راهنمای ترویج خواندن کودک ۶ تا ۹ سال
سنین ۶ تا ۹ سالگی، دوره‌ای حیاتی در یادگیری و تثبیت مهارت‌های سواد است. کودک در این سال‌ها خواندن را نه‌تنها می‌آموزد، بلکه به‌تدریج از آن لذت می‌برد و از کتاب به عنوان ابزاری برای کشف جهان بهره می‌گیرد.
در این دوره، کودک با تقویت مهارت‌های شنیدن، بیان کردن، خواندن و نوشتن، دایره واژگان خود را گسترش می‌دهد و درک مفاهیم را عمیق‌تر تجربه می‌کند.
📘 چگونه کتاب را با کودک ۶ تا ۹ ساله سهیم شویم؟
|
راهکار |
توضیح |
|---|---|
|
بلندخوانی مشارکتی |
شما بخوانید، سپس از کودک بخواهید جمله‌هایی را با صدای بلند بخواند. بدون اجبار. |
|
گزینش کتاب توسط کودک |
اجازه دهید خودش کتاب دلخواه را از کتابخانه یا کتاب‌فروشی انتخاب کند. |
|
خواندن مستقل را تشویق کنید |
کتاب‌های آسان‌خوان را در اختیارش بگذارید و از او بخواهید برای شما بخواند. |
|
گفت‌وگو درباره کتاب |
پس از خواندن، درباره شخصیت‌ها، ماجراها یا پایان داستان گفت‌وگو کنید. |
|
فعالیت‌های بعد از خواندن |
نقاشی، نمایش، ساخت کتاب تصویری، یا نوشتن پایان متفاوت برای داستان. |
📚 چه کتاب‌هایی برای کودکان ۶ تا ۹ سال مناسب‌اند؟
|
نوع کتاب |
ویژگی‌ها |
|---|---|
|
کتاب‌های داستانی تصویری بلندتر |
با خط داستانی قوی، شخصیت‌پردازی ساده و پیام‌های روشن. |
|
کتاب‌های غیرداستانی ساده |
موضوعات جذاب مانند حیوانات، فضا، اختراعات، بدن انسان و طبیعت. |
|
کتاب‌های شعر، ترانه و متل |
به‌ویژه آن‌هایی که با زبان بازی می‌کنند و قابل تکرار هستند. |
|
کتاب‌های الفبا و اعداد خلاقانه |
برای تقویت سواد پایه به‌صورت غیرمستقیم. |
|
مجموعه‌کتاب‌های آسان‌خوان (در چند سطح) |
مناسب برای تقویت خواندن مستقل و افزایش اعتماد به نفس. |
|
قصه‌گویی شبانه |
گفتن داستان از حافظه یا ساختن قصه‌های تخیلی پیش از خواب. |
✨ چرا این دوره مهم است؟
-
تقویت عادت مطالعه در خانه
-
شکل‌گیری درک عمیق‌تر از مفاهیم داستانی و غیر داستانی
-
افزایش استقلال در انتخاب و خواندن کتاب
-
گسترش واژگان و مهارت‌های نوشتاری
📌 نکته‌هایی برای والدین
-
روزانه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به خواندن اختصاص دهید.
-
به تفاوت‌های فردی در سرعت خواندن احترام بگذارید.
-
اگر کودک از واژه‌ای یا مفهومی سر درنمی‌آورد، صبورانه توضیح دهید.
-
به هیچ‌وجه خواندن را با تهدید یا تنبیه همراه نکنید.
-
اجازه دهید کودک درباره کتاب‌هایی که دوست ندارد، نظر دهد.
«بازی های روز چهارشنبه» داستان مربع بزرگ و دایره کوچک است که روزهای چهارشنبه بازی مورد علاقه شان را بازی می‌کنند.
