در زمان‌های ثابت و دلخواه (پیش از خواب، تعطیلات آخر هفته،...)

پرسش‌های کنجکاوی‌برانگیز

مثل: «یه مطلب جالب درباره حیوانات خوندم، بخوام برات بخونم؟»

احترام به حریم فکری نوجوان

اگر نخواست نظرش را بگوید، اصرار نکنید؛ استقلال فکری‌اش را بپذیرید.

گفت‌وگوهای باز و تفکر‌برانگیز

«به نظرت این شخصیت کار درستی کرد؟»، «اگر تو جای او بودی، چه می‌کردی؟»

خواندن مشارکتی

یک پاراگراف شما، یک پاراگراف کودک؛ تجربه‌ای برابر، بدون قضاوت.

انتخاب متن‌های متنوع

از داستان‌های کوتاه تا متون بلند و عمیق، از طنز تا درام، از علمی تا اسطوره‌ای.


📚 چه کتاب‌هایی را برای ۹ تا ۱۲ ساله‌ها انتخاب کنیم؟

نوع کتاب

چرا مفید است

رمان‌های واقع‌گرا

کمک به درک شرایط واقعی و همدلی با شخصیت‌های هم‌سن.

داستان‌های فانتزی

پرورش تخیل و تحلیل مسائل پیچیده در قالب استعاره.

رمان‌های تاریخی

شناخت گذشته، تقویت تفکر علت و معلولی و تاریخ‌نگر.

شعر و ترانه

بازی با زبان، احساسات و آواها.

کتاب‌های غیرداستانی

از دانش‌نامه‌ها و کتب علمی تا زیست‌محیطی و اجتماعی.

زندگینامه‌ها

الگوهای موفق و انسانی از زندگی واقعی.

ادبیات کهن، اساطیر و حماسه‌ها

پیوند با فرهنگ، پرسش‌گری اخلاقی و قدرت تحلیل.


📌 چند رهنمود برای پرورش کودکان کتابخوان ۹ تا ۱۲ ساله

  • سنت بلندخوانی خانوادگی را حفظ کنید.

  • خواندن مشارکتی انجام دهید—یک صفحه شما، یک صفحه کودک.

  • کودک را تشویق کنید کتابی را مستقل بخواند و بعد درباره‌اش گفت‌وگو کنید.

  • او را به خواندن رمان‌های بلند و چندفصلی علاقه‌مند کنید؛ در آغاز همراهش باشید.

  • از او بخواهید نقاشی بکشد، نقد بنویسد، یا داستانی از تخیل خود بسازد.

  • گونه‌های مختلف ادبی را به او معرفی کنید: داستان، شعر، علمی، زندگینامه، تاریخی و…

زیردسته‌بندی‌ها
حکایت اول "شیطان و فرعون" نام دارد که در آن شیطان علت نافرمانی از خداوند در امر سجده نکردن به انسان را در گفتگو با فرعون مصر که ادعای خدایی دارد، فاش می‌سازد .حکایت دوم "پیامبران دروغی" نام دارد که گفتگو و حاضرجوابی ‌های مدعیان پیامبری با هارون‌الرشید خلیفه عباسی است.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
این داستان بازنویسی خلاق از معروف‌ترین قصه کتاب "هزار و یک‌شب" یعنی قصه شهرزاد و پادشاه است، کنجدشاه، شاه شهر سیاه است. روح او آکنده از نفرت است. شهرزاد قصه‌گو بانوی شهر قصه‌هاست و به هرکجا که می‌رود با قصه‌گویی و مهربانی، شادی و شور می‌برد.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
کتاب آموزش سبز در قالب بازی و سرگرمی آموزش‌های ساده‌ای برای جلوگیری از هدر رفتن آب، انرژی، مبارزه با آلودگی هوا و تولید بیش از اندازه زباله و تشویق کودکان به دوست داشتن جانوران و گیاهان به مخاطب می‌دهد.
چهارشنبه, ۲۹ آبان
کتاب "مومیایی‌ها در صبح" با ساختاری داستانی، در قالب تخیلی فانتزی به ماجرای خواهر و برادری می‌پردازد که در خانه‌ای بالای درخت بلوط، کتابی درباره مصر باستان پیدا می‌کنند.
چهارشنبه, ۲۹ آبان
حنا گوریل ها را خیلی دوست دارد ولی تا به حال از نزدیك آن ها ندیده است. پدرش مردی بسیار گرفتار است و فرصت این را ندارد حنا را به باغ وحش ببرد، او در واقع فرصت هیچ كاری را ندارد. حنا برای هدیه تولد خود از پدر یك گوریل می خواهد؛ یک گوریل واقعی، اما وقتی می بیند كه پدر برای او یك گوریل اسباب بازی خریده بسیار ناراحت می شود.
یکشنبه, ۱۹ آبان