راهنمای ترویج خواندن کودک ۹ تا ۱۲ سال

راهنمای ترویج خواندن کودک ۹ تا ۱۲ سال

در این دوره، بیشتر کودکان به خوانندگانی مستقل و توانا تبدیل می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به‌تنهایی کتاب بخوانند و از خواندن لذت ببرند. اما حمایت خانواده هنوز حیاتی است—تا شوق مطالعه در آن‌ها حفظ شود و مهارت‌های خواندنشان به رشد ادامه دهد.

هیچ‌گاه نباید مطالعه‌ی آزاد را فدای درس کرد. کودک کتاب‌خوان در مدرسه هم موفق‌تر است، زیرا مهارت‌هایی چون درک مطلب، دقت، تحلیل و گسترش واژگان را از طریق خواندن تقویت کرده است.


📘 بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله: چرا و چگونه؟

حتی در این سن هم کودکان و نوجوانان بلندخوانی را دوست دارند—به شرطی که همراه با احترام، گفت‌وگو و حس مشارکت باشد.

بلندخوانی برای کودکان ۹ تا ۱۲ ساله می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا:

  • خواندن را فرآیندی همراه با احساس امنیت و آرامش بدانند.

  • با زبان، واژگان و سبک‌های نوشتاری گوناگون آشنا شوند.

  • مهارت‌های شنیداری و تحلیلی خود را تقویت کنند.

  • درباره‌ی شخصیت‌ها، فضاها و موضوع‌ها تفکر و گفت‌وگو داشته باشند.

  • به خوانندگانی ماهر و مستقل تبدیل شوند.

  • دریابند که چه نوع کتاب، نویسنده یا ژانری را دوست دارند.

  • با خانواده پیوند عاطفی بیشتری پیدا کنند.

  • برای همیشه به کتاب و مطالعه علاقه‌مند بمانند.


✨ شگردهایی برای بلندخوانی با کودکان ۹ تا ۱۲ سال

شگرد

توضیح

زمان‌بندی منظم و خودانگیخته

بلندخوانی در زمان‌های ثابت و دلخواه (پیش از خواب، تعطیلات آخر هفته،...)

پرسش‌های کنجکاوی‌برانگیز

مثل: «یه مطلب جالب درباره حیوانات خوندم، بخوام برات بخونم؟»

احترام به حریم فکری نوجوان

اگر نخواست نظرش را بگوید، اصرار نکنید؛ استقلال فکری‌اش را بپذیرید.

گفت‌وگوهای باز و تفکر‌برانگیز

«به نظرت این شخصیت کار درستی کرد؟»، «اگر تو جای او بودی، چه می‌کردی؟»

خواندن مشارکتی

یک پاراگراف شما، یک پاراگراف کودک؛ تجربه‌ای برابر، بدون قضاوت.

انتخاب متن‌های متنوع

از داستان‌های کوتاه تا متون بلند و عمیق، از طنز تا درام، از علمی تا اسطوره‌ای.


📚 چه کتاب‌هایی را برای ۹ تا ۱۲ ساله‌ها انتخاب کنیم؟

نوع کتاب

چرا مفید است

رمان‌های واقع‌گرا

کمک به درک شرایط واقعی و همدلی با شخصیت‌های هم‌سن.

داستان‌های فانتزی

پرورش تخیل و تحلیل مسائل پیچیده در قالب استعاره.

رمان‌های تاریخی

شناخت گذشته، تقویت تفکر علت و معلولی و تاریخ‌نگر.

شعر و ترانه

بازی با زبان، احساسات و آواها.

کتاب‌های غیرداستانی

از دانش‌نامه‌ها و کتب علمی تا زیست‌محیطی و اجتماعی.

زندگینامه‌ها

الگوهای موفق و انسانی از زندگی واقعی.

ادبیات کهن، اساطیر و حماسه‌ها

پیوند با فرهنگ، پرسش‌گری اخلاقی و قدرت تحلیل.


