در بیشتر فرهنگ‌ها، داستان گفتن و شنیدن از قدیمی‌ترین رسوم‌هاست. داستان‌ها از نسلی به نسلی دیگر گفته و بازگفته شده است. کودکان مانند بزرگسالان از شنیدن داستان لذت می‌برند. اگر به جمع کودکانی که دور هم نشسته‌اند و کسی برای آن‌ها کتاب می‌خواند نگاه کنید، می‌بینید که آن‌ها شیفته شنیدن هستند.
بلند خواندن کتاب گرچه کار ساده‌ای به نظر می‌رسد، بسیار پر اهمیت است. چرا که سبب ارتقای مهارت‌های اکتسابی زبان می‌شود و سودمندی بسیاری دارد که مهم‌ترین آن تضمین خوب خواندن در آینده است. طبق تحقیقات، بلند خواندن کتاب برای کودکان سبب موفقیت آن‌ها در خواندن می‌شود و این مهم‌ترین نتیجه و برای دانش‌اندوزی ضروری است.
در این عصر اطلاعات اطراف ما را چیزهایی که چاپ می‌شود احاطه کرده است، از علائم جاده‌ها گرفته تا اطلاعات نوشته شده روی جعبه‌های غذا و خوراکی و کتاب‌های مدرسه و دانشگاهی و برگ‌های بیمه که همه باید خوانده شوند. پس بسیار مهم است به فرزندان مان امکانات کافی برای گوش کردن و خواندن کتاب و روزنامه و سایر مطبوعات را بدهیم.
بلندخوانی چه فایده ای دارد؟
بلندخوانی سبب افزایش مهارت‌های زبان می‌شود. بلند خواندن به فهم عمیق‌تر دستور زبان، مفاهیم جمله‌ها کمک می‌کند و پیش‌زمینه دانستن معانی واژگان و خلاصه ادبیات شود. بلندخوانی سبب ارتقای خلاقیت فکر کودکان می‌شود. گوش کردن به کتاب‌ها سبب می‌شود کودکان در دنیای تخیل غرق شوند. کودکان می‌توانند همراه با شخصیت‌ها به مکان‌های دور بروند. با احساسات شخصیت‌ها زندگی کنند، کنجکاو شوند و موجودات شگفت‌انگیز و دنیاهای باشکوه جدید و چیزهای دیگری را تجربه کنند.
خلق ارتباط در زندگی
بلند خواندن کمک می‌کند والدین و بچه‌ها ارتباطی صمیمانه داشته باشند و خاطرات جالب خود را با یکدیگر سهیم شوند. افزون بر آن، بلند خواندن لذت و عشق کتاب خواندن را در کودک ایجاد می‌کند و این لذت سبب می‌شود کودک کتاب را همدم خود بداند.
از چه زمانی والدین باید کتاب خواندن برای کودک را شروع کنند؟
خواندن برای کودک را هر چقدر زودتر شروع کنید، زود نخواهد بود. والدین می‌توانند از ابتدای تولد نوزاد، خواندن کتاب و صحبت با او را شروع کنند. و این ایده آل ترین زمان است.
بیش‌ترین یادگیری واژه‌های شنیداری
آن دسته از کودکان چهار ساله ای که قبلاً برایشان با صدای بلند کتاب خوانده‌اند یا با آن‌ها صحبت شده است، گنجینهٔ واژگانی بیش از ۳۲ میلیون کلمه دارند و دیگرانی که این تجربه را ندارند، این توانایی را هم ندارند.
چه نوع نوشته‌هایی را والدین برای کودکانشان بخوانند؟
کارشناسان ادبیات انتخاب نوشته‌های خوب را که از نظر فرهنگ واژگان غنی هستند، و موضوع‌های جالب و سبک نگارش متنوع دارند و نوشته‌هایی که محتوای ارزشمند دارند پیشنهاد می‌کند، چرا که این گونه نوشته‌ها کمک می‌کند زمینه دانایی آن‌ها و گنجینه واژگان و مهارت‌های درکشان بالا رود.
