در کتاب «هفته آشتی و دوستی در کلاس خانم روباه» خانم روباه معلم کلاسی است که مانند همه کلاسهای جهان در آن دعوا و بگومگو بین بچهها وجود دارد.
خانم روباه هم کاسه صبرش لبریز میشود و چارهاندیشی میکند: «بسیار خب! فهمیدم چه کار کنم! هفتهی آشتی و دوستی میگذاریم!»
هفتهی چی؟ تمرین درسی جدید است؟ بازی است؟ این دیگر چیست؟ شاگردان کلاس میپرسند و خانم روباه به جای پاسخ مستقیم و بالا به پایین از خود آنها میپرسد: «خودتون چه فکری میکنید؟ خودتون برنامهریزی کنید و هر پیشنهادی دارید بگویید تا این هفته را بسازید.»
مفاهیم پایه:
- من/دیگری
- شباهت/تفاوت
- شادی/ رنج
- قهر/آشتی
- جنگ/صلح
- خشونت/مدارا
- اعتراض/انعطاف
- انفعال/کنشگری
- قانون/ پیشنهاد
- استقلال/همکاری
- بازخورد/ ارزیابی
- ترویج / توسعه
- تغییر/پذیرش
- کل کل/ گفتگو
- تمسخر/تحقیر
تکنیکهای کاربردی:
- ارزیابی مساله
- پیشنهاد راه حل
- کنشگری فعال
- همافزایی فعال
- تغییر ایجابی
- توسعه راه حل به محیط پیرامون
- مشارکت جویی
- توسعه پایدار
- تربیت مثبتنگر
- ارتباط بدون خشونت
- گسترش تابآوری
کودکان سرمایههای وجودی جهان امروزاند زیرا فردا از آن آنهاست. از جمله مهارتهای بین فردی لازم که باید در آنها پرورش داد همزیستی مبتنی بر پذیرش تفاوتهای فردی و استقلال شخصی است. برای کودکانی که در شش سال اول حیات خود را مرکز جهان ادراک میکنند هنگام مواجه با «دیگری» با ویژگیهای متفاوت از خودشان چالشهایی ایجاد میشود. این چالشها با راهکارها و راهبردهای متفاوتی ادامه مییابند. میتواند با قهر، تمسخر، خشونت، زورگویی، لجبازی، فرصتطلبی و آزار همراه شود. برای امنیت دادن به کودکان و آموزش حل مساله خلاقانه مبتنی بر لذت جمعی باید صبورانه از خود کودکان بهره جست. در کتاب فوق خانم روباه کودکان را وارد گود میکند تا از منظری فاعلانه دنیای خود را ارزیابی و دوبارهسازی کنند.
نیازهای خود و دیگری را درک به جای نادیده گرفتن یا تحمیل پاسخ به همدلی و ایجاد پاسخهای جدید فکر و اقدام کند و یاد بگیرند که آشتی و صلح ساختنی است نه موهبتی که از آسمان بیاید.
مولفههای مهمی که در این کتاب مد نظر گرفته شده توصیف احساس، بیان نیاز و کارکرد تقاضا است سه محور اصلی در مبانی «ارتباط بدون خشونت» که یادگیری آن بدون تمرین در جهان زیست کودک امروز رخ نخواهد داد. گویی از کودکان خواسته میشود افق دید خود را گشوده و «دیگری» را در کنار خود ادراک کنند. تا هنگامی که کودکان تغییر رویکرد را «انتخاب» نکنند و هزینههای این تغییر را به شکل خودجوش و خودانگیخته بر عهده نگیرند جهانی با کمترین میزان خشم و رنج ساختنی نخواهد بود. با تمرینهایی که ذهن کودکان را برای تغییر خود و جامعه پیرامون قلقلک میدهند میتوان شقوق مختلف از ارتباط با انسانها و طبیعت را با کودک به گفتگو گذارد و عاملیت آنها را توسعه داد.
تصویرگری کتاب بسیار گویا و پر از جزییات مفید و ترجمه رضی هیرمندی روان و طنازانه است.