پژوهش با دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستان

 

همه فعالیت‌‌های پژوهش دوره دبستان شامل جست‌وجو در منابع مکتوب با استفاده از نمایه، منابع شفاهی و تهیه پرسشنامه، مراجعه به اسناد، را می‌توانید با دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستان تکرار کنید.
 با طرح پرسش‌های گوناگون همچون ادبیات عامیانه چیست، گونه‌های ادبیات عامیانه کدامند، چه کسانی تا کنون در گردآوری و پژوهش پیرامون ادبیات عامیانه تلاش کرده‌اند، دانش‌آموزان را تشویق کنید که پژوهشی گروهی برای پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها انجام دهند. به آن‌ها پیشنهاد کنید که به منابع گوناگون از جمله فصل‌های ۲تا ۹ جلد نخست تاریخ ادبیات کودکان را مطالعه کنند و با مراجعه به منابع این فصل‌ها، مطالعه کتاب‌های بیشتری را در دستور کار خود قرار دهند.
 ‌دانش‌آموزان را تشویق کنید که در کنار پژوهش های کتابخانه‌ای، پژوهشی میدانی را نیز در این زمینه تجربه کنند. به سراغ سالمندان فامیل، محله یا روستای خود بروند. از آن‌ها پرسش کنند که چه افسانه‌هایی یا متل‌ها و یا لالایی‌هایی را به یاد دارند. آن‌ها را به ثبت برسانند. با سالمندان مصاحبه کنند. مصاحبه را با ضبط صوت یا دوربین فیلم‌برداری ثبت کنند.
 دانش‌آموزان پیشنهاد کنید که به شکل گروهی، فعالیتی پژوهشی پیرامون سامانه سنتی آموزش و پرورش (مکتب‌خانه‌ها) و آموزش و پرورش نو سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۷ انجام دهند.
 چنانچه این پژوهش به شکل میدانی انجام شود برای دانش‌آموزان جالب‌تر خواهد بود. دانش‌آموزان را تشویق کنید که ابتدا درباره آموزش و پرورش مکتب‌خانه‌ای و آموزش و پرورش در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۰ و ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷ را مطالعه کنند. پرسشنامه‌ای برای هر سه دوره تهیه نمایند. به سراغ سالمندان و میان سالانی که در دوران کودکی به مکتب‌خانه‌ رفته‌اند و یا در سیستم‌های نو آموزشی در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۰ و ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷ تحصیل کرده‌اند، بروند و با آن‌ها گفت‌وگو داشته باشند.
 برای تهیه پرسشنامه‌ها زمان بگذارید. آن‌ها را تشویق کنید که پرسشنامه‌های پیشنهادی خود را به کلاس بیاورند و پرسش‌ها را به شکل گروهی مرور کنید تا بهترین پرسش‌ها در پرسشنامه‌ها جای گیرد. به دانش‌آموزان پیشنهاد کنید که از پرسش‌هایی استفاده کنند که مصاحبه شونده را به دادن اطلاعات بیشتر تشویق کند. پرسش‌هایی که تنها به پاسخ بله یا خیر منتهی می‌شوند، پرسش‌های مناسبی برای این پژوهش میدانی نیستند. به دانش‌آموزان پیشنهاد کنید که افزون بر پر کردن پرسشنامه، عکس‌برداری، فیلم‌برداری و یا ضبط صدا را نیز انجام دهند.
 گاه پژوهش های کتابخانه‌ای می تواند با پژوهش های میدانی همراه شوند . برای مثال اگر دانش آموزان درباره ادبیات اقوام پژوهش می کنند و به منابع مهم کتابخانه ای از جمله کتاب‌های تاریخ ادبیات کودکان ایران که بخش از هر دوره نتاریخی را به ادبیات اقوام اختصاص داده است ، مراجعه می کنند ،‌ پژوهشی میدانی را نیز به آن ضمیمه سازند . پژوهش‌های میدانی شامل مصاحبه با افراد صاحب‌نظر و آگاه در این زمینه می تواند باشد . همچنین تلاش کنند سند، عکس، کتاب و همچنین اشیایی مربوط به زندگی اقوام و به ویژه کودکان آن‌ها گردآوری کنند و در پایان می‌توانند نمایشگاهی درباره اقوام ایرانی برای استفاده همه دانش‌آموزان مدرسه ترتیب دهند.
 

 

 

منبع
گام به گام با تاریخ. موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودک. زهره قایینی
Submitted by editor6 on