بازی برای کودکان ارزش های بسیاری دارد که می توان آن ها را به سه بخش تقسیم کرد:
۱. ارزش جسمانی ۲. ارزش عقلانی و شخصیتی ۳. ارزش اجتماعی
ارزش جسمانی
کودک پیوسته در حال فعالیت های بدنی است که بیشتر به شکل ناهمگون و بدون برنامه ولی آزادانه انجام می شود. حرکت های بازی ها زمینه ی رشد جسمانی کودک را در ابعاد مختلف به شرح زیر فراهم می سازند:
- نرمش عضلات بزرگ و کوچک (بازی با جعبه ها و قوطی های خالی، طناب بازی، پرش از مانع، بازی رد پا...)
- تقویت حواس پنجگانه (گرگم و گله می برم، دستمال پشتی، بستن چشم در فضای باز و...)
- بالا بردن قدرت بدنی و تقویت عضلات ( آفتاب و مهتاب، پرش از مانع، قلعه بازی، لی لی، طناب بازی و...)
- تقویت سرعت عمل و تحرک بیشتر (گرگم و گله می برم، دستمال پشتی و...)
- پرورش نیروی استقامت ( پرش از مانع، سینه خیز، طناب بازی و...)
- کمک به حرکت سریع مفاصل (طناب بازی، بازی با جعبه ها و قوطی های خالی، سینه خیز، لی لی و...)
- پرورش سلسله ی اعصاب (طناب بازی، دستمال پشتی و...)
- سرعت گردش خون (همه ی بازی هایی که تحرک جسمی دارند)
- تنظیم عمل دفع مواد زائد بدن ( همه ی بازی هایی که تحرک جسمانی دارند)
ارزش های عقلانی
- بخش عمده ی آشنایی کودکان با جهان خارج از راه بازی انجام می شود. کودک با بازی به عمل و تجربه می پردازد، با پدیده ها آشنا می شود، چیزهایی می سازد و مشاهده می کند و به این ترتیب قدرت انتخاب بهترین راه حل را به دست می آورد وبه شناخت دقیق تری از محیط پیرامون خود می رسد.
- کودک هنگام بازی، استدلال و داوری می کند، به حل مسائل می پردازد و از فعالیت های خود نتیجه گیری می کند. این فعالیت ها او را در آینده خود باور، مستقل و در حل مشکلات توانمند می سازد.
- بازی فرصتی برای پرورش خلاقیت در کودک است.
- بازی های فردی به تقویت و گسترش قوه ی تخیل و ذهن کودک می انجامند.
- بازی به کودک می آموزد بردبار، مهربان با گذشت و شاد باشد.
- کودک در بازی یاد می گیرد فکر کند چون تنها با برنامه ریزی درست است که موفق می شود.
- با شناخت محیط پیرامون، اطلاعات کودک در زمینه های گوناگون زیاد می شود، در موارد مختلف آموزش می بیند و لذت یاد گرفتن با لذت بازی در او همراه می شود.
ارزش های اجتماعی بازی
کودک به محض برخورد با کودکی دیگر، اغلب رابطه ی انسانی و دوستانه با او برقرار می کند. بازی راهی مناسب برای توجه کودک به دیگران است و ارزش های اجتماعی زیر را در بر دارد:
- کودک هنگام بازی یاد می گیرد چگونه دیگران را در بازیچه ها و فعالیت های خود سهیم کند و با آن ها تعامل داشته باشد.
- حس همکاری و مشارکت و احترام به دیگران در او رشد می کند.
- پای بندی به مقررات بازی او را به پای بندی به مقررات اجتماعی عادت می دهد.
- قدرت سازماندهی و مدیریت و سلسله مراتب را می آموزد.
- با به عهده گرفتن وظایف خاص در بازی های گروهی گام به گام پی می برد که چه نوع فعالیتی بیشتر برای او لذت بخش است و چه نقش هایی را بیشتر دوست دارد. در واقع نقش خود را در گروه و فعالیت های اجتماعی پیدا می کند.
- کودک در بازی ضعف هاو توانایی های خود را می شناسد.
- توجه به دیگران و جلب توجه دیگران به خود را می آموزد.
- علایق و عواطف خود را ناخودآگاه بروز می دهد.
- یاد می گیرد دیگران را دوست بدارد.
- می آموزد که هیچ محبت و خشونتی، از سوی اعضای گروه بی پاسخ نمی ماند.
- بازی فرصتی است برای مبارزه با اضطراب، و کودک هیجان ها، کمبودها و ترس های خود را با بازی تخلیه می کند. مثل وقتی که در قایم باشک برای یافتن دیگران به جاهای تاریک و متروک خانه سرمی کشد.
- بازی های نمایشی و استفاده از وسایل بازی فردی به کودکان کمک می کند احساسات خود را به روشنی بیان کنند.
- بازی ها با ترانه هایی که به همراه دارند و امکان تعاملی که با محیط و دیگران برای کودک به وجود می آورند، گنجینه ی واژگان کودک را افزایش می دهند و در بیان مفاهیم واژه ها به آن ها کمک می کنند. بعضی بازی ها نیز سبب رشد زبانی کودک می شوند، مثل بازی معروف "اسم،فامیل".
