راهنمای ترویج خواندن کودک ۳ تا ۶ سال
سنین ۳ تا ۶ سالگی دوره‌ای سرشار از کشف، خیال‌پردازی و زبان‌آموزی است. در این بازه، کودک شما توانایی دنبال‌کردن داستان‌ها، درک مفاهیم ابتدایی، و بیان احساسات خود را از طریق کلمات و تصاویر به‌سرعت گسترش می‌دهد. کتاب و قصه، کلید درهای این دنیای تازه‌اند.
📘 چرا خواندن در این سن اهمیت دارد؟
-
تقویت زبان و گفتار از طریق واژگان تازه و ساختارهای جمله.
-
پیش‌نیازهای سوادآموزی مانند آشنایی با چاپ، ترتیب داستان، و جهت خواندن.
-
افزایش تمرکز و دقت شنیداری.
-
رشد تخیل، همدلی و درک احساسات.
-
پایه‌گذاری عادت مطالعه برای سال‌های آینده.
📚 چه کتاب‌هایی برای ۳ تا ۶ ساله‌ها مناسب‌اند؟
|
نوع کتاب |
ویژگی‌ها |
|---|---|
|
کتاب‌های تصویری داستانی |
با متن‌های بلندتر، شخصیت‌پردازی و خط داستانی ساده. |
|
کتاب‌های شعر و ترانه |
آهنگین، تکرارپذیر، با استعاره‌های ساده و لذت‌بخش. |
|
کتاب‌های غیر داستانی ساده |
معرفی مشاغل، جانوران، بدن انسان، طبیعت و... |
|
کتاب‌های الفبا و اعداد |
با تصویرسازی خلاق و بدون فشار آموزشی. |
|
متل‌ها و ترانه‌های عامیانه |
غنی از زبان و فرهنگ، همراه با حرکت یا بازی. |
|
قصه‌گویی بدون کتاب |
قصه‌هایی از حافظه یا تخیل، به‌ویژه پیش از خواب. |
👪 چگونه بخوانیم؟
-
کودک را در آغوش بگیرید، فضای آرام و صمیمی بسازید.
-
با صدای بلند و لحن نمایشی بخوانید.
-
از کودک بخواهید درباره تصاویر و اتفاقات داستان صحبت کند.
-
اگر خواست، یک کتاب را بارها برایش بخوانید.
-
از او بخواهید داستان را به زبان خودش بازگو کند یا پایان جدیدی بسازد.
-
بعد از خواندن، با هم نقاشی بکشید، نمایش بازی کنید یا از دل داستان، شعر بسازید.
📌 پیشنهادهایی برای والدین
|
پیشنهاد |
توضیح |
|---|---|
|
پیش‌مطالعه کتاب |
پیش از بلندخوانی، خودتان یک بار کتاب را بخوانید تا اجرای روانی داشته باشید. |
|
انتخاب مشارکتی |
به کودک اجازه دهید خودش کتاب را انتخاب کند؛ این مشارکت انگیزه می‌آفریند. |
|
بازدید از کتابخانه و کتاب‌فروشی |
به تجربه کودک برای لمس و دیدن کتاب‌ها بیفزایید. |
|
برنامه‌ی منظم مطالعه |
زمان‌هایی مشخص در روز (مثل پیش از خواب یا بعد از ناهار) را به خواندن اختصاص دهید. |
🎨 فعالیت‌های پس از خواندن
-
کشیدن نقاشی از شخصیت یا صحنه‌ی محبوب داستان.
-
اجرای نمایش کوتاه با عروسک یا خود کودک.
-
ساختن کتاب تصویری دست‌ساز با کمک کودک.
-
گفت‌وگو درباره «اگر جای شخصیت داستان بودی، چه می‌کردی؟»
با کتاب، خیال کودک پرواز می‌کند، زبانش شکوفا می‌شود، و ذهنش برای ورود به مدرسه آماده می‌گردد. این دوره، پایه‌ای طلایی برای پرورش یک خواننده‌ی مستقل و علاقه‌مند است.