سه شنبه, ۲ تیر
جایزه «لاک پشت پرنده» حالا چند وقتی هست که به یکی از جایزه‌های مهم حوزه ادبیات کودک تبدیل شده است. جایزه‌ای که به همت چندین و چند نفر از فعالان عرصه ادبیات کودک شکل گرفت تا شاید بتوانند در این وانفسای وضعیت کتاب و کتابخوانی، دریچه تازه‌ای به روی والدینی باز کند که دغدغه کتابخوانی کودکان‌شان را دارند. خودشان می‌گویند ما مثل کشاورزانی هستیم که بذرهای اندیشه را می‌پراکنیم به امید این که باد بیاید و آن ها را به جای اصلی ببرد؛ ذهن کودکانی که قرار است نسل کتابخوان بعدی کشور ما باشند.
سه شنبه, ۲۹ اردیبهشت
هفدمین جشنواره‌ی بین المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، میزبان میهمانانی از چند قاره‌ی جهان بود؛ «کریستین پدمونتی» قصه‌گوی آمریکایی نیز یکی از میهمانان جشنواره بود که حضورش در ایران و آشنایی با فرهنگ و سنت‌های مردم این دیار، برایش بسیار جذاب بود. در زیر گفت گوی او را با خبرنامه کانون می خوانید:
شنبه, ۱۹ اردیبهشت
کلیت کنونی نمایش در کانون از فرم‌های روایی متنوعی در اجرا بهره می‌گیرد. تعزیه به شکل سنتی یا با تجربیات پراکنده بر نوآوری در شکل اجرایی و مضامین آن، بخشی از این کلیت است. همچنین نمایش‌های عروسکی و مشخصا خیمه‌شب‌بازی و دیگر عروسک‌های محلی نیز سهمی – هر چند اندک – از این مجموعه را بر عهده دارد. همچنین نمایش‌هایی به اجرا درمی‌آید که یا با در نظر گرفتن درام به انجام رسیده‌اند یا بر اساس اقتباس از داستان یا ساختار متون کهن فارسی. قصه‌گویی نیز بخشی دیگر از پیکره‌ی نمایش در کانون را تشکیل می‌دهد.
شنبه, ۱۹ اردیبهشت
قصه گویی یکی از قدیمی ترین روش های ارتباط است. با کمک قصه گویی کودک تان را به ستایش گذشته اش تشویق کنید و رویاها و هدف های آینده ی او را با روایت داستان به روش کلاژ، تحقق ببخشید.
شنبه, ۱۲ اردیبهشت
همه‌ی دوستان آندره مادربزرگ دارند به جز او؛ گرهاد با مادربزرگش به شهر بازی می‌رود، مادربزرگ روبرت هم برای او از سفر سوغاتی می‌آورد. با دیدن عکس مادربزرگش خیال‌پردازی‌های آندره آغاز می‌شود.
او مادربزرگی خیالی برای خود می‌سازد؛ مادربزرگی که با او به شهربازی می‌رود، به او اجازه می‌دهد هر چقدر که دوست دارد سوسیس بخورد، با ماشین عجیب و غریبش او را به صحرا می‌برد تا اسبی وحشی بگیرند و کلی ماجراجویی‌های دیگر. اما با آمدن پیرزنی مهربان به همسایگی آن‌ها مادربزرگ خیالی ناچار می‌شود به تنهایی ماجراجویی کند.
سه شنبه, ۸ اردیبهشت
کتاب « کنسرت پنج موش بامزه » داستان دوستی است. نوایی خوش پنج موش بامزه را در شبی مهتابی به کنار برکه، محل برگزاری کنسرت قورباغه‌ها می‌کشاند. اما این برنامه فقط برای قورباغه‌ها اجرا می‌شود و قورباغه‌ها موش‌ها را بیرون می‌کنند. موش‌ها که گرفتار افسون موسیقی شده‌اند تصمیم می‌گیرند کنسرتی برگزار کنند اما چون صدای خوبی ندارند ساز می‌سازند و نواختن را تمرین می‌کنند.
سه شنبه, ۸ اردیبهشت
برکه کوچک است و خانم مرغه نمی تواند بال هایش را در آن ببیند. به سوی رودخانه راه میافتد غافل ازاین که تمساحی گرسنه در انتظار اوست. تمساح خانم مرغه را به دندان می گیرد و به لانه اش می برد. خانم مرغه زیرک به محض آن که تمساح دهانش را باز می کند می پرد و روی تیرک سقف می نشیند.
