خانه کتابدار و ترویج خواندن در روز ١٨ اردیبهشت، میزبان پروفسور اولریش مارزلف پژوهشگر و ایران شناس آلمانی بود.
این نشست با حضور توران میرهادی بنیان گذار شورای کتاب کودک، نوش آفرین انصاری دبیر شورای کتاب کودک، احمد وکیلیان محقق و نویسنده و شمار زیادی از اعضا و مروجان قصه گویی شورای کتاب و دیگر علاقه مندان برگزار گردید.
پروفسور مارزلف که در رشته خاورشناسی در دانشگاه کلن درس خوانده از خاطرات خود در ایران سخن گفت. او در دهه پنجاه در مشهد و به شاگردی سید جلال الدین آشتیانی و دکتر غلامحسین یوسفی به آموختن زبان فارسی پرداخت. در همان سال ها با ادبیات کودکان و قصه های قدیمی آشنا شد و شروع به کار تحقیقی بر روی قصه های ایرانی کرد.
نخستین رساله او در باره قصه ای از قصه های ملا نصرالدین بود. در گام بعد، پژوهش بر روی چهل طوطی را انجام داد و در پایان رساله دکترای خود را در باره قصه های ایرانی ارائه کرد. از دیگر کارهای او می توان به کتاب "طبقه بندی قصه های ایرانی"، "بهلول عاقل"، "طنز در ادبیات عرب" و ده ها رساله در زمینه قصه های ایرانی اشاره کرد.
مارزلف در آغاز سخنانش به پروفسور الول ساتن، ایران شناس مشهور اشاره کرد. کسی که سال ها پیش در ایران با خانمی سالخورده به نام مشدی گلین خانم آشنا شده است. مشدی گلین خانم، قصه های بی شماری در حافظه خود داشته است و پروفسور ساتن آن ها را با گویش مشدی گلین خانم ضبط و جمع آوری کرد. این قصه ها سال ها بعد به همت اولریش مارزلف و احمد وکیلیان در سال ١٣٧٤ به زبان فارسی به چاپ رسید. از دیگر کتاب های قصه های ایرانی که ساتن جمع آوری کرده می توان به کتاب "توپوز قلی خان" اشاره کرد که به کوشش احمد وکیلیان و زهره زنگنه زیر نظر پروفسور اولریش مارزلف در سال ١٣٨٦ چاپ شده است.
مارزلف ٢٥ سال است که در موسسه دایره المعارف قصه های دنیا در آلمان به تحقیق و پژوهش مشغول است. او درباره شیوه کار دایره المعارف قصه های دنیا گفت: "در این بنیاد متن قصه ها چاپ نمی شود، بلکه درباره آن ها مقاله علمی ارائه می شود. تا کنون ٣٦٠٠ مقاله علمی بر روی قصه ارائه شده که یک سوم آن در باره قصه های دنیا است. در این مقاله ها خواستگاه قصه ها، قصه های مشترک میان ملل، شکل های مختلف یک قصه و این که اکنون جایگاه قصه در چه موقعیتی قرار دارد بررسی می شود."
پروفسور مارزلف به عنوان نمونه به قصه شنگول و منگول اشاره کرد که خواستگاه اصلی آن یونان باستان در قرن ٥ میلادی بوده است.این قصه بسیار کوتاه بوده و به مرور زمان و با گردش در جغرافیای ملل مختلف، دستخوش تغیراتی شده است. مثلا بز این قصه در آلمان ٧ بچه دارد و یا در پاکستان به جای بز و گرگ با غزال و تمساح روایت می شود. به باور مارزلف، با بررسی قصه ها می توان به فرهنگ ملت ها پی برد. مثلا در روایت ایرانی مادر بزی بر روی بام خانه می رود و می گوید کی خورده شنگول من؟ در حالی که در روایت آلمانی این اتفاق نمی افتد چون خانه های آلمانی سقف های شیب دار دارند. اولریش مارزلف به اهمیت حفظ و جمع آوری قصه ها اشاره کرد و به همکاران شورای کتاب کودک پیشنهاد کرد که برای حفظ این میراث معنوی انجمن قصه گویی تاسیس کنند.
در ادامه نشست احمد وکیلیان عضو انجمن بین المللی قصه شناسی وسردبیر فصلنامه فرهنگ مردم از آشنایی و همکاری خود با پروفسور اولریش مارزلف سخن گفت و اشاره کرد که مهم ترین چیزی که در طول تاریخ انسان ها را از نسلی به نسل دیگر رسانده قصه بوده است. به باور او، قصه ها آرزوهای دست نیافته انسان ها در طول تاریخ هستند. اگر قصه ها نبودند مردم در زیر بار حاکمان زور گو دوام نمی آوردند. یک شخصیت ساده مثل حسن کچل و یا یک چوپان در قصه ها می تواند بر علیه حاکمی زور گو بایستد و داد مظلوم را از ظالم بستاند.
وکیلیان گفت که قصه ها تاریخ نا نوشته یک قوم هستند، پس باید حفظ شوند. او به کمبود پژوهشگر در این زمینه اشاره کرد. او گفت که در سال ٢٠٠٤ در آلمان گنگره بین المللی هزار و یک شب برگزار شد اما متاسفانه از زاد گاه هزار و یک شب، یعنی ایران، هیچ مقاله ای در این زمینه ارائه نشد.
در پایان پروفسور مارزلف در پاسخ به این پرسش که تغییر و بازنویسی در قصه ها تا چه اندازه قابل قبول است گفت: "نگاه یک پژوهش گر با یک قصه گو متفاوت است. یک پژوهشگر باید به اصل قصه وفادار بوده و هیچ تغییری در آن ندهد تا به همان شکل سنتی و بومی حفظ شود، اما یک قصه گو باید متن را متناسب با گروه سنی و اجتماعی مخاطبان هماهنگ کند. در حقیقت مسئله مجاز بودن نیست، بلکه مسئولیت داشتن است. باید بدانیم برای چه کسی و با چه هدفی قصه را تغییر می دهیم.
