کتاب های شعر کودک و نوجوان

شعر کلامی موزون، مقفی و متخیل است که عنصر خیالپردازی  به درون نمایه آن بر می گردد و وزن و قافیه ساختار بیرونی آن.

شعر می‎‌تواند واژه‌ها و تصویر احساسات را در خاطر زنده کند. شعر، بیشتر از ویژگی موسیقایی برخوردار است و همین امر سبب برانگیختن توجه و عواطف کودکان می‌شود. کودکان می‌توانند شریک احساسات، تجربه‌ها و دیدگاه‌های شاعران باشند. شعر دریافت‌های تازه‌ای از جهان به دست می‌دهد. همچنین کودکان را تشویق می‌کند با واژه‌ها بازی کنند و در مواردی که واژگان، سنجیده انتخاب شده باشند، برخی از صورت‌های خیال را دریابند. کودکان می‌توانند از رهگذر شعر، نیروی واژه‌ها را کشف کنند. همان نیرویی که شاعر توانایی آزاد کردن آن را دارد. این قالب ادبی بر شادی‌ها می‌افزاید، ارزش زبان را بالا می‌برد و به کودکان کمک می‌کند به شناخت خویش دست یابند.

این بخش شامل مجموعه شعر و یا تک شعرهایی است که برای کودکان ونوجوانان سروده شده‌اند و سرشار از تخیل کودکانه هستند.

 