سه شنبه, ۸ اردیبهشت
در متن همه‌چیز هست، اما بدون حاشیه. او در همه وجوه، گزیده‌کار است؛ از آثارش گرفته تا زمانی که تن به گفت‌وگو و حرف‌زدن می‌دهد؛ مردی بلندقامت و به‌ظاهر جدی که تصور ارتباط با کودکان را در وهله اول برای بیننده سخت می‌کند بااین‌حال، دنیایی رنگی، ساده و بدون اغراق را با تصویرسازی کتاب‌هایی که ماندگار شده‌اند، به کودکان ایرانی ارائه داده است. او همچنین مهربان است، مخصوصا وقتی که با ته‌لهجه شیرین اصفهانی‌اش شروع به صحبت می‌کند و با دقت و حوصله، سؤال‌ها را پاسخ می‌دهد. صحبت در مورد فرشید مثقالی است، هنرمندی که می‌توان گفت بیشتر شاخه‌های مختلف هنرهای تجسمی را تجربه کرده است؛ شهرت اصلی او اگرچه در تصویرسازی و گرافیک است، اما از مجسمه‌سازی و البته این روزها نقاشی نیز غافل نمانده.
سه شنبه, ۸ اردیبهشت
غاز کوچولو دوست دارد مانند خفاش از شاخه‌ها سر و ته آویزان شود، مانند توکا با صدای بلند آواز بخواند، مانند پنگوئن روی برف‌ها لیز بخورد و... مانند شیر غرش کند! او غازی است که دوست دارد توانایی جانوران دیگر را داشته باشد. او رفتار جانوران مختلفی را تقلید می كند.
سه شنبه, ۱۸ فروردین
رفتم کفتر بگیرم
آهو شد و صحرا رفت
رفتم آهو بگیرم
ماهی شد ودریا رفت
دریا پر از صدف بود
صدف پر از مرواری
آهو شد و صحرا رفت انتخاب و گردآوری از اشعار عامیانه، متل ها و لالایی هاست. تصاویر مینیاتوری گردآوری شده که همره متن آمده برگرفته از کتاب های قدیمی و مکتوب همچون شاهنامه، حافظ، هفت اورنگ، منطق الطیر، خمسه نظامی است که به صورت برشی از تصویر کامل آورده شده است.
این اثر شعرهای قدیمی را در ذهن و یاد کودکان که یادآور باغ های خیال انگیز، اسب های دوست داشتنی و سرزمین های رویایی است ماندگارتر می کند و ضمن سرگرم کردن، کودک را با ادبیات شفاهی ایران آشنا می کند. این اشعار در خانه و مهدکودک ها برای خواب کودکان، بلندخوانی و اجرای نمایش خلاق مناسب است.
یکشنبه, ۳ اسفند
ماجرا از زمانی آغاز شد که دانکن به سراغ جعبه مداد شمعی هایش رفت و نامه های اعتراض امیز آن ها را پیدا کرد. بعضی ها از اینکه زیاد مورد استفاده قرار می گرفتند، گله داشتند و بعضی دیگر از کم توجهی! یکی از اینکه دیگران فکر می کردند او رنگ دخترانه ای است شکایت می کرد و دیگری از اختلاف نظر بین دوستانش! دانکن پس از خواندن نامه ها تصمیم می گیرد کمی قراردادها را به هم بزند و از رنگ های نامتعارف استفاده کند در نتیجه نقاشی خلاقانه ای می کشد و ازسوی آموزگارش تشویق می شود.
چهارشنبه, ۸ بهمن
در کتاب «چتر نجات» توبی یک چتر نجات دارد که همیشه آن را می‌پوشد. بدون آن احساس امنیت نمی‌کند. اما روزی گربه‌اش هنری بالای درختی گیر می‌کند. توبی برای نجات او از درخت بالا می‌رود، به او می‌گوید که آرام باشد و نترسد و با چتر نجاتش او را به پایین می‌فرستد.
