نوجوان خود را بشناسیم: (۱۳سال به بالا)

نوجوانان نسبت به مسائل انتزاعی از اصول منطقی و استدلال سود می جویند.

در سهیم شدن کتاب با آن ها، از راهبردهای پرسشگری و بحث و گفت‌و‌گو استفاده کنید. نوجوانان از رویارویی با آثار پیچیده‌تر و دشوارتر لذت می‌برند.

•  مومو
• بخشنده
• تصاویر هالیس وودز
• جای خالی می
• یوآکیم
• چشم بهشتی
• بوته زار کیت
• سیاه دل
• دیدار با جن ها
• ماه بر فراز مانیفست

بسیاری از نوجوانان در رخدادهای گوناگون می توانند مسئولیت بپذیرند و در موقعیت‌ها و شکست ‌ها خود را مسئول بدانند.

این احساس مسئولیت و سازماندهی را باید در آن‌ها تقویت کرد. کتاب‌هایی در اختیار نوجوانان بگذارید که این حس مسئولیت را در آن‌ها تقویت کند.

•  پسری که آبرویش رفت
• آقای هنشاو عزیز
• بخشنده
• سارا، ساده و بلند بالا
• گربه ی یک چشم
• پرنده ی بی آشیان
• مسافرخانه ماه نصفه

نوجوانان برای استقلال خود، به عنوان نشانه‌ای از شخصیت، ارزش قائلند.

آثاری فراهم آورید که مستقل شدن را هم در شخصیت‌های مونث و هم در شخصیت‌های مذکر نشان می‌دهد.

• جزیره ی دلفین های آبی
• به این می گویند شجاعت
• دختر قرن بیستم
• علامت سمور
• مسافرخانه ماه نصفه

تغییرات سریع در روند رشد جسمی نوجوانان ممکن است در برخی از آن ها ایجاد کمرویی و انتقاد از خود نماید و برخی دیگر را نسبت به ظاهر خود نگران کند.

داستان‌هایی در اختیار نوجوانان بگذارید که با تجربه‌های دیگر نوجوانان در این ارتباط آشنا شوند.

•  کلونک
• تابستان قوها
• مامی جون کم حافظه

مفاهیم "درست بودن" و "غلط بودن" مورد تجدید نظر قرار می‌گیرند و کم‌کم از قطعیت بیرون می‌آیند.

نوجوانان را در تجربه‌ها و کتاب‌هایی سهیم کنید که نقطه‌نظرهای متفاوت را طرح می‌کنند چرا که آن‌ها آرام‌آرام به این شناخت می‌رسند که بین نگرش‌ها، ارزش‌ها و معیارهای والدین‌شان و دیگران تفاوت وجود دارد.

• چگونه دنیا را متحد کنیم
• با کفش های دیگران راه برو
• دیدار با جن ها

کودکان از گروه‌های هم سن و سال خود تاثیر می‌پذیرند.

کتاب‌هایی را بخوانید و مورد بحث قرار دهید که گروه‌های هم‌سن و سال را بیشتر مورد توجه قرار می‌دهند. این گروه‌ها می‌توانند بر تقویت نگرش‌ها، ارزش‌ها و علائق مثبت تاثیرگذار باشند.

• پسری که آبرویش رفت
• کفتر کش
• هم چون ستارگان
• دختر قرن بیستم
• تابستان قوها
• دختر ستاره ای
• شاهزاده خانم و دلقک زشت

حس جامعه‌پذیری نوجوانان افزوده می شود. آن ها می‌توانند نقطه‌نظرهای دیگران را درک کنند آن‌ها به این احساس می‌رسند که دلیل‌ها و راه‌ حل‌هایی که برای مسائل ارائه می‌دهند باید مورد قبول دیگران قرار گیرد.

برای نوجوانان امکان بررسی نقطه‌نظرهای گوناگون را فراهم آورید. برای این کار، آثار ادبی بهترین منبع به شمار می‌آیند.

•  ته کلاس ردیف آخر صندلی آخر
• دیدار با جن ها
• مامی جون کم حافظه
• خبر لندری
• پسرخاله وودرو

نوجوانان در این سن نسبت به نژاد،‌ قوم و فرهنگ خود تعصب بیشتری می یابند.

عشق به میهن، قوم و فرهنگ باید آگاهانه باشد و به دور از تعصب و افراط گری. به یاری ادبیات داستانی یا غیر داستانی می توان این عشق را آگاهانه کرد و ارزش‌های چندملیتی و سهم اقلیت‌های قومی را به نوجوانان شناساند.

•  پدر به من بگو نژاد پرستی یعنی چه؟
• جیپ و داستان زندگی او

در نوجوانان حس عدالتخواهی بیدار می‌شود به گونه‌ای که در برابر کاستی‌ها، قد علم می‌کنند.

کتاب‌هایی را بخوانید و مورد بحث قرار دهید که در آن‌ها مردم بر بی‌عدالتی پیروز می‌شوند، ابعادی از زندگی را بهبود می‌بخشند و یا پرسش‌های در باب زندگی مطرح می‌کنند.

•  نان و گل سرخ
• پرنده ی بی آشیان
• آخرین گربه ی سیاه

گروه‌های همسان بر نوجوانان تاثیر عمیق می‌گذراند. سازگاری با والدین کم و با همسالان در موقعیت‌های اجتماعی افزون می‌شود. نوجوانان ممکن است با والدین از در اعتراض و اختلاف درآیند. چنانچه تفاوت میان ارزش‌های خانوادگی و همسالان عمیق باشد، احتمال دارد نوجوانان به برخورد و کشمکش متوسل شوند.

برای کمک به آن‌ها گزیده‌ای از آثار ادبی و فرصت‌هایی برای بحث و گفت ‌و‌گو فراهم آورید.

•  پسری که آبرویش رفت
• دختر قرن بیستم
• پل شکسته

کودکان با آرزوها و آرمان‌های هم‌‌جنسان خودپیوندی ژرف پیدا می‌کنند: دخترها ممکن است در کارهای پسرانه ناموفق و پسرها نیز در وظایف مربوط به دختران ناموفق باشند.

برای کودکان کتاب‌های گوناگون و فرصت‌هایی برای بحث فراهم آورید که رفتارهای کلیشه‌ای را در بین هم‌جنسان منع می‌کند و بر توانمندی هر دو جنسیت در ایفای نقش‌های گوناگون، تاکید دارد.

•  همچون ستارگان
• افسانه های پریداین