کتاب «چه خوب که هشت پا نیستی» درباره پسر کوچکی است که از انجام کارهای روزانه مانند لباس پوشیدن، مسواک زدن، خوابیدن، غذا خوردن و غیره خسته شده و وقتی شرایط بچه‌های حیوانات مختلف به شکلی فانتزی برایش در انجام هر کدام از این کارها تصور می‌شود، در آخر کتاب از این‌که خودش است حس خوب و رضایت‌بخشی پیدا می‌کند.
شنبه, ۴ دی
بسیاری از مربیان به آموزش غير مستقيم همراه با بازي و شادي باور دارند، اما به درستی نمی دانند این آموزش چیست و چگونه باید آن را به اجرا در آورند. کتاب کار مربی در بر گیرنده فعالیت ها و تجربه های توران میرهادی کارشناس رشته های روانشناسی تربیتی و آموزش پیش از دبستان و ابتدایی و استاد برجسته ادبیات کودکان ایران در طول بیست وسه سال کار با كودكان است.
شنبه, ۲۰ آذر
این کتاب به سفارش امور پژوهش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ترجمه شده است و پیشنهادها و رهنمودهای ساده ای برای پدران و مادران و مربیان و آموزشگران، برای افزایش و گسترش فراگیری کودکان دارد. این پیشنهادها و رهنمودها برپایه ی روش آموزش خلاق تنظیم شده اند. به باور نویسنده، در روش آموزش خلاق نه خشونت برای آموزش در کار است و نه "لوس کردن". بنیاد این روش بر پایه ی ایجاد پرسش در ذهن مخاطب و راهنمایی او برای رسیدن به پاسخ است.
دوشنبه, ۱۵ آذر
به کودکی که از تاریکی می‌ترسد چگونه کمک می‌کنید؟
چه می‌کنید تا بچه‌ها به حرف‌های شما گوش بدهند؟
به کودکی که اسباب‌بازی‌اش را به بچه‌های دیگر نمی‌دهد، چگونه رفتار درست را آموزش می‌دهید؟
سه شنبه, ۹ آذر
کودکان در دوران پیش از دبستان، همان قدر که وانمود می کنند می تواننند بخوانند، به نوشتن هم وانمود می کنند.
آن ها اغلب نوشتن را با گذاشتن علامت هایی روی کاغذ آغاز می کنند. کودکان این علامت ها را نوشته می نامند. آن ها با خط خطی کردن کاغذ به شکل یک فهرست، کشیدن خطوط و دایره و پرکردن صفحات با علامت های مختلف، طرح هایی می کشند و آن را یک داستان می نامند.
دوشنبه, ۸ آذر
"ماده ۱۰ قوانین استاندارد در مورد برابری فرصت ها برای معلولان چنین می گوید: "دولت ها باید فرصت ها و امکانات معلولان را برای بارور ساختن خلاقیت و توانمندی های هنری و ذهنی شان نه تنها به سود خود بلکه به سود جامعه چه در شهر و چه در روستا تضمین کنند. رقص، موسیقی، ادبیات، نمایش، هنرهای تجسمی، نقاشی و پیکره سازی نمونه هایی از این فعالیت هستند".
این قانون و دیگر قوانین در رابطه با حقوق معلولان بازتاب دهنده ی توجه جامعه ی جهانی به حضور جمعیت بیش از ۶۵۰ میلیونی معلولان به عنوان نیروی انسانی بالقوه ای است که حق دارد و می تواند در هر عرصه ای نقش داشته باشد اگر و فقط اگر شرایط برای بروز توانایی هایشان مناسب باشد. مناسب سازی مواد خواندنی گامی عملی برای مناسب سازی شرایط و پذیرش معلولان در جامعه است.
دوشنبه, ۸ آذر
در روستایی که مردمان خیلی ساده و ترسویی زندگی می کردند، چوپانی بود بنام سمندر که پسری بنام دلاور داشت. آن ها چهل بره و یک بز داشتند. چهل بره یک طرف و بز هم یکطرف! بزی شیطان و بازیگوش! روزی از روزها بزبزک از گله جا می ماند. او راه روستا را بلد است، او آنقدر می آید تا به چشمه می رسد. چند زن کنار چشمه نشسته و مشغول شستن ظرف و لباس هستند.
