راهنمای ترویج خواندن نوجوان ۱۲ سال به بالا
در آغاز نوجوانی، بسیاری از فرزندان - حتی آن‌ها که در کودکی کتاب‌خوان بوده‌اند - به‌طور ناگهانی علاقه خود به خواندن را از دست می‌دهند. سرگرمی‌هایی چون تلویزیون، بازی‌های دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی و سینما برای‌شان جذاب‌ترند. افزون بر این، نوسانات روحی و روانی دوران بلوغ نیز تمرکز بر کتاب خواندن را دشوارتر می‌سازد.
با این حال، خانواده‌ها می‌توانند با شناخت بهتر علایق نوجوانان و استفاده از روش‌هایی خلاقانه، مطالعه را به تجربه‌ای لذت‌بخش و هویت‌ساز تبدیل کنند.
📘 بلندخوانی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا: چرا هنوز مهم است؟
نوجوانان در این سن همچنان از بلندخوانی‌های تعاملی لذت می‌برند، اگر:
-
به استقلال فکری آن‌ها احترام بگذاریم
-
اجبار را کنار بگذاریم و گفتگو را جایگزین کنیم
-
از متن‌هایی بهره بگیریم که به آن‌ها احساس درک و اهمیت می‌دهند
بلندخوانی در این سن می‌تواند به نوجوان کمک کند تا:
-
با سبک‌های نوشتاری گوناگون آشنا شود
-
درباره‌ی مسائل اخلاقی، اجتماعی و روانی تفکر و گفت‌وگو کند
-
به خواننده‌ای منتقد و مستقل تبدیل شود
-
به کمک ادبیات، جایگاه خود را در جهان جست‌وجو کند
✨ روش‌های بلندخوانی و تعامل با نوجوانان ۱۲ سال به بالا
|
شگرد |
چرا کارآمد است |
|---|---|
|
خواندن در زمان‌های مناسب و خودخواسته |
نه به اجبار، بلکه در لحظاتی آرام و دلخواه نوجوان. |
|
پرسش‌های جذاب و کنجکاوی‌برانگیز |
مثل: «یه مقاله جالب دیدم، بخوام برات تعریف کنم؟» |
|
احترام به فضای خصوصی |
اجازه دهید همیشه مجبور به گفتن نظر نباشد. |
|
گفت‌وگوهای باز و عمیق |
«اگه جای اون شخصیت بودی چه می‌کردی؟» یا «نظرت درباره این موضوع چیه؟» |
|
گزینش کتاب‌های متنوع و تفکر‌برانگیز |
از متن‌های کوتاه و گیرا تا آثار بلند و پیچیده. |
📚 چه کتاب‌هایی برای نوجوانان ۱۲ سال به بالا مناسب‌اند؟
|
نوع کتاب |
دلیل انتخاب |
|---|---|
|
رمان‌های واقع‌گرا یا فانتزی بلند |
به نوجوانان کمک می‌کنند خود و دنیای اطراف را بهتر بشناسند. |
|
داستان‌های تاریخی یا اساطیری |
تجربه‌ی زندگی در زمان‌ها و فرهنگ‌های دیگر. |
|
ادبیات علمی-تخیلی و ماجراجویی |
تقویت تخیل و امکان گفت‌وگو درباره موضوعات فلسفی و فناوری. |
|
شعر معاصر |
ارتباط با احساسات، هویت و زبان. |
|
کتاب‌های غیرداستانی (علمی، اجتماعی، زیست‌محیطی...) |
پاسخ‌گویی به کنجکاوی‌ها و علایق تخصصی‌تر نوجوان. |
|
زندگینامه‌ها |
آشنایی با مسیر زندگی افراد الهام‌بخش و واقعی. |
💡 چند راهکار برای ترویج کتابخوانی نوجوانان ۱۲ سال به بالا
-
با روحیات و علایق خاص فرزندتان آشنا شوید.