چهارشنبه, ۸ بهمن
مرگ غم انگیز است وخیلی دشوار می شود درباره ی آن با بچه ها حرف زد. شاید برای همین کتاب های کمی درباره ی مرگ برای بچه ها نوشته شده است. از آن جا که مرگ یک اتفاق طبیعی است و خواه ناخواه بچه ها روزی با مرگ پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها روبه رو می شوند، بعضی از نویسنده ها با رعایت روح لطیف کودکان به آن می پردازند. نویسنده ی کتاب قورباغه و پرنده تلاش کرده، با نشان دادن تلخی مرگ و زیبایی زندگی در کنار هم، کودکان را با مفهوم زندگی آشنا کند. وقتی قورباغه پرنده را بی حرکت می بیند آن را به بقیه ی حیوان ها نشان می دهد.
دوشنبه, ۶ بهمن
رستم از جنگ خسته شده است و تصمیم دارد به همراه سپاهیانش در همه جا گل بکارد. آن ها از شمشیرشان به جای بیل استفاده می کنند و در همه جا گل می کارند. رستم باد را پیک خود می کند و برای افراسیاب پیغام می فرستد که اگر می خواهد در امان باشد باید گل لاله بکارد. افراسیاب از ترس رستم و برای جلب رضایت او اطاعت امر می کند و همه جای ایران و توران غرق در گل می شود. جنگ و خونریزی به پایان می رسد. گل ها، دوستی و صلح را با خود می آورند و همه جا پر از شادی می شود.
یکشنبه, ۷ دی
بین دراجی و گروه لاک پشتان دوستی و محبت عمیقی شکل می گیرد. به گونه ای که دراج ویژگی های ذاتی خود را به عنوان یک پرنده نادیده می گیرد و روی زمین در کنار آنان لانه می سازد. به پیشنهاد لاک پشتان پرهایش را می کند تا قدرت پرواز نداشته باشد و برای همیشه پیش آنان بماند.اما محبت بی قاعده و قانون دردسرساز می شود. هنگامی که شاهین به گروه آنان حمله می کند، لاکپشت ها به لاک خود پناه می برند ولی دراج بی پناه و پشیمان گرفتار چنگال های شکار شاهین می شود.
یکشنبه, ۷ دی
کتاب بچه های دوست داشتنی از مجموعه ی کتاب های دنیای شگفت انگیز بچه های حیوانات است که اطلاعاتی درباره ی بچه های جانورانی مانند فیل، گوزن، میمون، جغد و.... به مخاطب می دهد.
یکشنبه, ۷ دی
کتاب «پرنده قرمز» داستان دو کودک یتیم است که پس از دست دادن پدر و مادرشان، به مزرعه‌ای فرستاده می‌شوند. مزرعه‌دار ظالم در ازای خوراکی اندک، آن‌ها را به کارهای سخت وامی‌دارد. متیو و آنا امیدوار هستند که با رسیدن زمستان و رفتن به مدرسه روزگار بهتری داشته باشند اما در مدرسه نیز پس از چند روز متیو به خاطر ورجه ورجه کردن چوب می‌خورد و کودکان به خاطر غذای فقیرانه تحقیرشان می‌کنند.
یکشنبه, ۲۳ آذر
داستانک های نخودی، همان گونه که از نام آن پیداست، درباره ی شخصیتی به نام نخودی است. نخودی یکی از شخصیت های برگرفته از ادبیات عامیانه کودکان ایران است. نمونه های از این شخصیت ها در ادبیات کودکان کشورهای دیگر، نام هایی مانند فینگلی، فسقلی یا بند انگشتی دارند. چرا کودکان به شخصیت هایی که بازنمایی خودشان در ابعاد و اندازه های قوطی کبریتی است، این قدر علاقه نشان می دهند؟ شناخت این پدیده آسان نیست، و ریشه های شناختی گوناگون مانند روان شناختی و بازی شناختی و... دارد. دنیای کودکان دنیایی است که در آن شگفتی، می تواند بسیار عادی و روزمره باشد، قانون ها می تواند قانون نباشد و هر چیزی می تواند جای چیز دیگر قرار بگیرد. داستانک های نخودی، با شخصیتی که این بار از گردونگ هندوانه به روی زمین پرتاب شده، آمیختی از طنز کنشی، زبانی و شگفتی است.