📌 چند رهنمود برای پرورش کودکان کتابخوان ۹ تا ۱۲ ساله

  • سنت بلندخوانی خانوادگی را حفظ کنید.

  • خواندن مشارکتی انجام دهید—یک صفحه شما، یک صفحه کودک.

  • کودک را تشویق کنید کتابی را مستقل بخواند و بعد درباره‌اش گفت‌وگو کنید.

  • او را به خواندن رمان‌های بلند و چندفصلی علاقه‌مند کنید؛ در آغاز همراهش باشید.

  • از او بخواهید نقاشی بکشد، نقد بنویسد، یا داستانی از تخیل خود بسازد.

  • گونه‌های مختلف ادبی را به او معرفی کنید: داستان، شعر، علمی، زندگینامه، تاریخی و…

زیردسته‌بندی‌ها
کلویی دختر نوجوان خیال پردازی است. او دوست دارد از زندگی پیرمرد خانه به دوشی که در پارک زندگی می کند سر در بیاورد. این کنجکاوی داستان آقای بو گندو را پیش می برد؛ داستان شکل گرفتن دوستی بین مردی که بارزترین ویژگی اش بوی گند است و دختری که یک مادر وسواسی دارد. مادر کلویی نامزد نمایندگی مجلس شده و اگر بفهمد دخترش یک خانه به دوش را با خودش به خانه آورده و او را در انباری پنهان کرده است قشقرق به پا می کند!
شنبه, ۵ اسفند
چه وقتی بهترین زمان انجام کارهاست؟ چه کسی مهم ترین است؟ کار درستی که باید انجام داد چیست؟ وقتی نیکلای جوان در جستجوی پاسخ این پرسش های مهم، به لئو، لاک پشت پیر خردمند، روی می آورد مطمئن است که او پاسخ آن ها را می داند. اما پاسخ خود نیکلای به فریاد کمک خواهی، او را مستقیماً به پاسخ هایی که در پی شان است می رساند.
یکشنبه, ۲۹ بهمن
خیلی چیزها درباره ی قوم وخویش های دیگران شنیده ام / مثلا عموی فلانی لطیفه هایی تعریف می کند که/ گربه از خنده ترکید و بخیه اش زدند/ .... / چقدر معرف شده اند قوم و خویش های دیگران/ ولی کسی چیزی از قوم و خویش های من نمی داند/
شنبه, ۷ بهمن
پسرک در اولین سالی که به مدرسه می رفت در راه مدرسه با آقای سومر آشنا شد. در آن زمان او می توانست از درخت بالا برود و حتی برای چند لحظه ی کوتاه پرواز کند. بعدها دوچرخه سواری یاد گرفت تا برای رفتن به خانه ی معلم پیانویش که دوشیزه ای بدخلق و ترسناک بود مجبور به پیاده رفتن نشود.
دوشنبه, ۲ بهمن
آخرین روز تابستان است. پدربزرگ دست نوه اش را می گیرد و کناردیوار درازی که دوملت را  از هم جدا کرده، می برد  و داستان اختلاف قدیمی بین دو ملت یوک ها و زوک ها را برای او تعریف می کند.
دوشنبه, ۲ بهمن
موش و گربه ای در همسایگی هم زندگی می کنند. روزی هر دو اسیر می شوند؛ گربه در دام صیادی گرفتار می شود و موش هم در لانه اش. زیرا یک راسو و جغد به لانه اش نزدیک شده اند.
دوشنبه, ۲۵ دی
تصویر در کتاب ها و نشریه های کودکان همواره از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. امروزه به ویژه موضوع تصویرگری کتاب های کودکان به یکی از رشته های مورد علاقه دانشجویان رشته هنر بدل شده است. در سنجش با گذشته شمار دانش جویانی که به رشته تصویرگری به ویژه تصویرگری کتاب های کودکان جلب می شوند، بسیار بالاست.