-
سخت‌گیری در انتخاب موضوع نداشته باشید؛ هدف، عادت به مطالعه است، نه فقط محتوای خاص.
-
نوجوانان به نشریات علاقه دارند. مجله‌ها و مقالات کوتاه را به چرخه‌ی مطالعه‌ی آن‌ها اضافه کنید.
-
اگر به اینترنت علاقه‌مندند، با هم جست‌وجوی موضوعات مورد علاقه‌شان را انجام دهید و سپس درباره‌ی مقاله‌ها گفت‌وگو کنید.
-
برخی مقالات یا داستان‌ها را پرینت بگیرید و با هم بخوانید.
-
کتاب‌هایی را که خودتان دوست دارید برای‌شان بخوانید و بگویید چرا دوستشان دارید.
-
با انتخاب کتاب‌هایی که گفت‌وگوی مشترک ایجاد می‌کنند، رابطه‌ی خانوادگی را تقویت کنید.
نشریه های كودكان و نوجوانان از مواد خواندنی جذاب و سودمند به شمار می روند، به ویژه برای آن هایی كه حوصله ی خواندن كتاب را ندارند.
یکشنبه, ۳ آذر
یک سلسله ناپدید شدن های مرموز و بی‌دلیل در شهر اتفاق می‌افتد. قهرمان داستان که گربه‌ای سیاه است، متوجه می‌شود گربه‌های سیاه یکی یکی ناپدید می‌شوند. وقتی او شاهد یک مورد گربه دزدی می‌شود، سعی می‌کند سرنخ تمام این اتفاقات را پیدا کند.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
هالیس وودز کودکی است سرراهی در سنین نوجوانی که مفهوم تعلق داشتن به خانواده برایش معنا می‌گیرد. نوجوانی دقیق و حساس و علاقمند به نقاشی که روحیات خود را در نقاشی‌هایش به تصویر می‌کشد و با خانواده هایی که مددکاران اجتماعی برایش درنظر می گیرند، سازگاری ندارد و مرتب دست به فرار می‌زند.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
رزا دختری از خانواده های کارگران کارخانه های نساجی امریکا در اوج انقلاب صنعتی در این کشور است که پدرش را از دست داده و مادر و خواهر بزرگترش نان آور خانواده اند. کارگران برای احقاق حقوق خود در اعتصاب به سر می برند که عده ای با آن موافق و عده ای نیز مخالف هستند. رزا نخست تحت تاثیر خانم فینچ، آموزگار خود، به مخالفت با مادرش که نقش اساسی در تحول جامعه دارد، می پردازد.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
این کتاب با ساختار گزارشی، زبان و تصویرهای طنزآمیز به تاریخچه ی برده‌داری در دوران امپراتوری بریتانیا می‌پردازد. نویسنده، نخست تعریف کوتاهی از امپراتوری به مخاطب ارائه می‌دهد و آن‌گاه با درخواست از مخاطب برای اینکه خود را جای کسانی بگذارد که خانه و شهر و کشورشان را بیگانه‌ای اشغال می‌کند، وارد اصل مطلب می‌شود.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
شید خفاش کوچولو و ضعیفی است که با دیگر نوزادان در مهدکودک کلنی‌شان در تری هاون با خفاشان ماده زندگی می‌کند. رشد سایر نوزادان هم‌سن شید بیشتر از اوست اما او توانایی هایی دارد که سایر خفاش‌های نوزاد ندارند. فریدا، بزرگ کلنی، در شید نوعی تیزهوشی می‌بیند و از گذشته و آینده و نقشه‌ی راه برای شید می‌گوید. نوزادان تصویر مسیرها را با نشانه‌های آن در ذهن خود حک می‌کنند.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