دوشنبه, ۱۰ آذر
دنیای شما چه رنگی است؟ آبی، زرد، سیاه، سبز، قرمز، نارنجی، ارغوانی...؟
کتاب با این پرسش آغاز می شود. این پرسش مخاطب را به فکر وا می دارد. او با خود زمزمه می کند: دنیا! چه رنگی!... بلافاصله کتاب به کمک او می آید که اگر این پرسش را از یک باغبان بپرسید در جواب تان می گوید:" معلومه! دنیای من سبز است. " چیدمان متن و تصویر در سه صفحه- صفحه ی اول جای پرسش و شروع پاسخ باغبان و رنگ دنیای باغبان در کلام دیده می شود- به مخاطب فرصت می دهد درباره ی رنگ دنیای باغبان فکر کند و تشویق شود تا کتاب را ورق بزند و ببیند دنیای باغبان چه رنگی است. در ادامه، پاسخ کسانی دیگر در متن و تصویر نشان داده می شود: کسی که در ساحل به دنبال صدف است، سرهنگ، کارگر آجرچین، شیر فروش، پادشاه، غواص، ستاره شناس و هنرمند نقاش. همه ی آنان، به جز هنرمند نقاش، دنیا را تنها از یک دریچه می بینند. این داستان مصور ساده، اما هنرمندانه، ارتباط احساسی و رنگ را بیان می کند، زیرا هنگامی که می خواهیم به این پرسش پاسخ دهیم، نخست دنیای پیرامون مان را تجسم می کنیم، آن گاه احساس خود را نسبت به آن مرور می کنیم و در پایان، رنگ آن احساس را تعیین می کنیم.
چهارشنبه, ۲۸ آبان
هانو پسرکی است که نمی تواند مشکلاتش را حل کند. این کتاب درباره ی هانو است واینکه چطور می تواند با کمک دوست خیالی اش، اژدها کوچولو، بر مشکلات غلبه کند. در این داستان، ماجرای کودکی تعریف می شود که با قدرت خیال اراده ی خود را باز می یابد. او پسرک چاقی است که در مدرسه نمی تواند با دیگران ارتباط خوبی برقرار کند وهمین مسئله باعث می شد از قافله ی درس عقب بماند. نویسنده تلاش کرده است ما را با خود به دنیای هانو ببرد، دنیای ترس ها، پس روی ها و شکست های او.
چهارشنبه, ۲۱ آبان
فلامینگویی به نام فلوید و حیوانات بد مجموعه شعرهای کودکانه ی تیفانی استون هستند؛ شاعر کانادایی که کودکان و معلمان از شعرهایش استقبال کردند.
اگر کودک شما کتاب هایی مثل شعرهای شل سیلواستاین و آثار دکتر زئوس را دوست دارد، احتمالا به این دو کتاب علاقه مند خواهد شد.
چهارشنبه, ۲۱ آبان
کتاب «کسی پنگوئن گم نکرده؟» به نویسندگی و تصویرگری الیور جفرز (Oliver jeffers) درباره‌ی یک دوستی عجیب‌وغریب است؛ دوستی که به یک‌باره سر‌و‌کله‌اش در زندگی پسری کوچک پیدا می‌شود!
شنبه, ۲۶ مهر
وقتی کتاب «چتر» را باز می‌کنی، می‌فهمی که قرار نیست داستانی برای تو گفته شود بلکه این تو هستی که باید داستانت را بگویی. داستان‌هایی که هر کدام از ما از کتاب «چتر» می‌گوییم شاید همگی کلیتی یکسان داشته باشند؛ اما هر فرد برای داستانش جزئیات و نگاه خودش را وارد می‌کند و این‌جاست که نویسندگان و تصویرگران کتاب به خواننده آن، چه کودک و چه بزرگ اجازه خیالپردازی و خلاقیت می‌دهند.
شنبه, ۲۶ مهر