شنبه, ۲ دی
جید و ویکی دو دوست صمیمی و جدانشدنی هستند. یک روز که با هم بر سر اینکه در گروه دو باشند یا نمایش با هم بگو مگو می کنند و جید هم تصمیم می گیرد از شرکت در هر دو گروه انصراف دهد. ویکی با عصبانیت از جید جدا می شود و بلافاصله با ماشین تصادف می کند.
شنبه, ۲ دی
دخترک فقیر برای گذراندن روزگار خود ناچاراست نزد جادوگر پلیدی کارکند. او هر شب با کوزه ای آب که از چشمه می آورد و با صابون جادویی که از مادر به یادگار دارد و هیچوقت کوچک نمی شود خود را می شوید.
شنبه, ۲ دی
سوفی دختر کوچکی است که داستان ها و خاطره هایی از خانواده اش یعنی عمه نبات، سحر خواهرش، برادر کوچکش بنام سهراب، پدر و مادر و دوستانش را به همراه شیطنت ها و دسته گل هایی که خود به آب می دهد، نقل می کند.
شنبه, ۲ دی
مارگریت مید می گوید: میزان برتری یک تمدن، در چگونگی رفتارش با کودکان نهفته است. بی شک نقاشی، طراحی، چاپ، پیکره سازی، کشف شکل ها، رنگ ها، مفاهیم و ... از جمله فعالیت هایی ست که نه تنها برای کودک بسیار لذت بخش هستند، بلکه می توانند دریچه ای باشند به سوی کشف جهانی متفاوت و پر از شگفتی و خلاقیت.
دوشنبه, ۲۷ آذر
کودکان از آسیب پذیرترین گروه های جامعه به شمار می آیند و همواره در معرض خطرات بی شمار از بیماری و رویدادهای قابل پیشگیری تا انواع بد رفتاری ها و برخوردهای غیراخلاقی قراردارند.
دوشنبه, ۲۷ آذر
خواندن اشعار کودکانه با کودکتان می‌تواند یک تجربه فوق‌العاده باشد. با خواندن یک شعر می‌توانید در چند لحظه کوتاه با دوچرخه از تپه‌ای به پایین سرازیر شوید، با یک حشره گفتگو کنید، با یک غول بخندید یا خنکی برف را روی صورت خود احساس کنید. برای شما، بلندخوانی شعر می‌تواند تغییر خوبی باشد و برای کودک شما، تجربه شگفت‌انگیزی از چگونگی ایجاد تصویرهای  ذهنی قوی با استفاده از واژه هاست.
شنبه, ۲۵ آذر
کتاب "سه ثانیه" درباره ی گرسنگی است، بلایی که در هر سه ثانیه در افریقا، آسیا و امریکای جنوبی جان کودکی را می گیرد. در همه ی این سه ثانیه ها، شاید کودکانی در دیگر نقاط دنیا دارند بادکنک هوا می کنند، از تماشای تغییر رنگ های هر فصل شگفت زده می شوند، از دیدن رنگین کمان لذت می برند، زیر باران سرگرم جست و خیز و بازی هستند و با آمدن ستاره ها به آسمان، به جست و جوی ستاره ی بخت خود می پردازند، و تمام این ها یعنی این که "کودکی" می کنند. اما در تمام این سه ثانیه ها کودکی از گرسنگی می میرد. یعنی فرصت "کودکی کردن" را از دست می دهد، یعنی گرسنگی، کودکی او را نیز افزون بر جانش قربانی می کند.
سه شنبه, ۳۰ آبان
