تجربهی خواندن با کودکان کمشنوا در گفتوگو با دکتر گیتا مولّلی - بخش دوم
بسته «اشاره ورزی با نوزادان و نوپایان» سرآغاز زنجیرهای از بستههای زبانآموزی در چارچوب آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان است که موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان منتشر کرده است. اشاره ورزی یا ورزیدن اشارهها با کودکان خردسال همان زبان اشاره خردسالان baby sign language است که امروزه در جهان به عنوان نخستین بخش از کار زبانآموزی با نوزادان و نوپایان شناخته شده است و روز به روز گسترش بیشتری مییابد. اشاره ورزی پایه آموزش زبان به خردسالان هم شنوا و هم کمشنوا یا ناشنواست.
پسر کوچولو احساس کرد که از اعماق وجودش یک چیز وحشتناک بالا می آید؛ بالا، بالا، بالا، می آید تا اینکه ...
کتاب تصویری خشم قلمبه با متنی کوتاه و تصاویری تاثیر گذار حس عصبانیت را به گونه ای خلاقانه و متفاوت نشان می دهد.
بیشتر ما بزرگسالان با دوران کودکی خود فاصله بسیار گرفته ایم و دیگر به یاد نمی آوریم که در دوران کودکی خود دنیای پیرامونی خود را چگونه می دیدیم و درباره آن چگونه می اندیشیدیم. اما هستند بزرگسالانی که می توانند آن دوران را به خوبی بازخوانی کنند و از دریچه چشم کودکان دنیا را ببینند.
"نخ و سوراخ" کتاب پارچه ای، حسی – لمسی و مفهوم آموزی است که در قالب یک بازی طراحی شده است. کودک نخ را از سوراخ ها و موانع گوناگون می گذراند و سرانجام عروسکی را داخل کیسه پیدا می کند. این کتاب سبب ایجاد مهارت های حرکتی ظریف، برانگیختن کنجکاوی، تحریک حس لامسه، تشویق به حل معما در کودکان و آشنایی آن ها با مفاهیم باز کردن، گره زدن، عبور دادن و ... می شود.
"شکل ها در هنر" از مجموعه "نگاه کن" کودک را به خوب نگاه کردن و جستجو وا می دارد. در این کتاب مفهومی کودک ضمن آشنایی با شکل های هندسی با آثار هنرمندان بزرگ نیز آشنا می شود. نویسنده در نگارش این مجموعه از تجربه های شخصی خود با کودکانش بهره گرفته است.
این کتاب پارچه ای، اعداد ۱ تا ۹ را به کودک آموزش می دهد. در هر صفحه شکل هر عدد تکه دوزی شده است. در کنار هر عدد نیز به تعداد شماره آب نبات های رنگی برای آموزش مفهوم اعداد، گذاشته شده است. پدر، مادر و آموزگار می توانند با درآمیختن بازی های کلامی و یا استفاده از زبانی آهنگین آموزش اعداد را برای کودک دلنشین تر کنند. استفاده از تصاویر بزرگ و پارچه ی زبر و قابل لمس برای نمایش اعداد، این عدد آموز را برای کودکان نابینا و یا کم بینا نیز مناسب کرده است.
این كتاب حسی- لمسی یكی از ترانه های عامیانه ایران را به تصویر می كشد. كودك شما می تواند در حالی كه به تصویرهای برجسته این كتاب پارچه ای می نگرد و آن را لمس می کند به ترانه ی كه شما برایش می خوانید گوش بسپارد و با پدیده های طبیعی مانند ماه، باران، ابر و ... آشنا شود. این كتاب پارچه ای برای كودكان نابینا و كم بینا نیز به سبب داشتن تصاویر برجسته مناسب و قابل استفاده است.
"شب به سر رسید" کتابی است که حاصل بخشی از تلاش های جبار باغچه بان در جهت آموزش زبان به کودکان ناشنواست. باغچه بان که از نقش ادبیات و موسیقی در رشد و پرورش فکری کودکان بسیار آگاه بود، تا آخرین روزهای زندگی پربار خود، به نوشتن داستان ونمایشهای موسیقایی و سرودن شعر برای کودکان پرداخت که این کتاب گوشه ای از این خدمات بزرگ و ارزشمند در راه گسترش دامنه ی ادبیات کودکان ناشنواست.