زیر دسته بندی ها
پیش از مطالعه این بخش،‌بخش نخست را بخوانید:‌ زنان شاعر ادبیات کودک و نوجوان تاجیکستان (بخش نخست) در بخش اول این مقاله با گل‌چهره سلیمانی و آزاد امین‌زاده آشنا شدیم. حال در مقاله‌ی پیش رو، با محبوبه نعمت‌زاده، موجوده حکیمووا‌ و لطافت کنجایه‌وا و نمونه‌هایی از شعر آن‌ها آشنا می‌شویم.
یکشنبه, ۱ بهمن
«بیا با هم» مجموعه‌کتابی درباره‌ی مهارت‌های ساده‌ی زندگی است که هر کودک باید با همراهی والدین یا مربی و آموزگار آن‌ها را انجام دهد و تمرین کند. در این کتاب‌ها، کودک در کنار خانواده، آشپزی، باغبانی، بازیافت، تمیزکاری، ساختن چیزهای تازه، کاشتن سبزیجات و خرید کردن را می‌آموزد و از آموختن این مهارت‌ها لذت می‌برد. این کتاب‌ها، درس‌هایی ساده و کاربردی برای فرا گرفتن، تعامل اجتماعی، مسئولیت‌پذیری و گفت‌وگو و همکاری است. کودک با خواندن و دیدن این کتاب‌ها می‌آموزد که چگونه با دیگران بهتر و مؤثرتر ارتباط بگیرد و مهارت‌های آموخته را به‌خوبی در کنار یکدیگر انجام دهد. ماجرای هر کتاب به صورت شعر نوشته شده است.
یکشنبه, ۲۶ تیر
کتاب «دس دسی باباش می‌یاد» کتابی است پر از بازی و رنگ و شور. بازی‌های کودکانهٔ قدیمی و بازی‌های فراموش شده. کتاب، بازی‌های آهنگین کودکان قدیم را برای نسلی دیگر بازخوانی و یادآوری می‌کند.
چهارشنبه, ۲۳ تیر
کتاب «ای هم‌زبان خاموش» مجموعه شعری در ستایش هم‌زبان خاموش ما، کتاب، است.
چهارشنبه, ۲۶ خرداد
«منِ آبی منِ سبز»، صدای شاعری که مخاطب نوجوان را می‌شناسد. 
یکشنبه, ۲۹ فروردین
کتاب تصویری «تو مامانی‌ترین هستی» مجموعه‌ای از اشعار «هانس و مونیک هاگن» با تصویرگری هنرمندانه‌ی «ماریت تورن‌کویست» است. این کتاب که دربردارنده‌ی اشعاری شیرین، لطیف و کودکانه از زبان دخترکی خردسال است، به گونه‌ای بی‌واسطه مخاطب را به دنیای تخیلات، احساس‌ها، دغدغه‌ها و تجربه‌های کودکانه می‌برد تا از زاویه‌ی دید دختری کوچک به دنیا بنگرد. بازی‌های کودکانه، عروسک‌ها، خواب‌ها، ترس‌ها، خورشید و ماه و ابرها، دوستی با پدربزرگ و مادربزرگ، بی‌تابی‌ها، شادی‌ها و غصه‌های کودکانه، همه و همه با زبانی خیال‌انگیز و کودکانه به تصویر کشیده شده‌اند. تصویرسازی‌های شگفت‌انگیز «ماریت تورن‌کویست» هم تاثیری دوچندان به این اشعار بخشیده‌اند.
چهارشنبه, ۱۸ فروردین
 کتاب «آلوچه، گل بادام» در 200 صفحه از سوی انتشارات آرون منتشر شده است. تاکنون مجموعه‌ی مستقلی از ادبیات کودک و نوجوان تاجیکستان در ایران چاپ نشده بود و اولین‌بار است که یک مجموعه شعر کودکانه از «عبید رجب» شاعرکودک و نوجوان تاجیکستان از خط سریلیک به فارسی وارد بازار نشر ایران شده است.
دوشنبه, ۲۹ دی
«گنجشک که بال و پر داشت» متلی درباره سختی‌های یک گنجشک مادر برای پیدا‌کردن دانه است. خطر‌هایی در راه گنجشک مادر است و تلاش می‌کند تا مسائل را به بهترین شیوه حل کند.
سه شنبه, ۱۵ مهر
کودکان عاشق تکرارند. در این مجموعه می‌توانید با تکرار «کی بود؟ کی بود؟» همچنان آن‌ها را مشتاق نگه‌دارید. آن‌ها عاشق بازیگوشی‌اند. حقیقت این است که بازیگوشی‌های شاعر نام‌آشنای این مجموعه گاهی حتی از بازیگوشی‌های بچه‌ها هم فراتر می‌رود و به قول معروف دست آن‌ها را از پشت می‌بندد.
یکشنبه, ۴ خرداد
با چه کسانی یا چه چیزهایی بزرگ می‌شویم؟ در کتاب «با هم بزرگ شدیم درخت‌ها و من» راوی با درخت‌ها بالیده است. او از زندگی‌ای می‌گوید که شاهد سال‌های سپری شدن‌اش درخت‌ها هستند.
شنبه, ۴ خرداد
چه کسی دوست دارد به «آوازهای سیب زمینی» گوش بسپارد؟ بزرگترها گفته‌اند که سیب‌زمینی یک موجود ِبی‌مصرف و بی‌رگ است.
یکشنبه, ۲۸ بهمن
کتاب «ای میهن من، ایران» شامل ۱۶ قطعه شعر سروده اسدالله شعبانی در زمینه‌ توصیف شهرهای ایران و ویژگی‌های آن‌ها از نظر محیط زیستی، اجتماعی، فرهنگی و تاریخی است.
شنبه, ۶ خرداد
کتاب یک راه کوتاه تا ماه شامل ۲۸ قطعه شعر در قالب شعر نو آزاد نیمایی با مضامین گوناگون اجتماعی و وصف حال طبیعت است.
دوشنبه, ۱ خرداد
شعرهای این کتاب با شعرهای آشنایی چون «بارون میاد جرجر»، «لی‌لی حوضک»، «جم جمک برگ خزون»، «دس دسی بابا می آد» و «آفتاب مهتاب چه رنگه؟» آغاز می‌شود. اشعار موزون و آهنگین این کتاب با موضوع‌های طبیعت، خانواده، دوستی و...با تصویری دو رنگ همراه شده‌اند.
چهارشنبه, ۱۶ فروردین
تلنگر باران مجموعه ای است از شعرهای کوتاه وصفی، با تصویرهای خیالی ساده که گاه جنبه ی نمادین دارند. مفاهیم و ابعاد گوناگون اجتماعی، عاطفی، غنایی و توصیفی از طبیعت و آداب و رسوم در شعرها با واژه هایی بیان می شوند که سرشار از بار معنایی و موسیقیایی هستند.
شنبه, ۱ خرداد
۲۴ قطعه شعر آزاد و سپید با مضامینی همانند دلتنگی، عشق، تنهایی، جدایی، صلح، امید و ناامیدی، فراق و وصال..
سه شنبه, ۳۱ فروردین
جم جمک برگ خزون، بازآفرینی تازه ای از ترانه-متلی به همین نام است. ترانه- متل‌های ایرانی برای کودکان یا ساختاری شکسته دارند، یا محتوای آن‌ها آکنده از خشونت است و دیگر مناسب کودک خردسال نیست. این ترانه- متل‌ها به سبب آهنگ و ریتم زیبا اگر به درستی بازآفرینی شوند، می‌توانند هم بهترین زبان آموزها برای کودکان باشند و هم زیبایی‌های زندگی را به آن‌ها یادآور شوند.
چهارشنبه, ۲۸ بهمن
مجموعه ی ۵۷ قطعه شعر در قالب سپید (آزاد) است که در آن ها شاعر به توصیف صحنه‌هایی از زندگی و حالات و احساساتش ‌می پردازد. عنصر خیال در اشعار حضور پررنگی دارند. شاعر از استعاره بسیار بهره برده و از عناصر پیرامونی نمادهایی برای بیان رویدادهای عاطفی و احساسی خلق کرده که در نتیجه شعر چند لایه و دارای ابهام هستند.
سه شنبه, ۱۸ فروردین
با همه چی نام مجموعه ای از شعرهای شل سیلور استاین است که پس از مرگش منتشر شده است. این مجموعه شامل ۲۰۴ قطعه شعر است که رضی هیرمندی مترجم خوب ادبیات طنز به همراه مهرنوش پارسانژاد به فارسی برگردانده است. آثار شل سیلوراستاین اکنون از آثار کلاسیک ادبیات کودکان به شمار می آید و چندین نسل از کودکان آثار او را خوانده اند و از آن ها لذت برده اند. شعرهای این مجموعه هم همانند دیگر آثار استاین کودکان را تشویق به خیال پردازی می کند و به آن ها این قدرت را می دهد که غیرممکن ها را تصور کنند.
سه شنبه, ۲۵ آذر