آموزش کودکان درباره طبیعت نه تنها یک کار خوب بلکه امری حیاتی برای اینده فرزندان مان و تمام جانداران است.
کودکان به طور طبیعی کنجکاو و اماده اشنایی با طبیعت هستند، اما در جامعهای که به طور روزافزون به سوی شهری شدن پیش میرود ما باید برای کمک به کودکان در ایجاد ارتباط با طبیعت و اشنایی با محیط زیست، اگاهانه فرصتهایی را ایجاد کنیم.
این روزها اشنایی با طبیعت به طور جداییناپذیری با اگاهی از تغییر اب و هوا و مشکلات زیست محیطی دیگر در ارتباط است. تغییر اب و هوا موضوعی نگران کننده و بحث برانگیز در میان بزرگسالان است و اغلب در این زمینه اخبار وحشتناک و مصیبتباری از رسانهها به گوش میرسد. این مشکلات وسیع اند، درکشان دشوار است و میتوانند باعث بروز احساسات شدیدی مانند ترس، اضطراب، سرخوردگی، خشم و یاس شوند.
احتمالا بسیاری از کودکان متوجه خطرات ناشی از تغییر آب و هوا هستند. اما این احتمال نیز وجود دارد که وقایع و وسعت این خطر که کودکان شخصا با آن روبرو هستند آنها را سردرگم میکند و ممکن است مضطرب، نگران و آشفته شوند. مواجهه با نگرانیها و دلواپسیهای ناشی از این خطرات میتواند برای کودکان در هر سنی دشوار باشد.
از طرف دیگر کودکان میتوانند مشکلات را به سرعت تشخیص داده و انرژی و اشتیاق فراوانی در به کار بستن راه حلها از خود نشان دهند. نقطه قوت ما در زمینه مشکلات زیست محیطی اطلاع از راهحلهای بسیاری است که چه بسا انجام خیلی از آنها بسیار ساده است. در واقع شواهد نشان میدهند که کودکان در به کار بردن راهحلها بهتر از بزرگسالان عمل میکنند.
آموزش کودکان در گروه های سنی و سطح های گوناگون
توانایی کودکان در درک مشکلات و راهحلهای زیست محیطی، واکنش آنها هنگامی که یکی از این مشکلات به گوش شان میخورد و با آن آشنا میشوند، و شیوه یادگیری آنها درباره طبیعت همه به چند عامل بستگی دارد. عواملی مانند:
- سن کودک، خلق و خوی او و این که در کدام مرحله از رشد قرار دارد
- احساس امنیت کودک
- احساس یا واکنش والدین نسبت به مشکلات زیست محیطی
- این که کودک چه اندازه در جریان گزارشهای رسانهای مربوط به مشکلات زیست محیطی یا بلاهای طبیعی قرار میگیرد
- این که کودک چه اندازه در جریان صحبتهای بزرگترها درباره خطرات تغییر آب و هوا است
- این که آیا کودک توانسته است به اندازه کافی درباره احساساتش نسبت به جهان صحبت کند و بزرگترها چه اندازه توانستهاند به احساسات او گوش فرا دهند
- تاثیر همسالان - واکنش دوستان و افرادی که کودک به آنها احساس نزدیکی میکند نسبت به مسائل زیست محیطی
- اطلاعات کودک درباره مسائل زیست محیطی
هر کدام از مراحلی که در این کارگاه برای آموزش کودکان در زمینه محیط زیست اشاره شده بسته به گروه های سنی مختلف کودکان به بخشهای متفاوتی تقسیم شده است. شما میتوانید برای صحبت با کودک خردسال، دبستانی یا نوجوان خود در این کارگاه پیشنهادهایی را بیابید.
گروه مترجمان کتابک-پرشان تشکر