کتاب با درونمایه ای علمی و آموزشی، به شرح و توصیف عملکرد بدن و دستگاه عصبی، رشته های عصبی، نخاع، مغز و واکنش های آن ها می پردازد. نویسنده در ابتدای کتاب با طرح پرسش هایی سعی داشته تا مخاطب را با موضوع کتاب درگیر کند و او را در فضای آموزش قرار دهد.
مهمان ناخوانده داستان پیرزن مهربانی است که در خانه کوچکی در روستایی کوچک، تنهای تنها زندگی می کند. پیرزن مهربان در یک شب سرد و بارانی زمستان، گنجشک کوچولو، مرغ پاکوتاه، سگ پاسبان، گاو سیاه و حیوانات دیگر را از سرمای شدید و باران تند نجات می دهد و در خانه کوچک خود پناه می دهد.
"لباس های من" کتابی پارچه ای و تصویری؛ بدون متن با درون مایه ای آموزشی است که با هدف آشنایی کودک با لباس ها و چگونگی پوشیدن آن ها طراحی و اجرا شده است. پیراهن، شلوار، کت، کفش، جوراب و ... با تصاویری شاد، جذاب و کودکانه در این کتاب معرفی می شوند.
"حیوانات زیبای من" کتابی پارچه ای و تصویری بدون متن با درون مایه ای آموزشی است که با هدف آشنایی کودک با حیوانات طراحی و اجرا شده است. جوجه، سگ، گوسفند، گربه، گاو، فیل و پروانه با تصاویری شاد، جذاب و کودکانه در این کتاب معرفی می شوند.
" از شکوفه تا درخت " داستانی بسیار کوتاه با درونمایه آموزشی و عاطفی است که سعی دارد کودک را با طبیعت و پدیده های طبیعی آشنا کند. نویسنده با طرح داستانی ساده و شیرین، پیدا شدن غنچه روی شاخه های درخت بادام، شکوفه زدن غنچه ها، میوه شدن شکوفه ها، افتادن دانه در دل خاک و رشد دوباره نهال بادام ازدانه را روایت می کند و بخشی از زنجیره طبیعت را برای کودک به نمایش می گذارد.
دویدم و دویدم از قصه های عامیانه و متل های قدیمی ایران است که به دلیل تکرار کلمات مشابه و آهنگی که در جملات آن وجود دارد، برای کودکان بسیار شیرین و جذاب است و به راحتی به خاطر سپرده می شود.
این کتاب پیشتر با عنوان "دوران صلح" نیز منتشر شده است. کتابی است در تعریف صلح، اشکال گوناگون آن، تفاوت آدمها با یکدیگر از دیدگاه خواستهها، نیازها، سلیقهها، ضرورت احترام به این تفاوتها، همراه با پیشنهادهایی به کودکان برای مشارکت در حفظ صلح داخلی و جهانی.
زمانی که پسرک لباس گرگی خود را می پوشد، تا می تواند شیطنت می کند. به همین خاطر مادرش او را وحشی خطاب می کند و او را برای تنبیه بدون شام به اتاق خوابش می فرستد. اما خوشبختانه جنگلی شگفت انگیز در اتاق او شروع به رشد می کند و به او اجازه می دهد تا بدون هیج مانعی به عنوان رئیس وحشی ها شیطنت کند.
دخترك به همراه مادر و پدرش برای تفریح و گردش به ساحل می روند. پدر و مادر تمام وقت در صندلی های ساحلی خود نشسته اند، یا خرخر می كنند و یا مدام از دخترك شكایت می كنند و به او غُر می زنند. و این در حالی است كه دخترك شانسی می یابد تا سفری ماجراجویانه بر دریای خروشان داشته باشد.
داریم می ریم چه كار كنیم؟ / می ریم یه خرس شكار كنیم / هوا خوبه، آفتابیه / چه آسمونی! آبیه / شجاعیم و ترس نداریم / چون همه اهل شكاریم. و این گونه است كه پدر به همراه چهار فرزندش و البته سگشان به شكار خرس می روند، كاری كه اصلاً آسان نخواهد بود. آن ها از میان علف های بلند، رود پر آب و خروشان، جنگلی انبوه و كولاكی سخت گذشتند.