هفتمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»، چهارشنبه 16 تیر 1400 برگزار شد. موضوع نشست این ماه جذب نوجوانان و فعال کردن هر چه بیشتر آنان در کتابخانه بود. کارشناسان، کتابداران و ترویجگران کتاب در این نشست دربارهی روش ارتباطگیری بهتر کتابخانهها با نوجوانان در کتابخانههای «با من بخوان» گفتوگو و تبادل نظر کردند. کارشناس مهمان این نشست شیدا اکبری بود. گزارش این نشست دو ساعته را در ادامه بخوانید.
در آغاز نشست صفورا زواران حسینی، کارشناس کتابخانههای «با من بخوان»، مشکلات کتابداران در جذب نوجوانان به کتابخانه را برشمرد. مشکلاتی مانند سرکشی، پرانرژی بودن نوجوانان، علاقه نداشتن به کتاب و...که باعث میشود نوجوانان کمتر از کودکان عضو کتابخانه شوند. سپس شیدا اکبری از دیگر کارشناسان «با من بخوان» که تجربهی کار با این گروه سنی را دارد، دربارهی حل این مشکلات و راههای جذب نوجوانان به کتابخانهها سخن گفت: «برای جذب نوجوانان باید برنامهریزی داشته باشیم. این برنامهریزی باید آگاهانه، صبورانه و منعطف باشد. در قدم اول باید نیازها و ویژگیهای نوجوانان را بشناسیم. برخی از ویژگیها، ویژگیهای عام همهی نوجوانان است مانند انتزاعیتر شدن تفکر، رسیدن به بلوغ، سرکشی، اندیشیدن درباره بیعدالتی، مسائل جامعه و... و برخی از ویژگیها هم ویژگیهای نوجوانان یک کتابخانهی معین است که با توجه به فرهنگ، مسائل خانوادگی و محیطی و... از یک نوجوان به نوجوان دیگر فرق میکند و باید به آن در برنامهریزی توجه کنیم.» اکبری یکی از عوامل مهم در جذب نوجوانان را رفتار کتابدار دانست. «کتابدار باید خوشاخلاق، صبور، رازدار و شنونده باشد؛ بهطوری که نوجوان احساس امنیت کند و نظرها، احساسات و مشکلات خود را با کتابدار درمیان بگذارد و به راحتی در جمع اظهارنظر کند».
در ادامه اکبری پیشنهادهایی را برای ارتباط بهتر با نوجوانان در کتابخانههای با من بخوان مطرح کرد: «فضای کتابخانه نباید به شکلی باشد که تنها برای کودکان سنین پایینتر در نظر گرفته شده باشد. اگر نمیتوانیم محیط کتابخانه را عوض کنیم، دستکم میتوانیم برخی از ساعتهای حضور کودکان و نوجوانان را از هم جدا کنیم.»
تشکیل گروههای مشورتی از خود نوجوانان برای برنامهریزی و اجرای فعالیتهای کتابخانه دیگر پیشنهاد اکبری به کتابداران برای ارتباط بهتر با نوجوانان بود. کتابداران میتوانند برخی از مسئولیتهای کتابخانه را به نوجوانان داوطلب بسپارند. مشارکت این همیاران نوجوان در ادارهی امور کتابخانهای که متعلق به خودشان است، علاوه بر رشد مهارتهای اجتماعی مانند مسئولیتپذیری، قدرت تصمیمگیری و تعامل با دیگران، علاقهی آنان به کتاب و کتابخوانی را دوچندان میکند.
اکبری درباره کتابهای مناسب نوجوان هم توضیح داد: «کتابهای نوجوانان باید به نیازها و درگیریهای آنها مانند مسائل بلوغ و تغییرات بدن نوجوان پاسخ دهد. کتابهای فانتزی و علمی - تخیلی دستهی دیگری از کتابهاست که برای نوجوانان جذاب است و اضطراب و فشار دوران بلوغ را کم میکند. کتابهای مجموعهای و سریالی نیز برای نوجوانان مناسب است و میتوان بخشهایی از کتاب را در کتابخانه جمعخوانی کرد.» به عقیده اکبری این کار هم باعث بهبود مهارت روانخوانی نوجوانان و هم سبب جذابتر شدن نشستهای کتابخوانی برای گروه سنی میشود.
در بخش دیگر نشست، کتابداران و ترویجگران برنامهی «با من بخوان» از تجربههای خود در ارتباط گرفتن با نوجوانان گفتند. تشکیل گروههایی که نوجوانان دوست دارند مانند گروههای محیطزیستی، نجوم، نمایش، ارتباط گرفتن با نویسندگان و مترجمهای کتابهای نوجوان، و نوشتن داستان توسط خود نوجوانان دیگر پیشنهادهای مطرح شده در این نشست برای جذب نوجوانان به کتابخانه بود.
در ادامهی نشست از دیگر مسائل و مشکلات کار با نوجوانان صحبت شد. یکی از این مشکلات، دغدغههای خاص این گروه سنی مانند عشق بود. زواران حسینی برای حل این مسئله پیشنهاد داد که با توجه به فرهنگ و شرایط خاص هر منطقه میتوانیم کمکم وارد این حوزهها و دغدغهها شویم. او معتقد بود: «نباید با صحبت نکردن و ممنوع کردن این موضوعات مشکلات نوجوانان را عمیقتر کرد و نادیده گرفتن و صحبت نکردن دربارهی این موضوع باعث میشود که نوجوانان از منابع نامعتبر اطلاعات کسب کنند.»
ویکتوریا فاتحی کارشناس ادبیات کودک از دیگر کارشناسانی بود که در این نشست صحبت کرد. فاتحی گفت: «رویکرد کتابدار در برخورد با کودک و نوجوان باید متفاوت باشد.» برگزاری نشستهای بلندخوانی داستان کوتاه، بلندخوانی بخشهای جذاب منتخب و تعریف کردن بقیه بخشهای رمانها و تشویق نوجوانان به خواندن ادامهی داستان و... پیشنهادهای فاتحی برای بلندخوانی کتاب برای نوجوانان بود.
هفتمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»، از مجموعه نشستهای ماهانهی کتابداران کتابخانههای «با من بخوان» است. در این نشستهای مجازی، کتابداران «با من بخوان» از سراسر کشور تجربههای خود را از فعالیتهای کتابخانههای «با من بخوان» به اشتراک میگذارند. این نشستهای مجازی از آذرماه 1399 آغاز شده است و در ماههای آینده نیز ادامه دارد. موضوع نشست پیشین، که در خرداد ماه برگزار شد «ارتباط کتابخانه با خانوادهها» بود.
با کتابخانههای «با من بخوان» بیشتر آشنا شوید
گزارش نخستین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»
گزارش دومین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»
گزارش سومین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»
گزارش چهارمین نشست مجازی کتابداران «با من بخوان»