راهنمای ترویج خواندن کودک ۹ تا ۱۲ سال

راهنمای ترویج خواندن کودک ۹ تا ۱۲ سال

در این دوره، بیشتر کودکان به خوانندگانی مستقل و توانا تبدیل می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به‌تنهایی کتاب بخوانند و از خواندن لذت ببرند. اما حمایت خانواده هنوز حیاتی است—تا شوق مطالعه در آن‌ها حفظ شود و مهارت‌های خواندنشان به رشد ادامه دهد.

هیچ‌گاه نباید مطالعه‌ی آزاد را فدای درس کرد. کودک کتاب‌خوان در مدرسه هم موفق‌تر است، زیرا مهارت‌هایی چون درک مطلب، دقت، تحلیل و گسترش واژگان را از طریق خواندن تقویت کرده است.


📘 بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله: چرا و چگونه؟

حتی در این سن هم کودکان و نوجوانان بلندخوانی را دوست دارند—به شرطی که همراه با احترام، گفت‌وگو و حس مشارکت باشد.

بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا:

  • خواندن را فرآیندی همراه با احساس امنیت و آرامش بدانند.

  • با زبان، واژگان و سبک‌های نوشتاری گوناگون آشنا شوند.

  • مهارت‌های شنیداری و تحلیلی خود را تقویت کنند.

  • درباره‌ی شخصیت‌ها، فضاها و موضوع‌ها تفکر و گفت‌وگو داشته باشند.

  • به خوانندگانی ماهر و مستقل تبدیل شوند.

  • دریابند که چه نوع کتاب، نویسنده یا ژانری را دوست دارند.

  • با خانواده پیوند عاطفی بیشتری پیدا کنند.

  • برای همیشه به کتاب و مطالعه علاقه‌مند بمانند.


✨ شگردهایی برای بلندخوانی با کودکان ۹ تا ۱۲ سال

شگرد

توضیح

زمان‌بندی منظم و خودانگیخته

بلندخوانی در زمان‌های ثابت و دلخواه (پیش از خواب، تعطیلات آخر هفته،...)

پرسش‌های کنجکاوی‌برانگیز

مثل: «یه مطلب جالب درباره حیوانات خوندم، بخوام برات بخونم؟»

احترام به حریم فکری نوجوان

اگر نخواست نظرش را بگوید، اصرار نکنید؛ استقلال فکری‌اش را بپذیرید.

گفت‌وگوهای باز و تفکر‌برانگیز

«به نظرت این شخصیت کار درستی کرد؟»، «اگر تو جای او بودی، چه می‌کردی؟»

خواندن مشارکتی

یک پاراگراف شما، یک پاراگراف کودک؛ تجربه‌ای برابر، بدون قضاوت.

انتخاب متن‌های متنوع

از داستان‌های کوتاه تا متون بلند و عمیق، از طنز تا درام، از علمی تا اسطوره‌ای.


📚 چه کتاب‌هایی را برای ۹ تا ۱۲ ساله‌ها انتخاب کنیم؟

نوع کتاب

چرا مفید است

رمان‌های واقع‌گرا

کمک به درک شرایط واقعی و همدلی با شخصیت‌های هم‌سن.

داستان‌های فانتزی

پرورش تخیل و تحلیل مسائل پیچیده در قالب استعاره.

رمان‌های تاریخی

شناخت گذشته، تقویت تفکر علت و معلولی و تاریخ‌نگر.

شعر و ترانه

بازی با زبان، احساسات و آواها.

کتاب‌های غیرداستانی

از دانش‌نامه‌ها و کتب علمی تا زیست‌محیطی و اجتماعی.

زندگینامه‌ها

الگوهای موفق و انسانی از زندگی واقعی.

ادبیات کهن، اساطیر و حماسه‌ها

پیوند با فرهنگ، پرسش‌گری اخلاقی و قدرت تحلیل.


📌 چند رهنمود برای پرورش کودکان کتابخوان ۹ تا ۱۲ ساله

  • سنت بلندخوانی خانوادگی را حفظ کنید.