شنبه, ۲۲ آبان
نوشتن برای فرزند پیش دبستانی شما باید هدفمند و معنی دار باشد.
برای یادگیری مهارت نوشتن، حروف الفبا را به شکل ابزاری مانند اسباب بازی تهیه کنید.
ابزاری که کودک بتواند پیش از به دست گرفتن مداد و نوشتن حروف بر روی کاغذ بیشتر با شکل و شیوه استفاده از حروف آشنا شود.
سه شنبه, ۲۷ مهر
کتاب «لالایی‌ها و ترانه‌های نوازشی، از تولد تا سه سالگی» بر پایه‌ی این اندیشه شکل گرفته است که ادبیات گزینه‌ی برتر برای پرورش ذهنی و عاطفی و روانی کودک است و «بر آن است تا نقشی را که ادبیات کودکان می‌تواند در سه سال اول زندگی، از نوزادی تا سه سالگی داشته باشد به پدران و مادران جوان یادآور شود، بخشی از مسئولیت آن‌ها که اصل است و اغلب از دیده پنهان می‌ماند.»
یکشنبه, ۱۱ مهر
غاز کوچولو و بز کوچولو در همسایگی هم زندگی می کنند و با هم دوست هستند. آن ها با هم به مهد کودک می روند و با هم بازی می کنند و البته گاهی هم دعوا. امروز غاز کوچولو از دست بز کوچولو خیلی عصبانی است چون بز کوچولو پشت سر هم وسط حرفش پریده است و به او گفته: "منقار تق تقو". به نقاشی اش خندیده، قلعه ی شنی اش را خراب کرده و به او شاخ زده است. اما این یک روی ماجراست و بز کوچولو هم حرف هایی برای گفتن دارد.
یکشنبه, ۴ مهر
در این کارگاه نه تنها با ورز و شکل دادن خمیر، ماهیچه های حرکتی ظریف کودک تقویت می شود بلکه مجسمه های خوردنی برای خود و خانواده اش درست می کند.
پنجشنبه, ۲۵ شهریور
خردسالان از راه خیال‌پردازی و عمل کردن یاد می‌گیرند. آیا تا کنون دیده‌اید که فرزند‌تان یک سنگ را بردارد و با آن همانند یک ماشین بازی کند، یا با جنباندن لگویی، آن را یک آدم یا خرگوش فرض کند؟
چهارشنبه, ۱۷ شهریور
با ساختن کلاژ خانه ای افسانه ای همراه با کودک تان به دنیای پریان گام بگذارید. این روش بسیار خوبی برای پرورش خلاقیت و تخیل کودکان است. بریدن و چسباندن تکه کاغذها هم روش بسیار مفیدی برای تقویت مهارت های حرکتی ظریف در کودکان است.
سه شنبه, ۱۶ شهریور
شمابه عنوان پدریا مادر یک کودک پیش دبستانی، نقش مهمی در رشد و پرورش کودک دارید. بچه های کودکستانی همواره در حال آموختن دانستنی ها ومهارت های ارزشمندی هستند در خواندن، نوشتن و موفقیت در مدرسه، زمانی که بزرگتر می شوند، به آن ها کمک می کند. مهم است که شما کودک تان را به دقت زیر نظر داشته باشید پیوسته نتیجه ی مشاهدات خود را با مربیان، مددکاران کودک و مراقبان بهداشت در میان بگذارید.
سه شنبه, ۱۶ شهریور
با برپا کردن کتابخانه ای برای کودک در خانه، اهمیت کتاب در ذهن او نقش می بندد و اشتیاق او به خواندن را بیشتر و بیشتر می کند. می توانید از این رهنمود ها برای برپا کردن کتابخانه ویژه ای برای کودک تان در خانه بهره ببرید.