مجموعه ی ٩ داستان کوتاه مصور با درونمایه ی اجتماعی، روانشناسی و که همگی پیرامون حماقت و کارهای ابلهانه ی مردم شهر شیلدا شهری در آلمان دور می زند. زمانی که هنوز باروت اختراع نشده بود یعنی در قرون وسطی مردم این شهر که بسیار هوشمند و زیرک و عاقل بودند و مورد توجه پادشاهان و امپراتور های دیگر کشورها برای وزارت و یا قضاوت، تصمیم گرفتند خودشان را به حماقت بزنند و این راز این شهر شد.
سه شنبه, ۳۰ آبان
اندی دختری ده ساله است که پدر و مادرش از هم جدا شده اند. نه اندی و نه پدر و مادر حاضر نیستند بدون هم باشند، بنابراین اندی یک هفته منزل مادر و ناپدری و سه فرزند او و یک هفته هم نزد پدر و نامادری که در انتظار فرزند جدیدی هم هست و دو فرزند دوقلویش به سر می برد.
سه شنبه, ۳۰ آبان
"از آن لنگ درازت خجالت نمی کشی هره و کره می کنی؟ از آن لنگ درازت خجالت نمی کشی از صبح تا شب ول می گردی...؟" در خیابان یک شتر ایستاده است. می گویم پدر نگاه کن این شتر چه قدر لنگ دراز است. پدر می گوید شتر حیوان صبوری است.
سه شنبه, ۳۰ آبان
تیستو اسم عجیبی است که در هیچ جا، هیچ کشوری و هیچ کتابی نمی توان پیدا کرد. او پسر کوچولویی است که هنگام تولد بزرگتر از یک نان در سبد یک نانوا نبود. یک مادر خوانده با لباس آستین بلند و یک پدرخوانده با کلاه سیاه در کلیسا برای او اسم می گذارند، ولی هیچ کس نمی تواند نام او را به زبان بیاورد و بدین ترتیب او را تیستو صدا می کنند. او انگشتان جادویی دارد که به هر چیزی دست می زند به گل و گیاه تبدیل می شود.
سه شنبه, ۳۰ آبان
اسم او جونی بی جونز است. "بی" اول اسم "بئاتریس" است ولی او از بئاتریس خوشش نمی آید و فقط از بی خوشش می آید. او کودکستانی و دختری بسیار شیطان است و همیشه ماجرا می آفریند. زمانی می خواهد با عکس بدریخت خودش، لولوی زیرتخت را بترساند، یا نشان دهد که چگونه موهایش را کوتاه می کند یا این که می خواهد ثابت کند دزد نیست.
شنبه, ۶ آبان
تیم پسری است که از جنبه های مختلف به هیچ کودکی شبیه نیست، زمانی که پدر او را وادار می کند که آخر هفته به اردو برود بسیار ناراحت و نگران می شود. او نه تنها از اردو خوشش نمی آید بلکه از هر گونه تحرک و بازی هم بدش می آید، او هیچ گونه بازی و ورزشی رادوست ندارد.
یکشنبه, ۳۰ مهر
"همه ی ما حق داریم زندگی کنیم و آزاد و سلامت باشیم.  همه حق دارند که قانون از آن ها حمایت کند.
یکشنبه, ۲۳ مهر
با شروع سال تحصیلی جدید بیشتر والدین نمی دانند با نوشت افزار باقی مانده از سال پیش چه کنند. خط کش، مداد، خودکار و دفترچه های نیمه استفاده شده معمولا دور ریخته می شوند.
یکشنبه, ۲ مهر
با شروع سال تحصیلی جدید، به افتخار دانش آموز نوجوان خود یک پروژه هنری ساده و جالب را انجام دهید. انجام این کار برای هر کسی جالب است ولی می تواند هیجان انگیز تر باشد اگر به عنوان یک کار گروهی انجام شود.  تنها چیزی که لازم است چند وسیله ساده و اندکی تخیل است!
یکشنبه, ۲ مهر
آموزگار کودک تان به پاس تلاشی که برای آموزش کودکان می کند، سزاوار یک سیب بزرگ و زیبا است!
یکشنبه, ۲۶ شهریور