این مجموعه تلاشی است برای معرفی شاهنامه فردوسی که در آن تمام شاهنامه بیت به بیت از نظم به نثر امروزی بازنویسی شده است. نثر روان ولی استوار است و سبک نوشته به گونه‌ای است که روح داستانی، هنری و حماسی شاهنامه حفظ شده است، به‌ویژه که در جای‌جای متن ابیاتی از شاهنامه زینت بخش آن می‌باشد و موجب لذت ادبی است.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
داستان شامل هفت فصل با هفت عنوان است. چهار فصل اول معرفی زندگی هر يك از شخصيت هاست و فصل های بعدی ارتباط اين شخصيت ها با هم و ماجراهايی كه اتفاق می افتد. ماجرای كتاب با پولی كه لای روزنامه پيچيده شده است و كسی نمی داند از كجا آمده است آغاز می شود.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
قصه های قدیمی که قصه های قومی و عامیانه هم خوانده می شوند از ابتدای تاریخ برای کودکان جذابیت داشته اند. این قصه ها به شکل های مختلف به کودکان ارائه می شوند. افسانه های کچل مجموعه ای از افسانه هاست که قهرمان آن ها "کچل" یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین قهرمانان قصه‌های ایرانی است.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
اینانا" ایزدبانوی آسمان است. او دل در گروی عشق "انكیم دو" كشاورز-خدا دارد، اما به خواست برادرش "اوتو" كه خورشید-خدا است، با "دوموزی" چوپان-خدا ازدواج می‌كند. "اینانا" دوست دارد علاوه بر آسمان كه جهان بالا است، جهان زیرین یا جهان مرگ را نیز به حاكمیت خود در‌آورد، لذا تصمیم می‌گیرد به بهانه دیدار خواهرش "ارش كیگال" كه ایزدبانوی جهنم است به جهان مرگ برود و چنین می‌كند.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
این کتاب با ساختاری گزارشی به شرح پیش‌زمینه‌های سیاسی و اندیشگی جنبش مشروطیت، سردمداران فکری آن، فرهنگ و هنر و رخدادهای سیاسی و اجتماعی دوره مشروطه می‌پردازد. نویسنده نخست درباره وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران در آستانه جنبش مشروطه، که به شکل‌گیری این جنبش انجامید، به مخاطب آگاهی می‌دهد، سپس به شرح جنبش مشروطه می‌پردازد.
پنجشنبه, ۳۰ آبان
در این کتاب که ساختار گزارشی دارد، به بررسی مقوله استعمار و امپریالیسم، علل پیدایش، تاریخچه، روند پیشرفت و زوال این پدیده‌ها پرداخته شده است.
چهارشنبه, ۲۹ آبان
موسی پسرک یازده ساله یهودی، پدری تنها و افسرده دارد. مادرش نیز در کودکی او آن ها را ترک کرده است. موسی سال‌های بحرانی بلوغ را می گذراند. او از مغازه مسیو ابراهیم دزدی می‌کند تا بتواند پولی را که پدرش برای خرید آذوقه به او داده است، برای مصارف شخصی خود خرج کند.
چهارشنبه, ۲۹ آبان
این کتاب شامل ۴۸ قصه و افسانه است که از زبان کردی به زبان فارسی ترجمه شده است. ابتدا مترجم افسانهها را جمع‌آوری کرده است و سپس ترجمه. اغلب این افسانهها برای مخاطب فارسی‌زبان جدید هستند. گردآورنده نام قصه‌گوها را آورده است. زبان ترجمه روان، ساده، امروزی و ادبی است و سبب لذت ادبی می‌شود. کارکرد ویژه کتاب آشنایی با قصه‌های عامیانه که سبب پرورش تخیل و ذوق ادبی و پایه علاقه‌مندی به ادبیات است.
چهارشنبه, ۲۹ آبان
کتاب "مومیایی‌ها در صبح" با ساختاری داستانی، در قالب تخیلی فانتزی به ماجرای خواهر و برادری می‌پردازد که در خانه‌ای بالای درخت بلوط، کتابی درباره مصر باستان پیدا می‌کنند.
چهارشنبه, ۲۹ آبان