دوشنبه, ۱۵ شهریور
شما به عنوان پدر و مادر یا مربی، نقش بسیار مهمی در علاقه‌مند کردن کودک‌تان به خواندن دارید. تشویق کودکان به دوست داشتن کتاب و احترام به زبان نوشتاری، پایه‌ای استوار برای یادگیری خواندن است.
یکشنبه, ۱۴ شهریور
یک روز یک کانگورو با بچه ای که در کیسه داشت، از باغ وحش فرار کرد و رفت توی حیاط خانه ی خرس. پرنده کوچولو گفت: «تو هم چیزی را که من می بینم، می بینی؟» خرس جواب داد: «البته اما باورم نمی شود، مثل یک رؤیاست.»
یکشنبه, ۳۱ مرداد
کارشناسان بر این باورند که بازی در رشد همه جانبه کودکان نقش مهمی دارد. در بیست و پنج سال گذشته کشورهای پیشرفته و به ویژه نهادها و مراکز آموزشی توجه ویژه ای به بازی های کودکان نشان داده اند.
یکشنبه, ۳ مرداد
معمولاً برای بچه‌ها دو سال طول می‌کشد تا خواندن را بیاموزند، بتوانند روان بخوانند و کل متن را بفهمند. البته این کوشش به زحمتش می‌ارزد. چون در هر صورت نمی‌توان از یادگیری خواندن چشم پوشید.راهنمایی‌های ما کمک می‌کند تا شما در این راه برای فرزندانتان مفید باشید.
پنجشنبه, ۱۷ تیر
کسی که عاشق پنیر باشد حتما با موش ها دچار مشکل خواهد شد. شاه این قصه هم پنیر خیلی دوست دارد و بهترین پنیرسازان در خدمت او هستند. بوی پنیر سبب می شود که رقیب های کوچولو به سوی کاخ سرازیر شوند.
یکشنبه, ۲۳ خرداد
کتاب «دانستنی‌های زیست‌محیطی برای آموزشگران – زباله» پنجمین جلد از مجموعه شش جلدی «دانستنی‌های زیست محیطی برای آموزشگران» است. این مجموعه با این هدف تهیه شده است که به مربیان کمک کند تا در نقش راهنما و تسهیل‌کننده، جوانان و نوجوانان را در شناخت و ترویج فرهنگ محیط‌زیستی یاری دهند. در این مجموعه هر کتاب شامل دو بخش است: منبع مربی و راهنمای آموزش.
دوشنبه, ۱۷ خرداد
آرامش
حتماً به وجود یک فضای آرام برای مطالعه توجه کنید. کسی که مطالعه می‌کند به دنبال آرامش است تا بتواند به طور کامل روی داستان و تصاویر آن تمرکز کند. بعضی مکان‌ها می‌توانند: یک مبل راحتی دنج، کنار تخت کودک، روی صندلی‌های متحرک مناسب باشند. همچنین نباید صدای دیگران، صدای تلویزیون، موسیقی و برنامهٔ رادیویی در محیط شنیده شود.
چهارشنبه, ۱۲ خرداد
کودکی که غلو می‌کند، دروغ می‌گوید و یا به تحریف واقعیت می‌پردازد، این کار را به دلایل مختلفی انجام می‌دهد. گاهی اوقات (به دلایل غالباً ناشناخته) حس می‌کند که دوستش ندارند و به این منظور دروغ می‌گوید که شنونده او را بیشتر دوست بدارد. کودک یاد گرفته است که تحریف واقعیت، توجه بیشتری را به او جلب می‌کند. این کار گاهی اوقات جبران‌گر احساس ناتوانی اوست.
چهارشنبه, ۲۹ اردیبهشت
داستان کتاب «دستی که بوسه می‌زند» راز قدیمی مامان راکنی را بیان می‌کند که نسل اندر نسل به او منتقل شده، راز آرامش و جدایی، رازی که همه در سنی باید آن را بدانیم و بپذیریم تا بتوانیم جدایی را تاب بیاوریم.
سه شنبه, ۲۱ اردیبهشت