آقای «ویلی وانکا» در داستان کتاب «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی»، شیرینی‌سازی مشهور و صاحب بزرگ‌ترین کارخانه‌ی شکلات‌سازی است که تصمیم دارد با قرار دادن پنج بلیط طلایی در شکلات‌هایش، فقط و فقط به پنج بچه اجازه دهد از کارخانه‌ی عجیب او دیدار کنند و آن‌قدر به آن‌ها شکلات و آب‌نبات بدهد که تا پایان عمرشان تمام نشود.
منطقی نیست اگر انتظار داشته باشیم «چارلی باکت» که در خانواده‌ای بسیار فقیر زندگی می‌کند و تنها سالی یک‌بار، آن هم روز تولدش، می‌تواند یک شکلات وانکا بخرد، برنده‌ی یکی از این بلیط‌ها شود. آن هم زمانی که پیش از او چهار بچه‌ی عجیب و غریب بلیط‌های طلایی را پیدا کرده‌اند: پسر گنده‌ای که همیشه در حال خوردن است، دختر نازپروده‌ای که پدر و مادرش دست‌به‌سینه در خدمت او هستند، دختری که از صبح تا شب آدامس می‌جود و پسری که همه‌ی زندگی‌اش را روبه‌روی تلویزون می‌گذراند. اما گاهی در داستان‌ها اتفا‌ق‌های غیر منطقی رخ می‌دهند. چارلی پنجمین کودکی است که بلیط طلایی را پیدا می‌کند و راهی کارخانه‌ی شکلات‌سازی می‌شود.
در طول این دیدار هیجان‌انگیز و البته عجیب، کودکان یکی یکی از ادامه‌ی مسیر باز می‌مانند و فقط چارلی موفق می‌شود تا پایان ویلی وانکا را همراهی کند. موفقیتی که پاداشی بسیار بزرگ به همراه دارد: کارخانه‌ی شکلات‌سازی!
«رولد دال»، نویسنده و فیلم‌نامه‌نویس بریتانیایی نروژی تبار، در دهه‌ی ۴۰ میلادی به خاطر آثارش برای کودکان و بزرگسالان مشهور شد. این نویسنده‌ی مشهور و خوش‌فکر ادبیات کودکان، در این اثر به نمایش فقر و خلق امید پرداخته است. کتاب تربیت نادرست کودکان را نقد و برابری فرصت برای همه‌ی کودکان را ترویج می‌کند. رولد دال افزون بر دوگانه‌ی «چارلی وکارخانه شکلات سازی» و « چارلی و آسانسور بزرگ شیشه‌ای» کتاب‌های پرآوازه‌ی دیگری هم‌چون «غول بزرگ مهربان»، «ماتیلدا»، «جادوگران»، «دنی قهرمان جهان» و ... را در کارنامه‌ی خود دارد. نوشته‌های او بیش‌تر از زاویه‌ی دید کودکان روایت می‌شوند.
انتشارات مختلفی این کتاب را ترجمه و چاپ کرده‌اند. از این میان می‌توان به ترجمه‌ی محبوبه نجف‌خانی و شهلا طهماسبی که به ترتیب توسط نشر افق و مرکز منتشر شده‌اند، اشاره کرد.
فیلم «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» نیز در سال ۲۰۰۵ میلادی به کارگردانی «تیم برتون» ساخته شد. پیش‌تر نسخه‌ی دیگری از این فیلم با هنرنمایی جین وایلدر در نقش ویلی وانکا، ساخته شده بود.
رولد دال در ایران (بخش نخست)
رولد دال در ایران (بخش دوم)
نگاهی به فانتزی رولد دال
میراث رولد دال
ده ناگفته از زندگی رولد دال
موزه و مرکز قصه رولد دال
معرفی کتاب و فیلم چارلی و کارخانه شکلات‌سازی