  • خواندن مشارکتی انجام دهید—یک صفحه شما، یک صفحه کودک.

  • کودک را تشویق کنید کتابی را مستقل بخواند و بعد درباره‌اش گفت‌وگو کنید.

  • او را به خواندن رمان‌های بلند و چندفصلی علاقه‌مند کنید؛ در آغاز همراهش باشید.

  • از او بخواهید نقاشی بکشد، نقد بنویسد، یا داستانی از تخیل خود بسازد.

  • گونه‌های مختلف ادبی را به او معرفی کنید: داستان، شعر، علمی، زندگینامه، تاریخی و…

زیردسته‌بندی‌ها
جهان پهلوان "محمد مالانی" پهلوان دربار "حسین میرزا"، حاکم هرات که بین مردم محبوبیتی خاص دارد. هنگام بازگشت از هندوستان برای حاکم فیلی بسیار بزرگ و زورمند هدیه می آورد، حاکم  قدرت فیل را بیش از انسان می داند ولی پهلوان مالانی مخالف اوست و از این جا کشمکش ماجرای داستان شروع می شود.
سه شنبه, ۲۲ فروردین
رنگ ها کاربرد زیادی در زندگی ما دارند و هرکدام حس متفاوتی را در ما ایجاد می کند.
پنجشنبه, ۲۵ اسفند
این کتاب مجموعه شامل چهار داستان کوتاه بنام های: "یک روز یک آقاهه"، "مانی شست و شو"، "داستان عبرت آموز یک درخت سیب"، "دزدی که پروانه شد" است.
دوشنبه, ۲۲ اسفند
مجموعه شعر بیا چند شاخه حرف بزنیم ۲۷ قطعه شعر سپید است. اشعار در عین ایجاز، معنایی بلند و عمیق دارند شاعر گاه با یک اتفاق ساده و پیش پا افتاده تصویرهای بکری می آفریند و ذهن و روان نوجوان را بر می انگیزد. شاعر نکته های اجتماعی، زیست محیطی ،.... را با نگاه تازه و طنزگونه مطرح می کند. او از عناصر طبیعت و اشیا پیرامون و ضرب المثل ها، مفاهیم ادبیات عامیانه سود جسته است: کلاغه به خونش نرسید"‌،‌ "آسمان همین رنگ است"‌.....
یکشنبه, ۱۴ اسفند
بزرگ‌ترین اثری که انسان خلق می‌کند، زندگی اوست. با این باور همه انسان ها هنرمندند و نیازمند مجال و امکانی که اثر خود را به بهترین شکل خلق کنند. حال کودک بستر آماده‌ای‌ست  برای بروز خلاقیت، کشف و تجربه.
سه شنبه, ۹ اسفند
با برداشتن این چند گام ساده، بچه‌ها را به فضای طبیعی اطراف شان و عکاسی از آن علاقه ‌مند می کنید.
شنبه, ۶ اسفند
در مدرسه کلمنتین همه دانش آموزان در تلاش هستند برای سفر بهاری خود پول تهیه کنند. کلاس سومی‌ها و چهارمی‌ها تصمیم دارند استعدادهای خود را در مراسمی به نمایش بگذارند. امّا کلمنتین کار ویژه‌ای که مناسب این برنامه باشد به فکرش نمی‌رسد.
چهارشنبه, ۳ اسفند
"حقیقت دارد من یک فیلسوف کوچکم" کتابی است در هشت دفتر، به شکل خاطره نویسی یک کودک که در هر دفتر از موضوعاتی چون حسادت ها، تفاوت ها، دلخوشی ها، غم ها، نگرانی ها، تنهایی ها و با هم بودن ها، جور دیگر بودن ها، ظاهر و درون انسان ها، حسرت خوردن ها، پرسش ها و پاسخ ها و چگونگی طرح آن ها، بیماری و پیری، درد داشتن ها و بسیاری نکته های ریز فلسفی و روانشناختی صحبت می کند.
سه شنبه, ۲ اسفند
تا حالا شنیده اید یک دیو زمینی بخواهد از شرایط زندگی خود در غار زیر انبار قدیمی باغ دست بردارد، به خانه ی آدم ها برود، تمام عادت های خود مانند تف کردن، آروغ زدن، نخوردن کرم خاکی و... را فراموش و با مقررات انسان ها زندگی کند، هر چند سخت باشد؟
چهارشنبه, ۲۶ بهمن
 لالو یا مراد پسر کوچکی است که نمی تواند حرف بزند. او با مادر بزرگ خود با نام عجب دایزا زندگی می کند، زیرا مادرش هنگام تولد لالو از دنیا رفته و پدرش هم وقتی او کوچک بود زیرچرخ گاری می ماند و از بین می رود. همه ازاو گریزان هستند چون پیرزنی از اهالی روستا بنام چچو او را شوم می نامد و قدم او را که سبب از بین رفتن پدر و مادرش شده نحس می داند.
یکشنبه, ۱۶ بهمن
هشت داستان کوتاه، طنز و فانتزی با درونمایه اجتماعی فلسفی در کتاب "دوباره احمق های چلم" گرد هم آمده اند تا به مخاطب لذت بدهند و او را بخندانند. داستان ها حماقت انسان ها را به تصویر کشیده اند و راه حل هایی که برای مشکلات پیش آمده مطرح می شود از موضوع اصلی احمقانه تر است. حوادث داستان در دهکده ی خیالی "چلم" روی می دهد که مشهور است اداره ی آن با رئیس شورا و بزرگانی است که همه احمق هستند.
دوشنبه, ۱۰ بهمن
واژه نامه ای موضوعی و مصور و الفبائی که مفاهیم کلیدی ریاضیات  ۵ سال دبستان را به زبان نسبتاً ساده و به کمک مثال و تصویر بیان می کند. از ویژگی‏ های این فرهنگنامه طرح پرسش در ذهن دانش آموز است به طوری که او را با موضوع های مطرح شده درگیر و برای پاسخ گویی به پرسش ها به تلاش بیشتر وامی دارد. 
یکشنبه, ۲ بهمن
در این فعالیت کودکان با انجام یک فعالیت هنری با مفهوم بازیافت و مفاهیم پایه ریاضی آشنا می شود.
سه شنبه, ۲۷ دی
در این آزمایش، دانش‌آموزان فرا ‌می‌گیرند که آیا جنس سطح هایی که دانه‌ها‌ به آن‌ می‌چسبند یا میزان ارتفاع رویش دانه ها از سطح زمین، در سرعت و آسانی انتشارشان از سوی جانوران و انسان ها تاثیر دارد یا نه؟ و در پایان به این پرسش پاسخ می دهند که آیا لازم است دانه ها پیش از چسبیدن به سطح های مختلف، از گیاه خود جدا شوند.
یکشنبه, ۲۵ دی
روبی نام یک روباه نوجوان است. او روباه عجیبی است و با همه ی روباه ها فرق دارد. به قول خودش "دندونای من خرگوش خور نیستند و گنجشک هم بزور می خورند". مادر هم همیشه او را سرزنش می کند: "انگار تو شیر مادرت را نخوردی، چون هم دیر زوزه کشیدی و هم در درس کلک های روباه نمره هشت گرفتی".
یکشنبه, ۲۵ دی
‏‏‫رفتن به تعطیلات، آن هم در تابستان و کنار دریا خیلی کیف دارد. البته اگر تنها نباشی، یعنی فقط با پدر و مادرت نباشی بلکه والدینت حاضر شوند یکی از دوستان تو را هم با خودشان به سفر ببرند. والدین تیم خیلی با او کنار می آیند و بیسکویتز را هم با خودشان می برند (راستش از بس دوست تیم خوراکی و بیسکویت می خورد، اسمش را بیسکویتز گذاشته اند).
دوشنبه, ۵ دی
 برای این که یک تجربه کامل در طبیعت داشته باشید و تعطیلات خوب و کم خرجی داشته باشید، چادر زدن در طبیعت را امتحان کنید!
دوشنبه, ۲۸ آذر
 لازم نیست همیشه بچه ها را برای بازی کردن به زمین بازی ببرید. می توانید به جای آن، کودک تان را تشویق کنید که از شاخه های یک درخت محکم بالا برود.
دوشنبه, ۲۸ آذر
 عشق باغبانی در خانواده استفانی هین همیشه وجود داشته است. او در نواحی روستایی کلرادو، و در مزرعه سبزیجاتی بزرگ شد که جد پدری اش در اواخر قرن نوزدهم روی آن کار می کرد.
دوشنبه, ۲۸ آذر
در همه ی فرهنگ ها و در طول تاریخ، مردم از موسیقی و آواز به عنوان ابزاری برای آموختن و به خاطر سپردن استفاده کرده اند. شیوه ی آموزش همراه با موسیقی، به ویژه برای کودکان، شیوه ای فراگیر است. این پروژه روشن می کند که آیا آواز خواندن بیش تر از صحبت کردن صرف درباره ی یک رشته اطلاعات، توانایی فرد را برای به خاطر سپردن آن ها بالا می برد یا نه.
یکشنبه, ۲۷ آذر
  کودکان امروز بیشتر به ورزش های سازماندهی شده یا استراحت در زمین های بازی آسفالت شده عادت دارند.
شنبه, ۲۶ آذر
گروه بندی: علوم اجتماعی گروه سنی: پایه ی دوم تا پنجم دبستان هدف: در این پژوهش هدف این است که بفهمیم چه جانورانی میان کودکان محبوب ترند و آیا این محبوبیت به جنسیت و گروه سنی آن ها بستگی دارد یا نه؟ با انجام این پژوهش، مهارت های گرد آوری، ثبت و بررسی و تحلیل اطلاعات، در کودکان تقویت می شود. پرسش های پژوهش: چه جانورانی محبوب ترند؟   آیا پسران به جانوران ویژه ای علاقه مند هستند؟ دختران چه طور؟ آیا خردسالان جانوران خاصی را دوست دارند؟ کودکان بزرگ تر چطور؟
سه شنبه, ۲۲ آذر
با این تمرین، دانش آموزان کلاس پنجم با اهمیت و کاربرد مطالعات موضوعی در کارهای پژوهشی آشنا می شوند و می آموزند که راه پژوهش گسترده و باز است و آن ها در مرحله ای از فعالیت پژوهشی قرار دارند که می توانند هم از روش تحقیق(پژوهش) استفاده کنند و هم از ابزار تحقیق(پژوهش). آن ها به عنوان پژوهشگری مستقل به طور انفرادی در پژوهشی کم و بیش جامع شرکت می کنند و می آموزند که چگونه با دیگران در طرح تحقیق هماهنگ شوند. به این ترتیب، پایه های نخستین ولی محکم پژوهش به شکل یک سرگرمی علمی همراه با هدایت آگاهانه ی آموزگار در ذهن کودک کلاس پنجم نهادینه می شود. او می تواند از منابع پژوهش برای پاسخ به سوالات پژوهش یا فرضیه استفاده کند و با شیوه ی ساده ی یادداشت برداری آشنا شود.
یکشنبه, ۲۰ آذر
دانش آموزان کلاس چهارم با این تمرین ها و آموزش ها در پی یافتن پاسخ های مورد نیاز خود به کتابخانه می روند و به جست وجو می پردازند و برای طرح سوالات از آگاهی ها و تجربیات خود استفاده می کنند، ولی برای پاسخ دادن می آموزند که باید پژوهش کنند و کتابخانه مهم ترین جا برای پژوهش است. به این ترتیب بیشتر از دانش آموزان کلاس چهارم با کتابخانه و اهمیت آن آشنا می شوند و کتابخانه به عنوان ابزار مهم تحقیق برای شان معنا پیدا می کند و با مفهوم "پژوهش" نیز آشنا می شوند.
یکشنبه, ۲۰ آذر