این کارشناسان تأکید می‌کنند خواندن کتاب‌های داستانی و غیر داستانی مانند علمی به صورت همزمان باعث افزایش یادگیری می‌شود. این دو نوع نوشته به کودکان کمک می‌کند در مورد منظور کتاب به فکر بیفتند. برای مثال کتاب‌های داستانی آن‌ها را سرگرم می‌کند و کتاب‌های علمی به آن‌ها آموزش می‌دهد.بلند خواندن سه مرحله دارد: قبل، حین و بعد از خواندن
آماده کردن برای بلند خواندن
— در صورت امکان کتابی بخوانید که آسان است و مطمئن هستید محتویات آن مناسب است و آماده باشید تا به پرسش‌های آن‌ها دربارهٔ معنی لغات و مفاهیم پاسخ بدهید. کتاب را معرفی کنید. جلد کتاب را نشان دهید. عنوان آن را بخوانید و نام نویسنده و تصویرگر آن را بگویید.
— سؤال کنید آیا این یک کتاب داستانی (تخیلی) است یا یک کتاب آموزشی (واقعی) و چرا؟ (خصوصیات کتاب داستان را از قبیل نوع داستان مثلاً افسانه، شخصیت‌ها، تصویرها و حیوانات ناطق همه را بگویید).
— خصوصیات کتاب‌های آموزشی از قبیل اینکه چه مندرجاتی دارد. در مورد چه موضوعات آموزشی یا علمی صحبت می‌کند و فرهنگ لغات مشکل، ضمیمه کتاب، عکس‌ها، عنوان‌های کتاب و سرفصل‌ها را توضیح دهید. قبل از خواندن کتاب معنی بعضی از واژه‌ها را برای کودکان توضیح دهید تا هنگام خواندن کتاب بچه‌ها داستان یا آموزش را بهتر بفهمند.
— در حین خواندن کتاب و بعد از خواندن آن با بچه‌ها صحبت کنید و از آن‌ها پرسش کنید.
— کودکان را تشویق کنید در مورد کتاب با شما صحبت کنند. هنگام خواندن کتاب تجربیات و درک خود را با آن‌ها در میان بگذاریدو از آن‌ها سئوالاتی بپرسید.اگر کتاب داستان می‌خوانید سئوالاتی مانند «داستان درباره چه چیزی است؟ و چرا؟ شخصیت اصلی کیست؟»، هم چنین در حین خواندن بپرسید «به نظر شما بعد از این چه اتفاقی خواهد افتاد؟» و بعد از خواندن کتاب از آن‌ها سئوال کنید «آیا کتاب را دوست داشتند؟ و اگر نه چرا؟ و اینکه اول و وسط و آخر داستان چه اتفاقی افتاد؟»
— در مورد کتاب‌های آموزشی از آن‌ها سئوال کنید: از عنوان کتاب چه به نظرتان می‌رسد؟ چرا دوست دارید، بیاموزید؟ بعد از خواندن کتاب از کودک خود بخواهید نکات مهمی را که با خواندن کتاب آموخته است دوباره بگوید.
چگونه بهترین نتیجه را از بلند خواندن بگیری
خواندن یک کار تفریحی است.
— با انتخاب مکان مناسب برای کودک خواندن را برایش لذت بخش کنید.
هر روز حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و ترجیحاً در یک زمان معین کتاب بخوانید.
با دکلمه و بلند و کوتاه کردن صدا و حرکات صورت و دست، داستان را بخوانید. این کار سبب می‌شود قدرت تخیل کودک تقویت شود.
اگر کودک شما میل به گوش کردن ندارد، لباس شخصیت داستان را بپوشید تا او را علاقه مند به گوش کردن کنید.
از عروسک‌ها برای گفتن داستان استفاده کنید. عروسک‌های کاغذی یا جورابی (دست کردن در جوراب) برای آن‌ها جالب است.
خلاصه آن که بلند خواندن برای کودکان تخیلات خواب آن‌ها را بیدار می‌کند و مهارت‌های زبانی آن‌ها را تقویت می‌کند و رفتار آن‌ها را با خواندن کتاب‌ها تغییر می‌دهد.
در پیوند با این مطلب بیشتر بخوانید:
